سفر پزشکیان به تاجیکستان؛ بُرد اقتصادی برای افغانستان

خبرگزاری دید: بندر چابهار، افغانستان و کشورهای آسیای مرکزی را از کوتاه ترین و ارزان ترین مسیر ممکن، به مسیرهای ترانزیت بین‌المللی و بازارهای جهانی متصل می کند و موجب جهش در توسعه افغانستان می شود.

پس از فروپاشی شوروی و ظهور کشوهای جدید تحت عنوان جمهوری های آسیای مرکزی در منطقه آسیای میانه ( ۵ کشور قزاقستان، تاجیکستان، ازبکستان، قرقیزستان و ترکمنستان)، با توجه به موقعیت خاص منطقه مذکور که در مرکزیت آسیا قرار دارند و قابلیتهای موجود در آن، و به تبع آن، به فعلیت رسیدن روز افزون اقتصاد منطقه، بخصوص ظرفیتهای بزرگ و موثر در بخش ترانزیت – انرژی و همچنین بازار بزرگ مصرف کالاهای مختلف و توانمندیهای فرهنگی آن، به جرات میتوان گفت این منطقه را باید به عنوان هارتلند آسیا قلمداد کرد.

این شرایط به گونه ای بود که علاوه بر حضور انفرادی این کشورها در جمهوری های موصوف، شاهد ایجاد اتحادیه ها و سازمانهای منطقه ای با محوریت و مرکزیت این منطقه با اهداف همکاری های تجاری و سپس تامین منافع جمعی شامل منافع اقتصادی و امنیتی هستیم از جمله تشکیل سازمان همکاری های اقتصادی اکو – سازمان همکاریهای کشورهای مستقل مشترک المنافع همسود (که ریاست سال جاری میلادی ۲۰۲۵ این پیمان بعهده تاجیکستان میباشد) – اتحادیه اوراسیا – سازمان همکاری شانگهای و …

باید گفت که دهلیز ترازیتی چابهار در مناسبات اقتصادی و سیاسی منطقه از اهمیت استراتژیک برخوردار است و می‌تواند در باز تعریف مناسبات سیاسی – اقتصادی در حوزه آسیای جنوبی و مرکزی و تغییر جغرافیای تجارتی و ترانزیتی در منطقه نقش بازی کند.

اینک حکومت سرپرست افغانستان، به عنوان یکی از اقتصادهای ضعیف در منطقه، امیدوار است تا از طریق تقویت همکاری‌های مشترک اقتصادی – ترانزیتی رمقی تازه به اقتصاد نو پایش ببخشد و زمینه را برای توسعه بیشتر تجارت و کاهش وابستگی به منابع مالی جهانی، فراهم سازد.

چابهار، به لحاظ سیاسی و اقتصادی، ظرفیت تبدیل شدن به یکی از مهم ترین قطب‌های ترانزیتی در منطقه را دارا است. روابط نسبتا کم تنش سیاسی بین سه کشور دخیل در این پروژه (ایران، افغانستان و هند) و مؤثریت اقتصادی آن، اجرایی شدن این پروژه را بیشتر از هر زمان دیگر ممکن ساخته و بدون تردید، می‌تواند باعث تغییرات شگرف در مناسبات سیاسی منطقه شود.

همواره یکی از دغدغه های جدی حکومت سرپرست در افغانستان، دسترسی به بنادر آبی بوده است. افغانستان تا فعلا از طریق بندر کراچی و بندر عباس به آبهای بین المللی وصل می شود. این دو بندر، خصوصا بندر کراچی، به دلیل همکاری نکردن پاکستان، هزینه حمل و نقل و دسترسی به بازارهای جهانی را به صورت چشم گیر افزایش داده است.

جهت معلومات می بایست یاد آور شد که چابهار، در مقایسه با بندر عباس ۹۰ کیلو متر و در مقایسه به بندر کراچی ۷۰۰ کیلو متر به مرکز افغانستان نزدیک تر بوده و هزینه هر کانتینر اموال از این مسیر، بین ۵۰۰ یا ۱۰۰۰ دالر کاهش خواهد یافت. از این منظر، چابهار، ارزان ترین و نزدیک ترین مسیر ترانزیتی برای دسترسی افغانستان به آبهای بین المللی و وصل شدن به مسیرهای ترانزیت جهانی است.

حکومت سرپرست می بایست با تهدیداتی که متوجه امنیت بندر چابهار است مقابله کند. به عنوان مثال گروه هایی مانند جیش العدل که در مناطق جنوب غربی افغانستان فعالیت دارند و از سوی طرف های خارجی حمایت می شوند، در تلاش برای ناامنی در چابهار و مسیرهای ترانزیتی چابهار هستند. رهبران طالبان می بایست به مقابله با چنین گروه هایی اولویت دهند تا در نتیجه به اقتصاد کشور کمک کرده و باعث نابودی فقر و ریشه کن کردن معزل مهاجرت نیز گردند.

خبرگزاری دید