چرا دهلی نو به دنبال نزدیکی به کابل است؟
خبرگزاری دید: کارشناسان معتقدند که دهلی نو با ملاحظه فشارهای منطقه‌ای، از جمله نزدیکی طالبان به چین و پاکستان، به‌دنبال تثبیت جایگاه خود در افغانستان است.
پس از حمله مرگبار پهلگام در کشمیر، هند در سیاست خارجی‌اش نسبت به افغانستان تجدیدنظر کرده و گام‌هایی برای نزدیکی بیشتر با حکومت طالبان برداشته است؛ تلاشی که هدف آن حفظ نفوذ منطقه‌ای در رقابت با مثلث در حال شکل‌گیری پکن–اسلام‌آباد–طالبان است.
تماس تلفونی اخیر بین وزیر خارجه هند، سوبراهمانیام جایشانکار، و امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه طالبان، نخستین گفتگوی رسمی در سطح وزارتی میان دو طرف از زمان بازگشت طالبان به قدرت در آگست ۲۰۲۱ به شمار می‌رود.
در این گفتگو، جایشانکار از «رد تلاش‌ها برای بی‌اعتمادسازی میان هند و افغانستان» توسط حکومت سرپرست قدردانی کرده و ضمن اشاره غیرمستقیم به پاکستان، از موضع طالبان در قبال حمله پهلگام استقبال کرده است. طالبان نیز این حمله را محکوم کردند، اما از به‌کار بردن لفظ «تروریستی» پرهیز نمودند.
از سوی دیگر، اسلام‌آباد به‌شدت از نزدیکی حکومت سرپرست به دهلی نو ناخشنود است و آن را تهدیدی برای امنیت خود می‌داند. ادعای اخیر پاکستان مبنی بر اصابت راکت‌های هندی به خاک افغانستان، که از سوی دو طرف رد شد، در همین چارچوب ارزیابی می‌شود.
در حالی که طالبان، با تأکید بر بی‌طرفی در مناقشه کشمیر، از مواضع گذشته خود فاصله گرفته‌اند، دهلی نو نسبت به این تغییر رویکرد محتاطانه عمل می‌کند. هند از رسمیت‌بخشیدن به طالبان خودداری کرده، اما تعاملات دیپلماتیک و بشردوستانه خود را افزایش داده و اخیراً نیز اجازه عبور ۱۶۰ کامیون کالا از مرز آتاری را به‌عنوان «حرکتی ویژه» صادر کرده است.
در این میان، طالبان خواهان سرمایه‌گذاری بیشتر هند در بخش معادن، انرژی و ترانزیت کالا از مسیر بندر چابهار هستند؛ مسیری که می‌تواند افغانستان را از وابستگی به پاکستان رهایی بخشد. هرچند نگرانی از تحریم‌های امریکا تاکنون باعث شده دهلی نو در این زمینه محتاط باشد، اما با سردی روابط هند و واشنگتن، احتمال افزایش سرمایه‌گذاری در چابهار بالا رفته است.
کارشناسان معتقدند که دهلی نو با ملاحظه فشارهای منطقه‌ای، از جمله نزدیکی طالبان به چین و پاکستان، به‌دنبال تثبیت جایگاه خود در افغانستان است، اما این رویکرد با چالش‌هایی همراه است: از یک‌سو، خطر بی‌اعتمادی مردم افغانستان که هند را حامی دموکراسی می‌دانستند و از سوی دیگر، بی‌ثباتی موضع طالبان در موضوعاتی مانند کشمیر.
به باور تحلیلگران هرگونه بازتعریف سیاست هند در قبال افغانستان باید به گونه‌ای صورت بگیرد که از افتادن در دام رقابت با پاکستان پرهیز کند و با درنظر گرفتن حساسیت‌های داخلی افغانستان، بر اساس منافع استراتژیک بلندمدت طراحی شود. بدون این دقت، نزدیکی هند به طالبان می‌تواند به‌جای دستاورد، هزینه سیاسی و اعتباری در پی داشته باشد.
واحد بین‌الملل خبرگزاری دید