سلبریتی‌ها: آفت نوین جامعه افغانستانی
خبرگزاری دید: سلبریتی‌ها روشنفکران پلاستیکی‌اند؛ کسانی که در توهم همه‌چیزدانی غرق شده‌اند. هیچ پدیده‌ای به اندازه سلبریتی‌ها برای افغانستان خطرناک نیست.
این افراد تمام حوزه‌ها را تحت تسلط خود درآورده‌اند: بهترین شاعر، نویسنده، سیاست‌مدار یا هنرمند کسی دانسته می‌شود که به سلبریتی تبدیل شده باشد. شاید بتوان گفت پس از طاعون، هیچ چیز به‌اندازه سلبریتی‌ها مخرب نیست. اگر مراقب نباشیم ناخواسته اسیر این پدیده می‌شویم.
سلبریتی‌ها با ابزار رسانه‌هایی که در اختیار دارند، اکنون در همه‌جا حضور دارند و بیش از هر زمان دیگر اثرگذار شده‌اند. برای انتقال افکارشان فقط به یک صفحه مجازی نیاز دارند و از همین طریق می‌توانند ابتذال خود را به ما منتقل کنند. این مدعیان دانایی، بدون آنکه متوجه شویم، ما را به بردگان فکری خود تبدیل می‌کنند. با وجود تنوع در ظاهر و پیشه همگی در یک ویژگی مشترک‌اند: اظهارنظرهای سطحی در تمام حوزه‌ها، از ادبیات و سیاست گرفته تا فلسفه و حتی مسائل پزشکی.
در دنیای امروز ممکن است نظر یک پزشک متخصص را نپذیریم، اما به‌ندرت از دیدگاه یک سلبریتی عبور می‌کنیم. در دورانی که روشنفکران واقعی ابزار تأثیرگذاری را از دست داده‌اند، سلبریتی‌ها با شتابی باورنکردنی به عنوان اینفلوئنسرهای اجتماعی میدان‌دار شده‌اند. سکوت نخبگان و سرکوب روشنفکران، فضایی برای رشد این پدیده فراهم کرده است.
ما در عصری زندگی می‌کنیم که نه زمان خواندن کتاب داریم و نه حوصله شنیدن سخنان پیچیده روشنفکران. سلبریتی‌ها با بسته‌های سطحی و ساده‌شده، ارمغان بی‌خردی و تساهل را به ما عرضه می‌کنند. ابزار اصلی آنان، توهم دانایی است. در بازاری مملو از سطحی‌نگری و بی‌محتوایی، سلبریتی‌ها با تکیه بر شهرت‌شان حکمرانی می‌کنند. آنان در هر موضوعی اظهار نظر می‌کنند و ما بدون کوچک‌ترین پرسشی تحت‌تأثیر قرار می‌گیریم.
سیاست‌مداران بزرگ‌ترین حامیان سلبریتی‌ها هستند، زیرا این تغییر مرجعیت فکری و فرهنگی برای آنها بسیار سودمند است. حمایت یک بازیگر سینما یا فوتبالیست برای سیاست‌مداران به‌مراتب مؤثرتر از نخبگان است. سلبریتی‌ها ابزاری آسان برای هدایت توده‌ها هستند و سیاست‌مداران برای رسیدن به اهداف خود حتی به قیمت انحطاط جامعه، از این ابزار استفاده می‌کنند. در چنین سیستمی، روشنفکران واقعی که اهل پرسش‌گری و نقد هستند، کنار زده شده‌اند.
نکته تأسف‌بار این است که حتی نخبگان و روشنفکران واقعی نیز برای تأثیرگذاری، مجبور به تبدیل شدن به سلبریتی شده‌اند. برای سلبریتی شدن باید به کلیپ‌های کوتاه و کپشن‌های سطحی متوسل شد و درباره همه چیز نظر داد. این روشنفکران پلاستیکی که قهرمانان عصر اینستاگرام و فیس‌بوک هستند، حامل ویروس توهم همه‌چیزدانی‌اند و از سطحی‌نگری توده‌ها نهایت بهره را می‌برند. آنها با جلب پیروان بی‌هدف، انحطاط اجتماعی را رقم زده و میدان‌دار جریان‌سازی‌های اجتماعی شده‌اند.
آنها از ما انتظار دارند که به مقلدان بی‌فکری تبدیل شویم و نظرات بی‌مایه‌شان را با لایک و تحسین همراهی کنیم. این پدیده زنگ خطری برای جامعه‌ای است که ارزش‌های فکری و فرهنگی خود را به سادگی در برابر ابتذال قربانی می‌کند.
نویسنده: صبور بیات – خبرگزاری دید
