خبرگزاری دید: تیم نظارت تحلیلی و حمایت از تحریم‌های سازمان ملل گزارش داده است که عبدالحق الترکستانی، امیر حزب اسلامی ترکستان (تی‌آی‌پی) که در شورای رهبری اجرایی القاعده خدمت می‌کند و در افغانستان اقامت دارد، در حال حاضر جنگجویان این گروه را در داخل سوریه هدایت می‌کند.
جنگجویان تی‌آی‌پی تحت حمایت حیات تحریر الشام (HTS) فعالیت می‌کند، گروه تروریستی مرتبط با القاعده که اواخر سال گذشته کنترل دمشق را به‌دست گرفت و حکومت تشکیل داد.
به نقل از لانگ وار جورنال، تیم نظارت تحلیلی و پشتیبانی از تحریم‌های سازمان ملل در آخرین گزارش ۱۲۶۷ خود در مورد افغانستان که در ۱۳ فبروری منتشر شد، فاش کرده که حق در کابل زندگی می‌کند و شاخه سوریه را رهبری می‌کند.
تیم سازمان ملل گزارش داده است: به‌رغم این‌که امیر عبدالحق در کابل اقامت دارد، او همچنان کنترل جناح حزب اسلامی ترکستان/ جنبش اسلامی ترکستان شرقی ETIM/TIP سوریه را حفظ کرده است.
یکی از کشورهای عضو سازمان ملل گزارش داده است که حق “به طور مکرر جنبش جنگجویان را بین افغانستان و خاورمیانه رهبری می‌کند.”
با این حال، یکی دیگر از کشورهای عضو گفته که شواهدی برای حمایت از این ادعا وجود ندارد.
گزارش تیم نظارت اشاره می‌کند که نیروهای تی‌آپی سوری توسط یک فرمانده موسوم به کیووسار Kaiwusair رهبری می‌شوند.
گزارش ماه جولای ۲۰۲۴ این تیم اشاره کرد که زاهد قاری و شیخ طوبی، معاونان کیووسایر، در مارچ ۲۰۲۴ توسط حق منصوب شدند.
شاخه سوری تی‌آی‌پی “اکثریت نیروهایش را در سوریه و مقرش در افغانستان حفظ کرده است.”
این گروه “بین ۸۰۰ تا ۳ هزار جنگجو” در سوریه دارد که در نتیجه حمله نظامی حیات تحریر شام HTS و کنترلش بر دمشق، احتمال افزایش آن زیاد است.
طبق گزارش جولای تیم نظارت، تی‌آی‌پی “از سوی حیات تحریر شام حمایت مالی دریافت می‌کند، در کشورهای منطقه، به‌شمول ترکیه به‌خاطر تولید سرمایه تجارت می‌کند و تروریست‌های خارجی را در سطح عالی آموزش می‌دهد.”
تی‌آی‌پی بخشی از شبکه جهانی القاعده
تی‌آی‌پی، یکی از متحدان سرسخت القاعده بوده و چندین دهه با این گروه در افغانستان و سوریه همکاری داشته است.
در داخل افغانستان، قبل از حمله ایالات متحده در ۲۰۰۱، در کنار القاعده جنگیده است. وقتی جنبش اسلامی ازبیکستان از هم جدا شد، این گروه در کنار القاعده قرار گرفت و یک جناح در سال ۲۰۱۶ به داعش پیوست.
جنگجویان تی‌آی‌پی بلافاصله پس از شروع انقلاب سوریه در اوایل ۲۰۱۱ به سوریه سرازیر شدند و با جبهه النصره القاعده که اکنون به حیات شام HTS تبدیل شده است، به نیروهای خود پیوستند.
در طول پیشروی اخیر که دولت اسد را سرنگون کرد، تی.آی.پی در کنار حیات شام جنگید و در خط مقدم اکثر نبردها بود که به‌شدت در کانال‌های تبلیغاتی و رسانه‌های اجتماعی به نمایش گذاشته شد.
حق، که با نام (Maimaitiming Maimaiti) نیز شناخته می‌شود، یک جهادگر کهنه‌کار است که در اواخر ۲۰۰۳ پس از کشته شدن حسن محصوم، بنیان‌گذار این گروه، رهبر شد؛ حسن محصوم در جریان درگیری با نیروهای پاکستانی در یک کمپ آموزشی القاعده در وزیرستان جنوبی در اکتوبر ۲۰۰۳ کشته شد.
قبل از تهاجم ایالات متحده به افغانستان در اواخر ۲۰۰۱، عبدالحق به اداره کمپ اصلی آموزشی تی‌آی‌پی در کوه‌های توره بوره کمک کرد. این کمپ که توسط اسامه بن لادن حمایت می‌شد، آموزش‌های ابتدایی در مورد سلاح‌های سبک را به نیروهای جدید ارایه می‌کرد.
چندین زندانی که در خلیج گوانتانامو نگهداری می‌شوند، حق را به عنوان مربی ارشد این مرکز معرفی کردند.
پس از این‌که طالبان در اواخر ۲۰۰۱ کنترل افغانستان را از دست دادند، حق به بازگشایی کمپ‌های تی‌آی‌پی در امتداد خط دیورند کمک کرد.
در ۲۰۰۵، طبق اعلام وزارت خزانه‌داری امریکا، حق به عضویت در شورای نخبگان القاعده (مشاوره) درآمد.
دو مقام اطلاعاتی امریکا به لانگ وار جورنال گفتند که این نام تغییر نکرده است و او در شورای این گروه باقی مانده است.
حق در ۲۰۰۹ توسط خزانه‌داری به‌عنوان تروریست وابسته به القاعده معرفی شد.
این وزارت اعلام کرد که او در جمع‌آوری کمک مالی، جذب نیرو، تلاش‌های تبلیغاتی و برنامه‌ریزی و اجرای حملات تروریستی مشارکت دارد.
سازمان ملل همچنین او را به فهرست تحریم‌های القاعده اضافه کرده است.
عبدالحق در محافل رهبری القاعده آن قدر با نفوذ در نظر گرفته می‌شد که برای میانجی‌گری بین گروه‌های رقیب طالبان و نمایندگی از مجلس شورا به مسایل مهم نظامی اعزام می شد.
امریکا معتقد بود که حق را در ۲۰۱۰ در یک حمله پهپادی در پاکستان کشته است، اما او در یک ویدیوی تبلیغاتی تی‌آی‌پی که در ۲۰۱۴ منتشر شد، دوباره ظاهر شد.
گمان می‌رود که امیر تی‌آی‌پی در این حمله زخمی شده باشد.
در ماه می ۲۰۲۲، حق عید فطر و پیروزی طالبان در افغانستان را جشن گرفت.
ادامه حضور او در افغانستان به‌طور مستقیم با ادعای طالبان مبنی بر این‌که هیچ جنگجوی خارجی در این کشور فعالیت یا مستقر نیست و افغانستان مقر گروه‌های تروریستی نیست، در تضاد است.
با این حال، حکومت سرپرست افغانستان بارها اعلام کرده است که هیچ گروه تروریستی در افغانستان فعال نیست و از این کشور هیچ خطری سایر کشورها را تهدید نمی‌کند.