خبرگزاری دید: پس از سالها فاصلهگیری، تاجیکستان هفته گذشته هیاتی بلندپایه به کابل فرستاد و با مقامهای حکومت طالبان دیدار کرد؛ تغییر رویکرد دوشنبه نشاندهنده بازتنظیم روابط سیاسی و اقتصادی و پذیرش واقعیتهای میدانی افغانستان است.
روزنامه «دیپلمات» گزارش داده دوشنبه که پیشتر از اصلیترین حامیان مخالفان حکومت طالبان بود، اکنون مسیر تازهای در تعامل با کابل در پیش گرفته است. هیات بلندپایه ۱۴ نفره تاجیکستان، روز شنبه ۲۴ عقرب برای نخستین بار پس از تسلط طالبان بر افغانستان به کابل سفر کرد و با مقامهای ارشد این گروه دیدار داشت.
در نشست ۲۶ عقرب با امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه حکومت طالبان، هیات تاجیکستانی تأکید کرد که دوشنبه متعهد به تقویت روابط خود با کابل است. این سفر تنها چند هفته پس از دیدار والی طالبان در ولایت بلخ به تاجیکستان انجام شد و نشاندهنده تغییر مهم سیاست دوشنبه در قبال افغانستان است.
نخستین نشانههای نرمشدن موضع تاجیکستان شامل واگذاری آرام قنسولگری افغانستان در خُرُغ در مارچ ۲۰۲۳ و بازگشایی بازار مشترک مرزی خُرُغ ـ بدخشان در سپتامبر همان سال بود. همچنین، مقامات امنیتی تاجیکستان و دیپلماتهای حکومت طالبان در مراحل بعدی دیدارهایی بدون اعلان رسمی داشتند.
به نوشته روزنامه دیپلمات، دلایل این تغییر رویکرد عبارتاند از:
پذیرش واقعیتهای میدانی افغانستان: تثبیت قدرت حکومت طالبان و ثبات نسبی امنیتی، تاجیکستان را به تعامل دیپلماتیک ترغیب کرده است.
همکاری امنیتی علیه داعش شاخه خراسان: مبارزه مشترک با گروههای تروریستی منطقهای موجب همگرایی دوطرف شد.
تغییرات ژئوپولیتیکی و نقش روسیه: بهرسمیت شناخته شدن حکومت طالبان توسط روسیه و فشارهای منطقهای تاجیکستان را به بازنگری سیاست خود واداشت.
ضرورتهای اقتصادی و ترانزیتی: افغانستان بهعنوان بازار کالا و مسیر حیاتی اتصال تاجیکستان به آسیای جنوبی و غربی اهمیت دارد.
پروژههای توسعهای منطقهای: پیشبرد پروژههایی مانند بند برق «رغبُن» نیازمند همکاری رسمی حکومت طالبان است.
به نوشته «دیپلمات» مجموعه این تحولات نشان میدهد که تاجیکستان اکنون بهطور تدریجی و عملگرایانه روابط خود با طالبان را بازتنظیم میکند؛ تحولی که میتواند معادلات سیاسی و اقتصادی آسیای مرکزی را دگرگون کند.