خبرگزاری دید: بازگشت طالبان به قدرت در کابل، برخلاف محاسبات اسلامآباد، نه تنها نفوذ مورد انتظار را به ارمغان نیاورد، بلکه فضایی برای تقویت TTP فراهم کرد. این گروه اکنون نقشی مشابه طالبان دهه ۱۹۹۰ ایفا میکند، اما این بار علیه خود پاکستان.
روزنامه پاکستانی «داون نیوز» در گزارشی صریح، پرده از واقعیتی تلخ برداشته که دههها در سایه محاسبات ژئوپولیتیک پنهان مانده بود. تحریک طالبان پاکستان که زمانی به عنوان ابزار نفوذ اسلامآباد در افغانستان پرورش یافت، اکنون به بزرگترین تهدید امنیتی علیه خود پاکستان تبدیل شده است. این تحول، نمونهای عینی از پیامدهای استفاده ابزاری از گروههای تندرو است که سرانجام، خالق خود را هدف قرار میدهند.
نهادهای امنیتی پاکستان در طول دهههای اخیر، استراتژی پیچیدهای را دنبال کردند که بر محور حمایت از گروههای شبهنظامی استوار بود. این سیاست، در واقع تلاشی برای ایجاد عمق استراتژیک در افغانستان بود. اما آنچه به عنوان اهرم نفوذ طراحی شده بود، امروز به بومرنگی مرگبار بدل گشته که مرزها را به صحنه نبردهای خونین و جان شهروندان و نیروهای امنیتی را به خطر انداخته است.
گزارش داون نیوز به درستی بر پیچیدگیهای وابستگی ایدئولوژیک میان طالبان افغانستان و تحریک طالبان پاکستان تأکید میکند. این پیوند که ریشه در دهههای حمایت اسلامآباد دارد، کنترل کامل بر شبهنظامیان را غیرممکن ساخته است. طالبان افغانستان که خود محصول سیاستهای پاکستان بود، اکنون در موضعی قرار دارد که نمیتواند و شاید نمیخواهد علیه TTP اقدام جدی کند. این واقعیت، محدودیتهای ذاتی استفاده از نیروهای جهادی به عنوان ابزار سیاست خارجی را آشکار میسازد.
حملات گسترده TTP و انفجارهای مرگبار اخیر، شکست آشکار سیاست «عمق استراتژیک» پاکستان را نشان میدهد. تلاشهای دیپلماتیک در دوحه و استانبول برای کاهش فعالیتهای TTP، تاکنون نتایج ملموسی به بار نیاورده است.
این ناکامی نشان میدهد که گروهی که خود را وارث همان ایدئولوژی میداند، به راحتی تحت کنترل درنمیآید. مذاکره با کسانی که سالها در سایه حمایت پرورش یافتهاند، چالشی است که راهحلهای ساده ندارد.
بازگشت طالبان به قدرت در کابل، برخلاف محاسبات اسلامآباد، نه تنها نفوذ مورد انتظار را به ارمغان نیاورد، بلکه فضایی برای تقویت TTP فراهم کرد. این گروه اکنون نقشی مشابه طالبان دهه ۱۹۹۰ ایفا میکند، اما این بار علیه خود پاکستان. پارادوکس تلخی که نشان میدهد سیاست ایجاد بیثباتی در همسایگان، سرانجام به خود کشورهای طراح بازمیگردد.
به نظر میرسد دولت پاکستان اکنون در حال بازنگری برنامههای امنیتی ملی است، اما این پرسش اساسی باقی میماند که آیا میتوان گروهی را که دههها پرورش یافته، با اصلاحات امنیتی مهار کرد؟ تجربه نشان داده که استفاده ابزاری از گروههای تندرو، پیامدهایی دارد که نسلها ادامه مییابد. TTP امروز نه تنها تهدید امنیتی، بلکه یادآوری تلخی از سیاستهایی است که در نهایت، خالق خود را تهدید میکنند.
نویسنده : رحمت الله عنایتی-خبرگزاری دید