کرونا و کودکان کابل؛ هنوز دیر نشده!
در این موارد همه از منابع، امکانات، توانایی‌ها و ظرفیت‌های داخلی چه حکومتی و بخش سکتور خصوصی و افراد و در کل شهروندان قابل تطبیق و اجرایی است. اگر در شرایط فعلی توجه جدی به کودکان نکنیم پیامدهای کارهای که می توانستیم و انجام ندادیم ناگوار و فاجعه‌بار خواهد
شیوع ویروس کرونا در افغانستان وضعیت را برای اطفال و کودکان دشوارتر ساخته است؛ اطفالی که باید مورد حفاظت اجتماعی قرار بگیرند. کرونا در افغانستان در شرایطی بسیار دشوار همه‌گیر شد. افغانستان کشوری که بیشتر از ۵۰ درصد مردمش زیر خط فقر زندگی می‌کنند، بدون تردید کودکان کار فراوان دارد و آنان ناگزیرند برای بدست آوردن معاش روی جاده‌ها و خیابان‌ها کار کنند. اکثر کودکانی که در شهرهای کشور در خیابان‌ها کار می‌کنند بازماندگان جنگ یا آوارگان از ولایات ناامن استند که بدلیل ناامنی‌ها آواره شده‌اند و در شهرهای بزرگ از جمله کابل زندگی می‌کنند. از طرفی دیگر بحرانی عمیق در ساختار اقتصادی و اجتماعی کشور با شیوع ویروس کرونا آشکار شد که نشان از ناکارآمدی و پوسیدگی سیستم تولیدی دارد و روایت‌گر فجایعی ست که در راه است.
مناسباتی که جان انسان در آن کم بهاترین کالاست و پیامدِ آن برای اکثریت جامعه فلاکت، فقر، بیکاری و بیماری روانی به بار می‌آورد. همین‌طور که اکثریت کارگران کارشان را از دست داده‌اند، کودکان نیز بیکار شده‌اند حتا فرصتِ دست فروشی و کارهای شاق از آنان گرفته شده است. سازمان جهانی کار ادعا کرده است که تا ۲۰۲۵ کارگری کودکان را مهار می‌کند. این مورد را سازمان جهانی کار بیان داشته است اما در افغانستان تا هنوز قانون حمایت از اطفال تطبیق نمی‌شود، اختلافات برسرِ سن بلوغ از موضوعات اختلافی بر سر این قانون بوده است. در هر حالتی اگر در شرایط فعلی که ناتوانی در دستیابی به مایحتاج زندگی، محرومیت از زیست روزمره، عمیق‌تر شدن و چند بعدی شدن فقر در خانواده‌ها و متعاقب آن افزایش فشار برای کسب درآمد، فشار روحی و ناامیدی را بدنبال دارد که کودکان از اولین قربانیان آن هستند ما نیاز به حمایت جدی‌تر اطفال داریم. فرمان تقنینی قانون حمایت از اطفال تصویب شده است. این قانون در ۱۶ فصل و ۱۰۸ ماده ترتیب شده است. قانون حمایت از اطفال یکی از بهترین قوانین در منطقه است در این قانون حمایت از کودکان، بحث‌هایی چون حق دسترسی طفل به پرورشگاه، مصونیت طفل، مراقبت‌های اجتماعی و جلوگیری از استخدام کودکان در صفوف نیروهای امنیتی تذکر رفته است. شیوع بیماری ناشی از ویروس کرونا و قرنطین که از سوی حکومت وضع گردید، کارگران دچار بحران و فقر مطلق شدند. موجی از بیکاری دو جنبه دارد یکی بحران و فاجعه را عریان‌تر می‌کند و در این میان کودکان بیشتر از همه دچار محدودیت و محرومیت شده‌اند. از سوی دیگر باعث افزایش زمان و شدت کار می‌شود. این شراثط بستر شرایط کار برای کودکان را تنگ‌تر کرده است. متاسفانه هیچ برنامه حمایتی موثر برای تحت پوشش قرار دادن اقشار ضعیف در جامعه اجرا نشد و بحران در اشکال مختلف‌اش گسترده‌تر شد.
در نتیجه می‌رسیم به نکاتی که می‌تواند موثر و کارساز واقع گردد.
۱. تطبیق قانون حمایت از اطفال خصوصاً در بخش محافظت اجتماعی از سوی حکومت.
۲. ایجاد صندوق مالی مخصوص به کودکان کار
۳. پرداختن حداقل مستمری به تمامی کودکان به عنوان بیمه تحصیلی و آموزشی.
۴. تامین و تضمین درمان و خدمات صحی کاملاً رایگان برای تمامی کودکانی که به ویروس کرونا هم مبتلا نیستند.
۵. تشکیل ستادهای مردمی مقابله با فقر و بحران‌های که کودکان کار می‌کنند.
۶. تدوین پروتکل‌های اجتماعی برای همکاری و مشارکت عمومی و تبلیغ و ترویج برنامه‌ها و راهکارهای حمایت از کودکان.
۷. پیگیری، اعمال فشار و چانه زنی از سوی فعالان مدنی، فعالان حقوق بشر و رسانه‌ها بر سر مطالبات کودکان به ویژه کودکان کار در دستگاه‌ها و سازمان‌های ذیربط برای دستیابی به بیمه‌های تامین اجتماعی به خصوص در شرائط دادخواهی و کمک گروهی و انفرادی به کودکان کارگر.
در این موارد همه از منابع، امکانات، توانائی‌ها و ظرفیت‌های داخلی چه حکومتی و بخش سکتور خصوصی و افراد و در کل شهروندان قابل تطبیق و اجرایی است. اگر در شرایط فعلی توجه جدی به کودکان نکنیم پیامدهای کارهای که می توانستیم و انجام ندادیم ناگوار و فاجعه‌بار خواهد بود.
