«یوان» در صدر و «دالر» در بحران؛ آغاز نبرد تمامعیار اقتصادی چین و امریکا
خبرگزاری دید: در حالیکه یوان چین برای نخستینبار از دالر در پرداختهای جهانی پیشی گرفته، دونالد ترامپ با اعمال تعرفه ۱۰۰ درصدی بر تمامی واردات از چین، شعلههای جنگ اقتصادی میان دو قدرت بزرگ جهان را به اوج رسانده است.
نظام مالی جهان شاهد یکی از مهمترین تحولات دهههای اخیر است. تازهترین دادههای رسمی نشان میدهد که برای نخستینبار در تاریخ، استفاده از یوان چین در پرداختها و معاملات فرامرزی، از دالر امریکا پیشی گرفته است. این تغییر بزرگ، نقطه عطفی در مسیر کاهش سلطه دالر بر تجارت جهانی بهشمار میرود.
بر اساس آمار، سهم یوان که در سال ۲۰۱۰ نزدیک به صفر بود، اکنون به بیش از ۵۳ درصد در معاملات خارجی چین رسیده است. چنین جهشی، نتیجه سیاستهای راهبردی پکن برای ایجاد سامانههای مالی مستقل مانند «CIPS» و کاستن از وابستگی به شبکه دالری و سیستم سوئیفت است.
کارشناسان میگویند تحریمهای مالی امریکا علیه روسیه پس از جنگ اوکراین و تهدید مشابه علیه چین، برای پکن بهمنزله زنگ خطر بود. چین در پاسخ، مسیرهای پرداخت مستقل، پیمانهای پولی دوجانبه و استفاده از ارز ملی در تجارت با شرکای آسیایی و خاورمیانهای را گسترش داد.
در مقابل، دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، روز جمعه اعلام کرد که از اول نوامبر (۱۰ عقرب)، تعرفههای ۱۰۰ درصدی بر تمام واردات کالا از چین وضع خواهد شد. او تأکید کرد که این تعرفهها «به هر تعرفهای که هماکنون پرداخت میشود» افزوده خواهد شد.
این تصمیم تنها چند ساعت پس از تهدید ترامپ به «افزایش عظیم» تعرفهها در واکنش به محدودیتهای تازه چین بر صادرات مواد معدنی کمیاب اتخاذ شد. این مواد برای تولید تراشهها، باتریها و تجهیزات پیشرفته صنعتی اهمیت حیاتی دارند و محدودیت پکن در این زمینه، فشار مستقیمی بر صنایع امریکایی وارد میکند.
تحلیلگران بر این باورند که این دو تحول همزمان، آغاز مرحلهای تازه از رویارویی اقتصادی چین و امریکا است؛ نبردی که فراتر از جنگ تعرفهای بوده و اکنون به قلب نظام پولی جهان رسیده است. در حالی که پکن با افزایش نقش یوان، به دنبال کاهش سلطه دالر است، واشنگتن با سیاستهای حمایتی و تعرفهای میکوشد موقعیت تاریخی خود را حفظ کند.
به نظر میرسد «نبرد دالر و یوان» دیگر صرفاً موضوعی اقتصادی نیست، بلکه بخشی از رقابت ژئواستراتژیک گستردهتری است که آینده قدرت در قرن بیستویکم را رقم خواهد زد.