واشنگتن معافیت چابهار از تحریمها را لغو کرد ؛ این تصمیم برای هند چه معنایی دارد؟
خبرگزاری دید: چابهار بندری در ولایت سیستان و بلوچستان ایران است. این بندر نزدیکترین بندر ایران به هند بوده و در دریای آزاد قرار دارد و دسترسی آسان و امنی برای کشتیهای بزرگ باری فراهم میکند.
دولت ایالات متحده به رهبری رئیسجمهور دونالد ترامپ اعلام کرده است که معافیت از تحریمهای اعطاشده به بندر چابهار در ایران – که توسط هند در حال توسعه است – لغو میشود و بدین ترتیب به معافیتی که در سال ۲۰۱۸ در دوره نخست ترامپ داده شده بود، پایان میدهد. رژیم تحریمها علیه این بندر راهبردی، از ۲۹ سپتامبر (حدود ۱۰ روز دیگر) اجرایی خواهد شد.
این اقدام که در اصل ایران را هدف قرار داده، تأثیر منفی بر هند خواهد داشت؛ زیرا هند با مشارکت ایران مشغول توسعه این بندر (ترمینال شهید بهشتی، بندر چابهار) بوده تا از طریق آن به افغانستان و آسیای مرکزی دسترسی داشته باشد. منابع گفتهاند که این عقبگرد مهم برای برنامههای هند در توسعه این بندر راهبردی است که در نزدیکی بندر گوادر پاکستان – ساختهشده توسط چین – قرار دارد.
توماس پیگوت، سخنگوی وزارت خارجه امریکا، در بیانیهای گفت: «…در راستای سیاست فشار حداکثری رئیسجمهور ترامپ برای منزوی کردن ایران، وزیر امور خارجه معافیت تحریمی صادر شده در ۲۰۱۸ تحت قانون آزادی و مقابله با اشاعه ایران (IFCA) را برای کمک به بازسازی افغانستان و توسعه اقتصادی لغو کرده است.
این لغو از ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۵ اجرایی خواهد شد. پس از اجرایی شدن، افرادی که در بندر چابهار فعالیت کنند یا در فعالیتهای دیگر مشمول IFCA مشارکت داشته باشند، ممکن است در معرض تحریمهای این قانون قرار گیرند.»
این اقدام مطابق با سیاست فشار حداکثری رئیسجمهور ترامپ برای منزویسازی ایران است.
ایالات متحده در ۲۰۱۸ پروژه بندر چابهار را از تحریمها معاف کرده بود و گفته بود: «وزیر امور خارجه از اعمال برخی تحریمها تحت قانون آزادی و مقابله با اشاعه ایران ۲۰۱۲ (IFCA) برای توسعه بندر چابهار و ساخت راهآهن مرتبط با آن و همچنین کالاهای غیرتحریمی از طریق این بندر برای افغانستان و واردات مستمر محصولات نفتی ایران توسط افغانستان استثنا قایل شده است.» اما با دستورالعمل جدید، این معافیتها برداشته میشوند.
چابهار بندری در ولایت ایران است. این بندر نزدیکترین بندر ایران به هند بوده و در دریای آزاد قرار دارد و دسترسی آسان و امنی برای کشتیهای بزرگ باری فراهم میکند.
در جریان سفر نخستوزیر نارندرا مودی در ماه می ۲۰۱۶، «توافقنامه سهجانبه» برای ایجاد دهلیز بینالمللی حملونقل و ترانزیت (توافقنامه چابهار) توسط هند، ایران و افغانستان امضا شد.
هند تاکنون شش جرثقیل بندری (دو دستگاه با ظرفیت ۱۴۰ تُن و چهار دستگاه با ظرفیت ۱۰۰ تُن) و تجهیزات دیگر به ارزش ۲۵ میلیون دالر تأمین کرده است.
شرکت هندی «ایندیا پورتس گلوبال» (India Ports Global Limited – IPGL)»، از ۲۴ دسامبر ۲۰۱۸ بهرهبرداری از بندر چابهار را بر عهده گرفت.
از آن زمان تاکنون، این بندر بیش از ۹۰ هزار TEU (واحد معادل کانتینر ۲۰ فوت) ترافیک کانتینری و بیش از ۸.۴ میلیون تُن محموله عمومی و فله را جابهجا کرده است. همچنین این بندر در تأمین کمکهای بشردوستانه، بهویژه در دوران همهگیری کووید-۱۹، نقش مهمی داشته است. تاکنون مجموعاً ۲.۵ میلیون تُن گندم و ۲ هزار تُن حبوبات از هند به افغانستان از طریق بندر چابهار انتقال یافته است. در سال ۲۰۲۱ نیز هند ۴۰ هزار لیتر آفتکش دوستدار محیطزیست (مالاتیون) را برای مبارزه با هجوم ملخها به ایران از طریق این بندر ارسال کرد.
مترجم: سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید
نویسنده: شوبهاجیت روی
منبع: اندین اکسپرس – Indian Express