نتایج یک نظرسنجی تازه خبرگزاری دید نشان میدهد که بیش از نیمی از شرکتکنندگان، نبود گفتگوی جدی و مستمر میان رهبران مذهبی را مهمترین مانع تحقق همگرایی واقعی در جهان اسلام میدانند. اختلافات سیاسی میان کشورهای اسلامی و بهرهبرداری جریانهای افراطی از شکافهای مذهبی نیز بهعنوان موانع مهم دیگر مطرح شدهاند.
بر اساس یافتههای این نظرسنجی، ۵۰ درصد پاسخدهندگان بر این باورند که نبود گفتگوی عمیق، سازنده و منظم میان رهبران مذهبی، اصلیترین عامل تداوم فاصلهها و سوء تفاهمها در میان مسلمانان است. این گروه معتقدند که در شرایط کنونی، مجاری ارتباطی مؤثر و بسترهای گفتگو برای حل اختلافات فکری و فقهی میان علمای مذاهب مختلف وجود ندارد و همین خلأ، زمینهساز تداوم بیاعتمادی و چنددستگی است.
در جایگاه دوم، ۳۳ درصد از شرکتکنندگان، اختلافات سیاسی میان دولتهای کشورهای اسلامی را بهعنوان عامل کلیدی تضعیف همگرایی برشمردهاند. از نگاه این عده، رقابتهای منطقهای، تضاد منافع و کشمکشهای ژئوپلیتیک سبب شده تا حتی اشتراکات عمیق مذهبی، فرهنگی و تاریخی نیز نتواند به اتحاد عملی میان دولتهای مسلمان منجر شود.
همچنین ۱۷ درصد از شرکتکنندگان، بهرهبرداری جریانهای افراطی از شکافهای مذهبی را مهمترین مانع دانستهاند. این گروه تأکید کردهاند که افراطگرایان با دامنزدن به تعصبات فرقهای، مانع شکلگیری جبهه واحد در برابر چالشهای مشترک جهان اسلام میشوند.
نکته قابلتوجه این است که در این نظرسنجی، هیچیک از پاسخدهندگان ضعف آگاهی عمومی نسبت به مشترکات دینی را بهعنوان عامل اصلی مطرح نکردهاند؛ موضوعی که نشان میدهد از نگاه افکار عمومی، مشکل بیشتر در سطح رهبری و تصمیمسازی است تا در میان تودههای مردم.