خبرگزاری دید: نشریه تخصصی اسمال وارز جورنال در گزارشی تحلیلی اعلام کرده که ارتش آمریکا طی سالهای جنگ افغانستان، بهویژه پس از ۲۰۱۴، در حملات هوایی و عملیات شبانه مرتکب نقض گسترده حقوق بشر و کشتار غیرنظامیان شده است؛ در حالی که بسیاری از این موارد هرگز مورد بررسی یا پیگرد رسمی قرار نگرفتهاند.
نشریه آمریکایی اسمال وارز جورنال (Small Wars Journal) در گزارش تازه خود نوشت که فرماندهی مرکزی نیروی هوایی ایالات متحده طی سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۱ بیش از ۲۶ هزار و ۲۲۷ حمله هوایی در افغانستان انجام داده، اما آمارهای رسمی درباره تلفات و اهداف این حملات ناقص، مبهم و بعضاً متناقضاند.
در سال ۲۰۱۶، دستکم ۴۵۶ حمله هوایی در هیچ پایگاه داده عمومی ثبت نشده بود. این اختلافات آماری میان دولت آمریکا، ناتو، سازمان ملل و نهادهای مستقل، نگرانیهای جدی درباره نبود شفافیت و پاسخگویی در جنگ افغانستان برانگیخته است.
این نشریه میافزاید که پس از کاهش نیروهای زمینی آمریکا، بسیاری از حملات صرفاً بر اساس تصاویر ماهوارهای و گزارشهای نیروهای افغانستان انجام میشد، بیآنکه ارزیابی میدانی مستقلی صورت گیرد. در نتیجه، شمار زیادی از غیرنظامیان در این حملات جان باختند و بسیاری از موارد هرگز ثبت یا بررسی رسمی نشدند.
در میان نمونههای برجسته، حمله هوایی سال ۲۰۱۵ آمریکا به بیمارستان سازمان پزشکان بدون مرز در کندوز است که دستکم ۴۲ تن کشته شدند. ارتش آمریکا این حادثه را «اشتباه انسانی قابل پیشگیری» دانست.
همچنین در سالهای ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸، حملات مشابه در ولایتهای کندوز و ننگرهار دهها قربانی غیرنظامی برجای گذاشت، اما فرماندهان آمریکایی مدعی شدند که «شواهدی از تلفات غیرنظامیان یافت نشده است.»
در سال ۲۰۲۱ نیز در جریان خروج نیروهای آمریکایی از کابل، حمله پهپادی تلافیجویانه پس از انفجار میدان هوایی، بهجای هدف تروریستی، ده غیرنظامی از جمله هفت کودک را کشت. این حمله بر اساس تحلیل رفتار رانندگی و دادههای الگوریتمی انجام شده بود.
اسمال وارز جورنال همچنین به نقش واحدهای ویژه افغانستان تحت حمایت سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA) اشاره کرده و مینویسد که این نیروها در عملیات شبانه، خارج از چارچوبهای قانونی بینالمللی عمل کردهاند و گزارشهای متعددی از بازداشتهای خودسرانه، ناپدیدشدنهای اجباری و قتلهای غیرقانونی در دست است. قربانیان این عملیاتها هیچ مسیر قانونی برای پیگیری نداشتند.
این نشریه هشدار داده که وابستگی فزاینده ارتشها به فناوریهای هدفگیری مبتنی بر هوش مصنوعی، در صورت استفاده از دادههای ناقص یا متعصب، خطر تکرار فجایع مشابه را افزایش میدهد. هرچند دستورالعمل شماره ۳۰۰۰.۰۹ وزارت دفاع آمریکا حضور انسان در چرخه تصمیمگیری نظامی را الزامی میداند، اما اجرای مؤثر آن در میدانهای جنگ پیچیده شهری همچنان با تردید همراه است.
در پایان، اسمال وارز جورنال خواستار تشکیل هیاتهای مستقل حقیقتیاب برای بررسی پس از هر حمله، تقویت سازوکارهای پاسخگویی و بازنگری در سیاستهای هدفگیری شده است تا امنیت غیرنظامیان در جنگهای آینده تضمین شود.