خبرگزاری دید: وحید عمر، رئیس دفتر پیشین حامد کرزی، برای نخستینبار اعلام کرده که داکتر عبدالله عبدالله در انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۱۴ برنده شده بود، اما با ورود جان کری و توافق سیاسی تحمیلی آمریکا، نتیجه انتخابات تغییر کرد و «حکومت وحدت ملی» شکل گرفت؛ ساختاری که در قانون اساسی افغانستان پیشبینی نشده بود.
وحید عمر، رئیس دفتر پیشین حامد کرزی، در اظهاراتی تازه پرده از یکی از حساسترین پروندههای سیاسی افغانستان برداشت. او گفت نتایج واقعی انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۱۴ نشان میداد که داکتر عبدالله عبدالله پیروز شده است؛ انتخاباتی که با مناقشهای گسترده و مداخلات بیسابقه خارجی همراه بود.
عمر همچنین یادآور شد که در انتخابات سال ۲۰۰۹ نیز آرای حامد کرزی به حد نصاب «۵۰+۱» نرسیده و انتخابات باید به دور دوم میرفت، اما روند سیاسی مسیر دیگری را طی کرد.
نقطه چرخش: ورود جان کری به کابل
انتخابات ۲۰۱۴ یکی از جنجالیترین انتخاباتهای تاریخ افغانستان بود. در دور نخست، عبدالله عبدالله پیشتاز بود و بسیاری او را برنده قطعی میدانستند، اما پس از اعلام نتایج دور دوم، تیم عبدالله با ادعای تقلب گسترده علیه اشرف غنی، روند انتخابات را متوقف کرد و کشور در آستانه بحران سیاسی قرار گرفت و تهدید تشکیل دو دولت موازی و شکاف عمیق قومی، فضای سیاسی را به شدت ملتهب کرد.
در چنین شرایطی، جان کری، وزیر خارجه وقت آمریکا، در ماه سرطان ۱۳۹۳ وارد کابل شد و طرح بازشماری کامل آراء زیر نظارت بینالمللی را پیش برد. این روند به توافقی سیاسی انجامید که بر اساس آن، ساختار «حکومت وحدت ملی» شکل گرفت: اشرف غنی به عنوان رئیس جمهور و عبدالله عبدالله به عنوان رئیس اجرائیه؛ جایگاهی که در قانون اساسی افغانستان تعریف نشده بود و صرفاً به عنوان راه حل اضطراری برای مهار بحران ایجاد شد.
انتقادها و پیامدها
این توافق بهرغم جلوگیری از فروپاشی سیاسی، با انتقادهای گسترده مواجه شد. بسیاری آن را نماد آشکار مداخله آمریکا در روندهای داخلی افغانستان دانستند. منتقدان معتقد بودند که واشنگتن با تحمیل مدل تقسیم قدرت، اراده رأیدهندگان افغانستانی را نادیده گرفت و پایههای یک نظام غیرمستحکم را بنا گذاشت.
در سالهای بعد، حکومت وحدت ملی با چالشهای پیدرپی، از اختلافات داخلی میان غنی و عبدالله گرفته تا بحرانهای اقتصادی و امنیتی، روبهرو شد و انتقادها نسبت به نحوه شکلگیری آن افزایش یافت.
احیای یک بحث قدیمی
افشاگری تازه وحید عمر بار دیگر این پرسش را زنده کرده است که آیا داکتر عبدالله واقعاً برنده انتخابات ۲۰۱۴ بود؟ هرچند پاسخ رسمی هرگز اعلام نشد، اما نقش تعیینکننده آمریکا و شخص جان کری در تغییر مسیر انتخابات و شکلگیری ساختار سیاسی آن دوران، همچنان بهعنوان یکی از حساسترین نقاط تاریخ معاصر افغانستان باقی مانده است.