چه میتوان از نشست مسکو انتظار داشت
نباید از اجلاس مسکو انتظار زیادی داشته باشیم. دستیابی به موفقیت بعید است، اما به هر حال پیشرفتی حاصل خواهد شد، حتی اگر نتیجه بلافاصله قابل مشاهده نباشد و بیشتر یک اجماع سیاسی نوظهور در مورد آیندۀ افغانستان باشد
نویسنده: اندریو کوریبکو
منبع: CGTN
مترجم: سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید
امروز، مسکو میزبان دور دیگری از گفتوگوها در باره افغانستان است. اجلاس مسکو برای اولین بار پس از تسخیر افغانستان از سوی طا-لبان برگزار میشود. پیش از این، نشستهای چندجانبهای در رابطه به این موضوع در دوشنبه، پایتخت تاجیکستان، بین سازمان پیمان امنیت جمعی و سازمان همکاریهای شانگهای برگزار شده بود. با این حال، آنچه اجلاس مسکو را خاص میسازد، حضور هند و طا-لبان است.
ضمیر کابلوف نماینده ویژه رییس جمهور روسیه در امور افغانستان قبلاً گفته است که وی پیشرفت چندانی از این نشست انتظار ندارد. با این وجود، این رویداد به چند دلیل از اهمیت بالایی برخوردار است. نخست، این نشست نشاندهندۀ پذیریش اشتراک نمادین طا-لبان، رهبران فعلی افغانستان است که باید برای منافع صلح و ثبات در تعامل باشند. اجلاس مسکو به لحاظ اشتراک هند و ایران نیز اهمیت ویژهای دارد، زیرا از زمان تسخیر افغانستان از سوی طا-لبان، آنها به این گروه شک و تردید دارند.
دوم، اشتراککنندگان فوریت مهار بحران انسانی افغانستان را درک میکنند. عدم اقدام ممکن منجر به هجوم گستردۀ پناهجویان به داخل کشورهای همسایه شود و به طور بالقوه تأثیر آن فراتر از اتحادیه اروپا باشد. این امر همچنین میتواند وضعیت شکنندۀ این کشور را بیثبات ساخته و فضا را برای گروههای تروریستی مانند داعش- شاخه خراسان، جنبش ترکستان شرقی و سایرین آماده سازد. بنابر این، فارمت مسکو به احتمال زیاد روی ابزارهای عملی برای رسیدگی به این نگرانیها بدون به رسمیت شناختن طا-لبان گفتوگو میکند. یک فرمول احتمالی میتواند وعدۀ کمکهای اضافی در ازای عمل طا-لبان به وعدههای قبلی شان برای اصلاحات باشد.
این امر میتواند این گروه را از لحاظ قومی-سیاسی فراگیرتر بسازد و به حقوق زنان احترام گذاشته شود. پس از آنکه طا-لبان اعضای خود را بدون در نظرداشت تنوع قومی، در پستهای کلیدی گماشتند، پیشرفت چندانی در وعدۀ نخست آنها صورت نگرفت. در حالی که وعدۀ دوم تا آنجا که وعده داده بودند به زنان اجازه تحصیل و کار خواهند داد، پیشرفت تدریجی صورت گرفته است. با این حال، برخی کشورها بدون پیشرفت در مواضع ذکر شده، تمایلی برای تمدید کمکهای بشردوستانه ندارند.
کمکها نباید به همین سادگی از دست برود بلکه باید پایدار بوده و به طور معنادار به بازسازی این کشور پسا-جنگ کمک کند. این دیدگاه مفید متقابل میتواند کشورهای شامل اجلاس مسکو را به راههایی برای سرمایهگذاری در اقتصاد افغانستان تشویق و ترغیب کند. برخی آنها ممکن ایجاد امکاناتی را در نظر بگیرند تا کالاهای زمستانی و سایر اقلام ضروری تولید کنند. این امر میتواند محصولاتی با قیمتهای مقرون به صرفه فراهم کرده و اشتغالزایی کند. امکان دیگر میتواند گسترش برنامۀ ۱۰ میلیارد درخت پاکستان با حمایت جهان در افغانستان باشد تا با تغییرات اقلیمی مقابله کند.
با گسترش بعد اقتصادی، این مذاکرات همچنین ممکن به توافق ماه فبروری بین پاکستان، افغانستان و ازبیکستان برای ایجاد خط آهن اشاره کند. این دهلیز آیندهنگر مکمل ابتکار کمربند و جاده است و در نهایت روسیه، پاکستان و شاید هند نیز با آن متصل شود. ساخت آن بلافاصله میتواند فرصتهای کاری ایجاد کند و تکمیل این پروژه میتواند مسیر جدیدی برای اتصال افغانستان با اقتصاد جهان باشد. این امر به طور حتم میتواند بازسازی پسا-جنگ را تسریع کند.
موضوع اخیر که احتمالاً مورد بحث قرار میگیرد، شامل قابلیتهای امنیتی منطقهای طا-لبان باشد. این گروه تعهد کرده است تا تجارت مواد مخدر را متوقف کرده و تهدیدهای تروریستی را در داخل کشور مهار کند. برای جلوگیری از فقر سربازگیری تروریستان، کشاورزان به حمایت بینالمللی برای جایگزینی محصولات سودآور تریاک با محصولات کشاورزی دارند. از بعد مبارزه با تروریزم، حملات انتحاری اخیر شاخه خراسان، نگرانیهایی را به وجود آورده و طا-لبان برای تأمین امنیت تلاش میکنند. آن دسته از ذینفعان که دارای اطلاعات هستند ممکن به فکر شریکسازی اطلاعات با طا-لبان باشند.
یک بار دیگر، باید تأکید کرد که نباید از اجلاس مسکو انتظار زیادی داشته باشیم. دستیابی به موفقیت بعید است، اما به هر حال پیشرفتی حاصل خواهد شد، حتی اگر نتیجه بلافاصله قابل مشاهده نباشد و بیشتر یک اجماع سیاسی نوظهور در مورد آیندۀ افغانستان باشد. میزبانی روسیه از این رویداد نقش مسئولانه آن را به عنوان رهبر منطقهای تأیید میکند و بیانگر تمایل این کشور برای اطمینان از ثبات در محور آسیای مرکزی، شرقی، جنوبی و غربی است. کشورهای شرکتکننده به جهان نشان میدهند که قصد دارند در جایی که امریکا شکست خورد، موفق شوند.