چرا کرزی اصرار به برگزاری لویه جرگه دارد؟
حامد کرزی از زمانی که حکومت را به رییسجمهور غنی واگذار کرد تاکنون موضعگیری روشنی در قبال اختلافات و بحرانهای بزرگ سیاسی که در کشور به وجود آمده است نگرفته، ولی به تازهگی واکنش صریحی نسبت به وضعیت نشان داده و گفته است که باید برای حل این اختلافات و بحرانها جرگه بزرگ عنعنوی برگزار شود.
حامد کرزی که در سه سال گذشته نه در حمایت از حکومت گام برداشته و نه هم در کنار مخالفان سیاسی حکومت موضع محکمی اتخاذ کرده، ولی اکنون موضع روشن اختیار کرده و گفته است که باید برای برونرفت از این بحران به همان راه حل سنتی( برگزاری لویه جرگه) متوسل شد.
در افغانستان از چند مورد نمیتوان به سادهگی گذشت: قوم و مذهب و زبان.
عناصر یاد شده بیشترین تاثیر را بالای سیاست و حکومتداری در افغانستان داشته و هیچکس منکر این تاثیر شده نمیتواند.
حامد کرزی و اشرف غنی هردو پشتون هستند، ولی رقابتهای قدرت میان شاخههای مختلف این قوم نیز در جریان است و هر شاخه آن میخواهد در محور اصلی قدرت حضور داشته باشد.
اما زمانی که مسئله مقابله با اقوام دیگر مطرح باشد، قومیت بزرگ پشتون میتواند شاخههای کوچکتر آن را در یک محور جمع کرده و صف واحدی را تشکیل دهد.
تجربه نشان داده، آنگاه که موضوع اقتدار قومی و قرار گرفتن در راس هرم قدرت مطرح بوده، تمام طیفهای یک قوم با کنار گذاشتن همه توفیر اندیشه در کنار هم ایستادهاند.
در کنار وجه مشترک قومی حامد کرزی با اشرف غنی، یک وجه مشترک دیگر نیز دارند و آن هم کاستن از نقش مجاهدین در قدرت است.
پالیسی دو دوره حکومت حامد کرزی و حال اشرف غنی مبارزه با هژمونی مجاهدان و طیفهای دیگر مذهبی بوده است، ولی تفاوت دوره کرزی با غنی در این است که در آن دوره سطح کنار زدن مجاهدان کوچکتر بود در حالی که اکنون در سطح خیلی بزرگ جریان دارد.
اکنون که حکومت مرکزی از سوی تمام گروهها و کتلههای سیاسی و قومیِ مخالف، متهم به انحصارگرایی و تمرکز قدرت در حلقه خاص یک قوم است و با گذشت هر روز مخالفان بیشتری از هرگوشه کشور سربلند میکنند، کرزی و غنی در یک حرکت آرام و نرم میخواهند که وضعیت را به نفع خویش مدیریت کنند.
به تازهگی کرزی گفته است که وضعیت در افغانستان بحرانی است و باید جرگه بزرگ عنعنوی برگزار شود، مگر آنچه از سخنان کرزی برداشت میشود این است که او در تبانی با اشرف غنی و در ژست یک “مشر” ملی با مطرح کردن جرگه عنعنوی در صدد آن است که مخالفتها با حکومت را مدیریت کرده و فاصله به میان آمده بین ارگ و مردم را کمتر کند.
میتوان گفت که جرگه بزرگ عنعنوی ابزاری است برای اجرای سیاستهای قومی و قبیلوی و از سوی دیگر نشاندهنده آن است که حامد کرزی هنوز هم روی روشهای سنتی بیشتر تاکید میکند تا ساختارهای مدرن و امروزی.
ظاهر شکوهمند – خبرگزاری دید