خبرگزاری دید: واقعیت آن است که ناامنیهای کنونی پاکستان، محصول طبیعی استراتژیای است که چهار دهه پیش برگزید. اسلامآباد با باور به اینکه ناامن کردن افغانستان میتواند امنیت او را تضمین کند، دست به کاری زد که امروزه عکسالعملش را در قالب بازگشت خشونت به خاک پاکستان شاهد است.
شهباز شریف، نخستوزیر پاکستان، روز (شنبه، ۲۲ سنبله) در جریان مراسم تشییع پیکر سربازان کشتهشده کشورش در منطقه بنو واقع در ایالت خیبرپختونخواه، پیام تندی به آدرس کابل مخابره کرد و اعلام داشت: «امروز میخواهم پیام روشنی به افغانستان ارسال کنم که میان پاکستان و تحریک طالبان پاکستان، یکی را برگزیند.»
تند و تلخ بودن پیام شهباز شریف، نخستوزیر پاکستان، به طالبان کابل در هفتهای که ۱۹ سرباز پاکستانی جان خود را از دست دادند، نمایانگر عمق بحران امنیتی است که دولت اسلامآباد با آن دست و پنجه نرم میکند.
موضعگیری وی که خواهان انتخاب میان پاکستان و تحریک طالبان پاکستان (تیتیپی) است، در عین حال که نشان از عصبانیت مقامهای پاکستانی دارد، تناقضات ریشهای در سیاست خارجی این کشور را آشکار میسازد.
شرط عجیب اسلامآباد مبنی بر قطع ارتباط کابل با تیتیپی، فاقد هرگونه منطق سیاسی و استراتژیک است. این گروه که از نظر ایدئولوژیک با طالبان افغانستان پیوند عمیق دارد، نمیتواند به راحتی از شبکه روابط منطقهای خود جدا شود.
درواقع، انتظار چنین مقاطعهای نشان از سطحینگری در تحلیل پیچیدگیهای ژئوپلیتیک منطقه دارد. پاکستان در حالی چنین شرطی را مطرح میکند که خود دههها در پرورش و تقویت گروههای مشابه نقش محوری ایفا کرده است.
واقعیت آن است که ناامنیهای کنونی پاکستان، محصول طبیعی استراتژیای است که چهار دهه پیش برگزید. اسلامآباد با باور به اینکه ناامن کردن افغانستان میتواند امنیت او را تضمین کند، دست به کاری زد که امروزه عکسالعملش را در قالب بازگشت خشونت به خاک پاکستان شاهد است. این سیاست که بر پایه «عمق استراتژیک» بنا شده بود، اکنون به کابوسی تبدیل شده که دولت شهباز شریف را مجبور به تهدید همسایه شرقی خود کرده است.
تاریخ نشان داده که هیچ کشوری نتوانسته با بیثبات کردن همسایگان خود، برای خود جزیرهای از آرامش بسازد. پاکستان نیز از این قاعده مستثنا نیست. آنچه امروز به عنوان تهدید امنیتی تلقی میشود، همان بذرهایی است که دههها پیش توسط خود اسلامآباد کاشته شد. حال که محصول این سیاستها به صورت مرگ و ویرانی به پاکستان بازگشته، تنها راه حل ارائهشده، تهدید و زورگویی علیه کابل است.
شهباز شریف و تیم امنیتیاش باید درک کنند که حل بحران امنیتی پاکستان نه در تهدید افغانستان، بلکه در بازنگری بنیادین در سیاستهای امنیتی و خارجی این کشور نهفته است.
تا زمانی که اسلامآباد به جای پذیرش مسئولیت در قبال وضعیت کنونی، دست به سرزنش دیگران بزند، این چرخه معیوب ادامه خواهد یافت. تهدید به قطع روابط با کابل، نه تنها مسئله را حل نخواهد کرد، بلکه ممکن است پیامدهای منطقهای وخیمتری را در پی داشته باشد.
به طور کلی، پیام شهباز شریف بیشتر نمایانگر ناتوانی در مواجهه با پیامدهای سیاستهای گذشته است تا نشانهای از قدرت و اقتدار. این موضعگیری که در قالب اولتیماتوم ارائه شده، میتواند روابط دو کشور را به ورطهای عمیقتر سوق دهد و بر پیچیدگیهای امنیتی منطقه بیفزاید.
نویسنده: احمدذکی نویسا-خبرگزاری دید