خبرگزاری دید: الکساندر کنیازف، پژوهشگر ارشد روس و عضو انستیتوی مطالعات بینالمللی دانشگاه امگیمو، در گفتگویی تحلیلی با رسانه روسی «وس ۲۴» درباره پیامدهای به رسمیت شناختن اداره موقت کابل توسط روسیه هشدار داده و از احتمال حمایت غرب از گروههای مخالف حکومتسرپرست ابراز نگرانی کرده است.
کنیازف با اشاره به واکنش محتاطانه غرب به رسمیتشناسی حکومت طالبان، گفت که هرچند احتمال مداخله مستقیم نظامی ایالات متحده اندک است، اما حمایت از گروههای غیردولتی ضدطالبان یا حتی برخی شبکههای تروریستی دور از ذهن نیست. وی به نمونههایی چون بازگشت حکم بازداشت رهبران حکومت سرپرست طالبان توسط دادگاه کیفری بینالمللی و مواضع تند کشورهای غربی در سازمان ملل اشاره کرد.
او همچنین وضعیت پراکنده و ضعیف اپوزیسیون ضدطالبان را تشریح کرده و آن را فاقد انسجام و نفوذ واقعی در داخل کشور دانست. به گفته کنیازف، این گروهها عمدتاً در فضای مهاجرتی و مجازی فعالاند و در تلاشاند حمایت قدرتهایی مانند آمریکا، ترکیه و برخی کشورهای عربی را جلب کنند؛ امری که میتواند تهدیدی برای ثبات افغانستان باشد، بهویژه اگر این حمایتها به ائتلاف با گروههای تروریستی منجر شود.
چالشهای آبی و پروژه قوشتپه
در بخش دیگری از گفتگو، این پژوهشگر روس به پروژه جنجالی «قوشتپه» پرداخت که اکنون تحت نظارت حکومت طالبان در حال اجرا است. وی تأکید کرد که این طرح ریشه در دوران محمد داوودخان در دهه ۱۹۷۰ دارد و ارتباطی با طالبان یا آمریکا ندارد. کنیازف گفت که افغانستان از نظر حقوق بینالملل حق بهرهبرداری از آب رودخانه آمو را دارد، اما همسایگانش طی سالها با بیتوجهی و «خودخواهی جمعی» این حق را نادیده گرفتهاند.
او پیشنهاد کرد که ساختار حقوقی تقسیم آب در آسیای مرکزی بازنگری شود و افغانستان نیز در آن سهم داشته باشد. به باور او، راه حل بحران آبی در منطقه، استفاده از فناوریهای نوین و دیپلماسی منطقهای است.
ضعف نهادهای بینالمللی و خطر روایتهای سطحی
کنیازف همچنین با اشاره به ناکارآمدی سازمان ملل در قبال بحران افغانستان، افتتاح دفتر توسعه پایدار این سازمان در آلماتی را حرکتی نمادین و بیاثر دانست. او هشدار داد که بسیاری از روایتهای رایج درباره وضعیت افغانستان فاقد پشتوانه علمی و مبتنی بر کلیشههای قدیمی هستند. به باور او، تحلیلهای رسانهای کنونی بیشتر بازتابدهنده برداشتهای سطحیاند تا واقعیتهای پیچیده میدانی.