مهاجرین استخباراتی و تهدیدات امنیتی

خبرگزاری دید: در میان مهاجرین افغانستان در ایران که ذیل این مطلب به ۵ دسته تقسیم شده است افرادی حضور دارند که در زمان حکومت‌های جمهوری پیشین در افغانستان، در بدنه دستگاه‌های سیاسی، نظامی، امنیتی و استخباراتی فعالیت می‌کردند؛ این دسته از مهاجرین افغانستانی در ایران که بیشترشان غیرقانونی هستند را باید «مهاجرین امنیتی و استخباراتی» نامید، بدین معنا که بیشتر آنها اندیشه‌ها و افکار سیاسی، نظامی و امنیتی متفاوت و در برخی موارد متضاد با یکدیگر دارند.

افغانستان و ایران دو کشوری‌ست که علاوه بر مرز مشترک طولانی از مشترکات دینی، اجتماعی و فرهنگی زیادی برخوردار هستند.
براساس گزارشات رسانه‌ها و مؤسسات آماری جمهوری اسلامی ایران، هم اکنون بیش از پنج میلیون مهاجر افغانستانی در ایران حضور دارند که بیشترشان فاقد مدرک هویتی می‌باشند؛ به عبارت ساده‌تر پس از تسلط دوباره طالبان بر افغانستان سیل عظیم فرار از کشور به سوی کشورهای همسایه از جمله ایران جاری شد.

ورود این حجم از پناهجویان و مهاجرین به هر کشوری می‌تواند نگرانی‌های فراوان سیاسی، استخباراتی و امنیتی ایجاد کند و بدون شک جمهوری اسلامی ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست به ویژه اینکه مهاجرین افغانستانی که پس از سقوط حکومت جمهوری پیشین به ایران وارد شدند از لحاظ ماهیتی با مهاجرین افغانستانی که در دهه‌های گذشته وارد این کشور شده بودند، یک تفاوت عمده دارند؛ اگر روند ورود و زندگی مهاجرین افغانستانی در ایران را دست کم در چهار دهه اخیر مورد ارزیابی قرار دهیم، می‌توان به پنج دسته‌بندی رسید: مهاجرین نسل اول کسانی بودند که کارگر ساده بودند و اکنون از دنیا رفته‌اند و در ایران به خاک سپرده شده‌اند.
نسل دوم مهاجرین درست همان گروهی هستند که اکنون پدر کلان و مادر کلان شده‌اند و در ایران زندگی می‌کنند. دسته سوم کسانی هستند که اکنون مرز چهل سالگی را رد کرده‌اند و صاحب فرزندان جوان هستند.
گروه چهارم مهاجرین افغانستانی مقیم ایران، جمعیتی ست که در گروه سنی هجده تا بیست سال قرار دارند.
با توجه به این دسته‌بندی باید گفت هیچ یک از این نسل چهار گانه مهاجرین افغانستانی در ایران تهدید امنیتی و استخباراتی برای جمهوری اسلامی ایران به شمار نمی‌روند و جدای از برخی حوادث و رویدادهای انگشت شمار اجتماعی، جرمی و جنایی که طی سال‌های طولانی زندگی در ایران اتفاق افتاده، مشکل امنیتی از این ناحیه مشاهده نشده است.
دسته پنجم از مهاجرین شامل افرادی ست که پس از سقوط جمهوریت به ایران امده‌اند.

در میان مهاجرین دسته پنجم افرادی حضور دارند که در زمان حکومت‌های جمهوری پیشین در افغانستان، در بدنه دستگاه‌های سیاسی، نظامی، امنیتی و استخباراتی فعالیت می‌کردند؛ این دسته از مهاجرین افغانستانی در ایران که بیشترشان غیرقانونی هستند را باید «مهاجرین امنیتی و استخباراتی» نامید، بدین معنا که بیشتر آنها اندیشه‌ها و افکار سیاسی، نظامی و امنیتی متفاوت و در برخی موارد متضاد با یکدیگر دارند.
در مورد این دسته از مهاجرین افغانستانی باید نگرانی جمهوری اسلامی ایران را کاملا درک نمود: ایران نیز همانند هر کشور دیگری حق دارد نگران امنیت‌ملی خود باشد.
مشابه این داستان برای امریکا و اروپا نیز اتفاق افتاده است؛ براساس گزارشات موجود در بین افغانستانی‌هایی که پس از سقوط حکومت پیشین و تسلط دوباره طالبان در قالب پروازهای تخلیه از کشور به مقاصد امریکا و اروپا گریختند، عناصر تروریستی نیز وجود داشت که قبلا در بدنه طالبان در افغانستان می جنگیدند. این عناصر تروریستی جابه جا شده هم اکنون از سوی امریکا و کشورهای اروپایی شناسایی و ترد می‌شوند.
در این راستا مقایسه حجم افغانستانی‌هایی که به ایران وارد شدند با افغانستانی‌هایی که به امریکا و اروپا رفته اند تفاوت کلانی را نشان می‌دهد و این تفاوت درشت، درصد نفوذ عناصر تروریستی از افغانستان به ایران در جامعه مهاجر را افزایش می‌دهد.
با توجه به تحولات تازه در سوریه و قبلا در افغانستان که در هر دوی آنها همدستی امریکا و غرب و رژیم صهیونیستی با تروریستان به وضوح دیده می شود، باید گفت شناسایی و طرد نفوذی‌هایی که در لباس مهاجر افغانستانی وارد ایران شده‌اند حق مسلم ایران است. ایران همانند هر کشور دیگر پذیرای مهاجر، حتی حق دارد برای حضور مهاجرینی که قبلا در افغانستان سیاسی، نظامی یا امنیتی و استخباراتی بوده‌اند در ایران فیلتر و شرط تعیین کند.

علاوه بر اینکه مطابق با کنوانسیون‌های بین المللی مهاجرت، موضوع مهاجرت غیر قانونی یک اصل پذیرفته ناشده در تمام جهان است و هر کشوری برای حفظ امنیت و ثبات کشوراش حق دارد تا با حضور مهاجران غیر قانونی و پدیده شوم قاچاق انسان مبارزه نماید.