چند مفهوم سیاسی در ذهن آقای غنی!
آقای غنی به عنوان رهبر و اداره کننده حکومت هیچ‌گاه به گفتمان ملی روی مسائل مهم و با اهمیت توجه نکرده است.
از میانِ مفاهیم بی‌شمار سیاسی از جمله نظام‌های سیاسی به چند مفهوم در حکومت وحدت ملی می‌پردازیم. برداشت نادرست از یک‌سو و توجیه سلیقه‌‌ای از این مفاهیم از جانب دیگر، شهروندان را سرگردان ساخته است. اینجا می‌پردازیم به مفاهیمی که مشروعیت حکومت وحدت ملی به رهبری آقای غنی را به کلی زیرِ پرسش می‌برد. تصمیم‌گیری اخیر آقای غنی براساس همین مفاهیم ناسنجیده و نابخردانه است.
در گام نخست، مفهوم به شدت بیچاره و آسیب‌پذیر مشروعیت است. مشروعت به معنی توجیه عقلی حق اعمال قدرت از سوی حاكم و پذیرش آن از ناحيه مردم است. مشروعيت مظهر و ميزان پذيرش ذهنی قدرت حاكم در نزد افراد جامعه است كه با مفهوم سیادت به معنای اعمال قدرت مرتبط است. مشروعيت پايه قوام و مايه دوام هر حكومت است و بدون آن ادامه حيات دولت‌ها جز از طريق قهر و سركوب امكان‌پذير نيست. در واقع مشروعیت سیاسی به عنوان يک مفهوم ذهنی، بدون رضایت مردم تَعَیُن پيدا نمی‌كند. بنابراين به طور كلی مراد از مشروعيت اثبات حقانيت نظام حاكم است و از این نظر ارتباط نزدیکی با مفهوم تعهد و التزام به فرمانبرداران دارد. آقای غنی با حکومتش فاقد مشروعیت سیاسی است. یکی از این مفاهیم مقبولیت است. منظور از مقبولیت «پذیریش مردمی» است. اگر مردم به درخواست فرد یا گروهی برای حكومت، تمایل نشان دهند و خواستار اعمال حاكمیت از طرف آن فرد یا گروه باشند و در نتیجه براساس خواست و اراده مردم حكومتی تشكیل گردد، گفته می‌شود آن حكومت دارای مقبولیت و در غیر این صورت فاقد مقبولیت می‌باشد. حکومت وحدت ملی به خواست مردم به میان نیامده است تصمیم‌های اخیر آقای غنی در پیوند به تدویر لویه جرگه فاقد مفهوم مقبولیت است. به عبارت دیگر حاكمان و حكومت‌ها را می‌توان به دو دسته كلی تقسیم كرد:
۲- حكومت‌هایی كه مردم و افراد یک جامعه از روی رضا و رغبت تن به حاكمیت و اعمال سلطه آن‌ها می‌دهند؛
۲- حاكمان و حكومت‌هایی كه مردم و افراد یک جامعه از روی اجبار و اكراه از آنان اطاعت می‌كنند.
تداوم حکومت وحدت ملی تا حال دلیل بر مقبولیت مردمی نیست. مجبوریت مردم بود. تصمیم‌هایی که گرفته می‌شود قابل قبول نیست. فراموش نکنیم مفهوم مقبولیت نسبی بوده و دارای مراتبی است. نظام‌های سیاسی به تناسب میزان كارآمدی خود در تأمین و برآوردن انتظارات و خواسته‌های مردم (اعم از مادی و معنوی) و حل مشكلات آنان، از مراتب متفاوتی از مقبولیت برخوردار می‌باشند؛ و به هر میزان بین عملكردهای شان با اصول و اهدافی كه برای خود ترسیم كرده‌اند. مطابقت بیشتری دیده شود، از مقبولیت بالاتری نیز برخوردار خواهند بود. این‌که آقای غنی چقدر به وعده‌هایش عمل کرده/می‌کند، تا چه پیمانه خواسته‌های مردم را پاسخ داده آشکار و هویداست. بحث دیگری به آقای غنی در تصمیم‌گیری‌‌هایش آنرا گم انداخته و سلیقه خودش تفسیر کرده/می‌کند. مورد دیگر مفهوم گفتمان است. در بيان كلى و مورد اجماع نظريه پردازان، گفتمان به تمامى آنچه كه گفته و نوشته مى‌شود اطلاق مى‌گردد. اين نظريه براى فهم پديده‌ها و روابط اجتماعى و چگونگى تحول آن‌ها، براى فرايندهاى سياسى- تضادها وكشمكش‌هاى بين نيروهاى غيريت ساز بر سر تشكيل معناى اجتماعى- نقش محورى قائل است. ميشل فوكو متفكر و فيلسوف فرانسوى براى اولين بار نظريه تحليل گفتمان را وارد حوزه فلسفه سياسى كرد كه بسيار متفاوت از نگرش‌هاى رايج در زبان شناسى بود. فوكو در تعريف گفتمان مى‌گويد: ما مجموعه‌اى از احكام را، تا زمانى كه متعلق به صورت بندى گفتمانى مشتركى باشند، گفتمان مى‌ناميم. گفتمان متشكل از تعداد محدودى از احكام است كه مى‌توان براى آن‌ها مجموعه‌اى ازشرايط وجودى را تعريف كرد. بنابراين براساس نظريه تحليل گفتمان، هر جامعه متشكل ازمجموعه‌اى از گفتمان‌ها وحداقل دو گفتمان است. باید یاد آوری کرد این‌که در شرایط و جوامع امروزی هيچ پديده‌اى و هيچ كردار اجتماعى بيرون از حوزه گفتمانى معنا ندارد. گفتمان‌ها خود از مجموعه‌اى ازگزاره‌ها و يا نشانه‌ها تشكيل شده است. درميان اين گزاره‌ها، يک گزاره به عنوان دال مركزى، در هسته و مركز قرار دارد و گزاره‌هاى ديگر كه از آن‌ها به دال‌هاى شناور تعبير مى‌شود در پيرامون و اطراف دال مركزى حلقه زده‌اند. آقای غنی به عنوان رهبر و اداره کننده حکومت هیچ‌گاه به گفتمان ملی روی مسائل مهم و با اهمیت توجه نکرده است. او از گفتمان‌های ملی تعبیر خودش را دارد. آیا لازم نبود که حکومت به مثابه هسته یا دال مرکزی در محوریت قرار می‌گرفت در پیوند به تحولات و قضایای مهم و حیاتی مردم افغانستان؛ از جمله صلح و لویه جرگه مشورتی صلح گفتمان غالب شکل می‌گرفت؟ مواردی زیادی است اما در اخیر مفهوم رفراندوم، لویه جرگه مشورتی صلح جای رفراندوم یا همه پرسی را در حکومت آقای غنی گرفته است.
رفراندوم مراجعه مستقیم به مردم برای تصمیم‌های کلان کشوری است. همچنين رفراندوم به كسب تكلیف نماینده سیاسی از دولت متبوع خود نيز گفته می‌شود. آقای غنی به نوعی رفراندوم تا هنوز پرداخته؟ ۱- اجباری یا الزام آور ۲- اختیاری یا انتخابی. به هیچ‌کدام. از نظر او لویه جرگه خودخوانده و گزینشی تیم‌اش مفهوم رفراندوم را افاده می‌کند.
