خبرگزاری دید: روزنامه واشنگتنپست در گزارشی تازه فاش کرده که سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) طی بیش از یک دهه، برنامهای محرمانه برای تضعیف تولید تریاک در افغانستان اجرا کرده است؛ مأموریتی که شامل پخش میلیاردها دانه اصلاحشده خشخاش از هوا بود، اما در نهایت با نتیجهای مبهم و پرسشبرانگیز پایان یافت.
بر پایه این گزارش، ۱۴ منبع آگاه به شرط ناشناسبودن تأیید کردهاند که سیا از سال ۲۰۰۴ تا حدود ۲۰۱۵ عملیات محرمانهای را در ولایتهای ننگرهار و هلمند پیش برده است. هدف این پروژه، جایگزینی تدریجی گونههای طبیعی خشخاش با نوعی بذر اصلاحشده و کمآلکالوئید بود تا تولید مواد خام برای هروئین در افغانستان کاهش یابد.
هواپیماهای نظامی آمریکا در شب، میلیاردها دانه را همزمان با فصل کشت پخش میکردند تا کشاورزان متوجه مداخله خارجی نشوند.
به گفته منابع مطلع، این دانهها طوری طراحی شده بودند که گلهای چشمگیرتر اما میزان مورفین بسیار کمتری تولید کنند.
با وجود هزینههای هنگفت و محرمانگی بالا، تأثیر این عملیات بر کاهش تولید تریاک ناچیز توصیف شده است. برخی مقامهای پیشین سیا گفتهاند که برنامه در آغاز مؤثر بود، اما بهتدریج بینتیجه شد و فشارهای مالی آن را متوقف کرد.
بازرس ویژه آمریکا برای بازسازی افغانستان (سیگار) نیز به این مأموریت دسترسی نداشت و در گزارشهای خود تأکید کرده که هیچ طرح آمریکایی نتوانسته کاهش پایداری در کشت خشخاش ایجاد کند.
این افشاگری تازه بار دیگر بحثهای اخلاقی و حقوقی درباره مداخلات کشاورزی مخفی و پیامدهای آن برای جوامع روستایی افغانستان را زنده کرده است.