خبرگزاری دید: فشار لابیهای نفوذ برای کشاندن عربستان به فاز عادیسازی روابط با رژیم اسرائیل، محور پنهان این شراکت راهبردی را تشکیل میدهد. واشنگتن با ارائه مشوقهای نظامی و تکنولوژیک، میکوشد ریاض را در مسیری قرار دهد که ضمن تأمین امنیت منطقهای امریکا، به معماری جدید سیاسی خاورمیانه نیز شکل بخشد.
دونالد ترامپ در ضیافتی رسمی به مناسبت حضور شاهزاده محمد بن سلمان در واشنگتن، پادشاهی عربی سعودی را بهعنوان «متحد اصلی غیرعضو ناتو» معرفی کرد و بر تعمیق هماهنگیهای نظامی دوجانبه تأکید ورزید.
این اعلام که در کنار وعده فروش جنگندههای پیشرفته اف-۳۵ و همکاری در حوزه هستهای غیرنظامی مطرح شده، نشاندهنده حرکت واشنگتن در مسیری است که ظاهراً بر تقویت محور امنیتی با ریاض متمرکز است، اما در لایههای عمیقتر، نمایانگر پیچیدگیهای معادلات منطقهای خاورمیانه است.
رئیسجمهور امریکا در این دیدار، ولیعهد سعودی را «دوستی با چشمانداز ممتاز» توصیف کرد و نقش ریاض در توافق غزه را برجسته ساخت. این اظهارات دیپلماتیک، بخشی از روایت بزرگتری است که واشنگتن درصدد ترسیم آن برای آینده روابط با متحدان منطقهای خود است.
شورای وزیران سعودی نیز این سفر را گامی در راستای «تحقق چشماندازهای مشترک برای خاورمیانهای امن و باثبات» ارزیابی کرد، بیانیهای که حاکی از همسویی ظاهری دو پایتخت است.
با این حال، واقعیتهای زیرین این همگرایی، تصویری متفاوت ارائه میدهد. آنچه برخی تحلیلگران بهعنوان «باجدهی» عربستان به امریکا برای رونق بخش نظامی توصیف کردهاند، بخشی از معادلهای پیچیدهتر است.
فشار لابیهای نفوذ برای کشاندن عربستان به فاز عادیسازی روابط با رژیم اسرائیل، محور پنهان این شراکت راهبردی را تشکیل میدهد. واشنگتن با ارائه مشوقهای نظامی و تکنولوژیک، میکوشد ریاض را در مسیری قرار دهد که ضمن تأمین امنیت منطقهای امریکا، به معماری جدید سیاسی خاورمیانه نیز شکل بخشد.
تاریخ روابط بینالملل اما روایت متفاوتی دارد. شراکتهای استراتژیک تنها زمانی پایداری مییابند که معادلات قدرت و سودآوری متقابل حفظ شوند. تجربه نشان داده که واشنگتن در برابر تحولات ژئوپلیتیک و ظهور رقبای جدید، عناوینی چون «دولت دوست» یا «متحد اصلی» را بهسادگی بازتعریف میکند. محمد بن سلمان با تکیه بر قدرت اقتصادی نفتی و موقعیت جغرافیایی عربستان، میکوشد امنیت و آینده کشورش را در گرو این پیوند سازد، اما آیا این گزینه پایدارترین مسیر است؟
بنابراین، آنچه امروز تحت عنوان «شراکت استراتژیک» میان واشنگتن و ریاض رونمایی میشود، بیش از یک همگرایی امنیتی، معاملهای اقتصادی-سیاسی است که دوام آن در گرو متغیرهای بیشماری قرار دارد.
گذر زمان و تحولات آینده خواهد نمود که آیا این پیوند، فراتر از مراسم تشریفات و وعدههای دیپلماتیک، ظرفیت تبدیلشدن به همکاری پایدار را دارد یا اینکه صرفاً فصلی دیگر از روابط مبتنی بر منافع لحظهای محسوب خواهد شد.
نویسنده: احمدذکی نویسا- خبرگزاری دید