پایگاه بگرام؛ سنگر خاموش رقابت چین و امریکا
خبرگزاری دید: تصاویر ماهوارهای و برخی گزارشهای رسانههای غربی، مانند تلگراف، از تحرکات تازه در بگرام خبر میدهند. در مقابل، حکومت سرپرست طالبان هرگونه فعالیت خارجی در این پایگاه را انکار کرده و بر حفظ استقلال افغانستان تأکید دارند.
پایگاه هوایی بگرام، بزرگترین مقر نظامی امریکا در شمال کابل، پس از خروج ناگهانی نیروهای امریکایی در سال ۲۰۲۱ به نمادی از خلأ راهبردی در منطقه بدل شد. اکنون شایعاتی از حضور احتمالی چین در این پایگاه دوباره نگاهها را به آن معطوف کرده است؛ هرچند حکومت سرپرست طالبان و چهرههایی چون زلمی خلیلزاد این ادعا را رد کردهاند.
تصاویر ماهوارهای و برخی گزارشهای رسانههای غربی، مانند تلگراف، از تحرکات تازه در بگرام خبر میدهند. در مقابل، حکومت سرپرست طالبان هرگونه فعالیت خارجی در این پایگاه را انکار کرده و بر حفظ استقلال افغانستان تأکید دارند، اما در فضای پیچیده و چندلایه افغانستان، هیچچیز را نمیتوان با قطعیت رد یا تأیید کرد.
اهداف احتمالی پکن از حضور در بگرام
به رغم آن هیچ قطعیتی در مورد سرنوشت پایگاه هوایی بگرام وجود ندارد، اما با این وجود، اهداف زیر از حضور چین در بگرام قابل احصا است؛
- مهار تهدیدات امنیتی: کنترول فعالیت گروههای افراطی در نزدیکی سینکیانگ
- تضمین امنیت سرمایهگذاری: حفاظت از مسیرهای پروژه «یک کمربند، یک راه.»
- استفاده از خلأ امریکا: تقویت جایگاه استراتژیک در منطقهای بدون رقیب مستقیم غربی.
موازنهسازی طالبان میان قدرتها
حکومتسرپرست طالبان تلاش دارد در عین حفظ ظاهری استقلال، روابط اقتصادی با قدرتهایی چون چین را گسترش دهد، بدون آن که به وابستگی سیاسی آشکار تن دهد. حضور احتمالی چین در بگرام میتواند بخشی از این استراتژی باشد: بهرهگیری از قدرتهای مختلف برای بقای رژیم در برابر فشارهای داخلی و بینالمللی.
سناریوی جنگ روانی امریکا
طرح موضوع حضور چین در بگرام میتواند بخشی از رقابت بزرگتر ژئوپلیتیکی میان پکن و واشنگتن باشد. ایالات متحده، با هشدارهای غیررسمی و رسانهای، شاید در پی محدودسازی نفوذ چین در آسیای میانه باشد.
جمعبندی
با وجود نبود شواهد قطعی، حضور چین در بگرام، چه واقعی، چه احتمالی، بهلحاظ راهبردی حائز اهمیت است. این پایگاه اکنون به آینهای از رقابت پیچیده شرق و غرب در قلب آسیا تبدیل شده؛ جایی که حتی سکوت و ابهام، حامل پیامهای ژئوپلیتیکی عمیقی است.
نویسنده: احمد رضایی – خبرگزاری دید