کرونا؛ جبهه جدید جنگ علیه افغانستان

افغانستان در مقایسه با بسیاری از کشورهای قدرتمند و ثروتمند جهان، در وضعیت قابل قبولی قرار دارد.

کرونا، ویروسی که از ووهان- ششمین شهر بزرگ چین برخاست، با سرعتی سرسام‌آور، جهان را درنوردید و انسان مدرن و مسلح به علم و تکنالوژی و پزشکی پیشرفته را زمین‌گیر ساخت و ناکارآمدی بسیاری از ساختارهای سیاسی، اقتصادی و پزشکی او را برملا کرد.
اکنون، به رغم تمهیدات و تدابیر بازدارنده از شیوع این بیماری مهلک، بیش از یک میلیون نفر در سراسر جهان، گرفتار این مهمان ناخوانده هستند و بیش از ۶۰ هزار نیز قربانی آن.
در افغانستان نیز بر پایه آمار رسمی وزارت صحت عامه، تاکنون ۴۲۳ نفر به این بیماری مبتلا شده و ۱۴ نفر نیز قربانی آن شده‌اند.
در صورت درستی آمار منتشرشده از سوی وزارت صحت عامه در مورد قربانیان و مبتلایان این بیماری، افغانستان در مقایسه با بسیاری از کشورهای قدرتمند و ثروتمند جهان، در وضعیت قابل قبولی قرار دارد. به بیان دیگر، در نبود امکانات لازم و کافی برای مقابله با ویروس کووید ـ ۱۹ و درگیری سران و رهبران سیاسی کشور بر سر تصاحب کرسی ریاست جمهوری و تلاش برای دست یافتن به امتیازات بیشتر سیاسی که به صورت طبیعی متضمن هزینه‌های سنگینی است و ضریب مقابله با این بیماری همه‌گیر را عمیقاً کاهش می‌دهد، مردم ما باید بسیار خوشبخت باشند که چرخش کروناویروس در میان آنان بسیار محدود بوده و شمار اندکی از شهروندان را به دام خود انداخته است.
اما این، هرگز به معنای معافیت جامعه ما از همه‌گیری کروناویروس نیست و نمی‌تواند دلیل خوبی برای بی‌پروایی و برخورد سرسری با آن باشد. کروناویروس، به همان اندازه که دنیای مدرن و متمدن را به مخاطره انداخته و ده‌ها هزار نفر از آنان قربانی گرفته است، برای سلامت انسان پیشامدرن افغانستانی نیز خطرناک است و مراقبتی جدی و جدیتی به مراتب بیشتر از چین و امریکا و اسپانیا و ایران و ایتالیا می‌طلبد.
چهل سال جنگ پیوسته و بی‌وقفه داخلی، به نابودی تمام زیرساخت‌های ما در همه عرصه‌ها انجامیده است و ما اکنون در برابر این ویروس یا هر بیماری همه‌گیر دیگر، فاقد هرگونه امکانات بازدارنده از شیوع و گسترش آن هستیم.
دولت ما حتی اگر با بحران و بن‌بست سیاسی هم مواجه نباشد، دولتی آسیب‌پذیر و ناگزیر است که همزمان در دو جبهه جنگ با تروریزم و جنگ با کرونا به نبرد برخیزد و برخاسته است. از زمانی که مسئولیت مبارزه با تروریزم بر نیروهای امنیتی افغانستان تحمیل شده و ناتو نقش سخت‌افزاری نظامی خود علیه تروریزم را به نقش نرم‌افزاری حمایت معنوی و آموزشی از نیروهای بومی فروکاست داده است، دولت افغانستان در میدان مبارزه با هراس‌افکنی تنها مانده است، اما به رغم تنهایی و تهیدستی دولت در میدان مبارزه با تروریزم، از زمان شیوع ویروس کرونا در کشور، در جبهه جنگ با کووید ـ۱۹ نیز خوش درخشیده است. اقدامات سریع و تحسین‌برانگیزی که دولت افغانستان برای مواجهه با ویروس کرونا در پیش گرفت، از جمله وضع مقررات محدودکننده تردد شهروندان و اعمال قوانین سخت‌گیرانه قرنطینه در شهرهایی مثل کابل و هرات، موجب کندی پیشرفت و شیوع فراگیر این بیماری در کشور شد و درنتیجه شمار اندکی از شهروندان به این بیماری مبتلا شدند.
با آن‌که باید اذعان کرد که تدابیر اتخاذشده توسط حکومت برای مقابله با همه‌گیری کرونا، بسیار ستودنی و ارزشمند است، اما هرگز کافی نیست. به نظر می‌رسد هنوز هم نیاز اصلی ما تمرکز بر آگاهی‌بخشی به شهروندان و فرهنگ‌سازی برای رعایت اصول بهداشتی و توصیه‌های پزشکی برای درامان ماندن از شر این ویروس منحوس و بی‌رحم است.
در کنار این مهم، وضع مقررات آمد ـ شد برای شهروندان و سخت‌گیری پولیسی در اجرای آن که مخصوصاً از روز دوشنبه ۱۹ حمل، در کابل عملیاتی شد، توجه به وضعیت معیشت مردم هم اهمیت بنیادین و حیاتی دارد. عرضه اقلام اولیه مورد نیاز با قیمت مناسب و منصفانه برای همه و شناسایی خانواده‌های شدیداً نیازمند برای امدادرسانی ویژه و مقابله با عناصر استفاده‌جو و فرصت‌‌طلب بازاری که یا دست به احتکار مواد مورد نیاز مردم می‌زنند و یا قیمت‌ها را به صورت جهشی و چندین برابر قیمت قانونی بالا می‌برند، از مواردی است که بایستی در فوریت نخست اولویت‌بندی‌های مقابله با عوارض اجتماعی کروناویروس قرار گیرد.