خبرگزاری دید: گزارش تازه برنامه توسعه سازمان ملل متحد (UNDP) هشدار داده که اقتصاد افغانستان در آستانه فروپاشی قرار دارد؛ زیرا ۹۰ درصد خانوارهای افغانستان برای زنده ماندن ناچارند وعدههای غذایی را حذف کنند، داراییهای خود را بفروشند یا بدهکار شوند.
به گفته این نهاد، بازگشت بیش از ۴.۵ میلیون مهاجر افغانستان از ایران و پاکستان از ۲۰۲۳ تاکنون، جمعیت کشور را حدود ۱۰ درصد افزایش داده و فشار بیسابقهای بر خدمات عمومی وارد کردهاست. همزمان، زلزلهها، سیلابها و خشکسالیها بیش از ۸۰۰۰ خانه را ویران کرده و زیرساختها را به مرز فروپاشی رساندهاند.
گسترش فقر، بدهی و بیکاری
بر پایه نظرسنجی از ۴۸ هزار خانوار، بیش از نیمی از بازگشتکنندگان از دریافت خدمات درمانی صرفنظر کردهاند تا بتوانند غذا تهیه کنند و ۴۵ درصد از منابع آب غیرایمن مانند چشمهها و چاههای باز استفاده میکنند. حدود ۹۰ درصد خانوادههای بازگشته بدهکارند؛ میزان بدهی میان ۳۷۳ تا ۹۰۰ دالر است؛ رقمی که پنج برابر میانگین درآمد ماهانه ۱۰۰ دالر محسوب میشود.
در مناطقی که شمار بازگشتکنندگان بالاست، هر معلم بین ۷۰ تا ۱۰۰ دانشآموز را آموزش میدهد، ۳۰ درصد کودکان کار میکنند و نرخ بیکاری در میان بازگشتکنندگان به ۹۵ درصد میرسد. در همین حال، میانگین درآمد ماهانه ۶۶۲۳ افغانی (حدود ۱۰۰ دالر) و اجاره مسکن سه برابر شدهاست.
هشدار سازمان ملل و کاهش کمکهای بینالمللی
این نهاد سازمان ملل هشدار داد که در صورت نبود حمایت فوری برای تقویت معیشت و خدمات در مناطق پرجمعیت بازگشتکنندگان، بحران فقر، طرد اجتماعی و مهاجرت عمیقتر خواهد شد. این در حالی است که تعهدات مالی اهداکنندگان پس از ۲۰۲۱ کاهش چشمگیر یافته و تنها بخش اندکی از ۳.۱ میلیارد دالر مورد نیاز برنامه بشردوستانه سازمان ملل در سال جاری تأمین شدهاست.
واکنشها و وضعیت زنان
طالبان پس از زلزله مرگبار ماه سپتامبر در شرق کشور از جامعه جهانی درخواست کمک انسانی کرده و در واکنش به اخراج گسترده پناهجویان افغانستان از پاکستان، نگرانی عمیق خود را ابراز داشته است.
در همین حال، مشارکت زنان در نیروی کار تنها ۶ درصد گزارش شده که یکی از پایینترین نرخها در جهان است. محدودیتهای گسترده بر رفتوآمد زنان، دسترسی آنان به کار، آموزش و خدمات درمانی را تقریباً ناممکن کردهاست.
کانی ویگناراجا، معاون دبیرکل سازمان ملل و مدیر منطقهای UNDP برای آسیا و اقیانوس آرام، گفت: «در برخی ولایتها، یکچهارم خانوادهها توسط زنان سرپرستی میشوند؛ وقتی زنان از کار منع میشوند، خانوادهها، جوامع و کشور زیان میبینند.»
او از طالبان خواست منابع بیشتری اختصاص دهند و از جامعه جهانی نیز خواست محدودیتها بر کارکنان زن نهادهای امدادی را لغو کند، زیرا «حذف زنان از کمکرسانی، یعنی محرومکردن آسیبپذیرترین اقشار از خدمات حیاتی».