خبرگزاری دید: چرا پاکستان نقش منفی دارد؟ این کشور متأسفانه تحت کنترل سیاستهای غرب است و استقلال فکری و عملی ندارد. نظام سیاسی پاکستان ضعیف، فاسد و سکولار است و در مقابل حاکمیت طالبان که دارای ساختار دینی است، بهعنوان تهدیدی برای سلطه غرب تلقی میشود.
لابی پاکستان و نفوذ سیاسی و امنیتی این کشور در ایران بسیار قوی است. هدف اصلی آنان، به حاشیه راندن افغانستان و ایجاد محور سه جانبه چین، ایران و پاکستان برای همکاری در زمینههای اقتصادی، نظامی، سیاسی و امنیتی است. محوری که با تعریف دشمن مشترکی به نام داعش و تروریسم ناگریزبه همکاری در چارچوب مورد نظر خود میکند. در نتیجه، آنان درصدد تشکیل ائتلافی هستند تا در برابر این تهدیدات ایستادگی کنند؛ افغانستان نیز در این ائتلاف نقش کلیدی دارد. بنابراین، اگر چنین ائتلافی شکل بگیرد، افغانستان نیز باید در چارچوب همین تعریف وارد همکاری شود.
یکی از مسائل مهم در توسعه افغانستان، نقش هند و چین است. دخالتهای بیجا و سیاستهای نادرست پاکستان علیه افغانستان و ایجاد تنش، افغانستان را مجبور ساخته است بیشتر به مسیر چابهار فکر کند و تقویت ترانزیت جایگزین پاکستان را با سرعت بیشتری دنبال نماید.
روابط سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و حتی فرهنگی میان افغانستان و هند بسیار طولانی است؛ حتی پیش از آنکه پاکستان به وجود آید، افغانستان و هند همسایه بودند. جدایی پاکستان با تنش همراه بود و این تنش از ابتدا میان افغانستان و هند ادامه داشته است. اختلافات استراتژیک بر سر کشمیر با هند و بر سر خط فرضی دیورند با افغانستان همواره داغ بودهاند. در چنین وضعیتی، تغییرات اخیر و نزدیکی افغانستان به هند باید با دقت بیشتری پیش برده شود.
تحلیل این است که چین از نظر اقتصادی، سیاسی، تسلیحاتی و نظامی قابلاعتمادتر است. رقابت چین با آمریکا و جایگاه این کشور در شورای امنیت، سازمان ملل و سایر سازمانهای بینالمللی و منطقهای سبب میشود منافع افغانستان از طریق همکاری با چین بهتر تأمین شود. در مقابل، هند صددرصد قابل اعتماد نیست؛ آمریکا بر این کشور نفوذ دارد و هند تحت تأثیر سیاستهای غربی و صهیونیستی عمل میکند. اختلافات نمایشی میان دولت هند و آمریکا و پیروی هند از اتحادیه اروپا نشاندهنده محدودیت استقلال عمل این کشور است.
در همین حال، پاکستان نیز تحت تأثیر آمریکا قرار دارد و تلاش میکند افغانستان را از محور چین خارج کند. اسلامآباد با هدف تجزیه افغانستان، پشت پرده حملات به کابل و سایر ولایات، درگیریهای مرزی و تهدید شهروندان چینی در مرز افغانستان و تاجیکستان قرار دارد. دستگاههای اطلاعاتی و ارتش پاکستان تلاش میکنند افغانستان را ناامن جلوه دهند، طالبان را ناکام و خطرناک نشان دهند و مانع نزدیکی افغانستان با چین شوند. در چنین شرایطی، طالبان و بازیگران تأثیرگذار افغانستان باید با هوشمندی و احتیاط عمل کنند و تعادل میان روابط و همکاری با چین و هند را حفظ نمایند.
اما چرا پاکستان نقش منفی دارد؟ این کشور متأسفانه تحت کنترل سیاستهای غرب است و استقلال فکری و عملی ندارد. نظام سیاسی پاکستان ضعیف، فاسد و سکولار است و در مقابل حاکمیت طالبان که دارای ساختار دینی است، بهعنوان تهدیدی برای سلطه غرب تلقی میشود. مقاومت طالبان و پشتونها باعث شد آمریکا و متحدانش از افغانستان فرار کنند. غرب تلاش دارد تفکر اسلام سیاسی را مهار کرده و از طریق رسانهها مقاومت طالبان را خطرناک و تروریستی معرفی کند.
در حالی که در محافل سیاسی و امنیتی منطقه، طالبان را سربازان پاکستان و آمریکا معرفی میکردند و آنان را عامل ناامنی میدانستند، طالبان تاکنون منافع چین، روسیه، ایران و منطقه را به خطر نینداختهاند. طالبان در دوران اشغال، جهاد خود را علیه اشغالگران و مزدوران غرب انجام دادند و امروز هدفشان تثبیت و تقویت نظام سیاسی اسلامی است. آنان اجازه دخالت و نفوذ خارجی را نمیدهند و نشان دادهاند که تروریسم واقعی از دخالت خارجیها شکل میگیرد. تجربه تاریخی نیز نشان میدهد که آمریکا در زمان شوروی از طریق پاکستان در امور داخلی افغانستان دخالت کرد و پس از ۲۰ سال اشغال، بدون دستاورد از کشور خارج شد.
طی چهار سال اخیر نیز آمریکا و پاکستان همان سیاست قدیمی را دنبال میکنند و از طریق حریم هوایی پاکستان، پهپادهایی به خاک افغانستان ارسال و دستور حملات صادر میکنند. هدف قرار گرفتن شهروندان چین در مرز افغانستان و تاجیکستان توسط پهپاد انجام شده و جای هیچ شکی نباید باشد که این پهپادها آمریکایی یا پاکستانی بودهاند. هدف آنان ایجاد تنش در روابط افغانستان، چین و تاجیکستان و تغییر نگاه این کشورها نسبت به افغانستان است. امارت اسلامی افغانستان باید روابط خود را در حوزه رصدهای نوین اطلاعاتی، راداری و هوایی تقویت کرده و یک ائتلاف مشترک با چین، روسیه و تاجیکستان ایجاد کند. علاوه بر این، توسعه همکاریهای سیاسی و اقتصادی ضروری است؛ کریدور واخان باید هرچه زودتر افتتاح شده و بهصورت کاملاً معیاری، هم جادهای و هم ریلی، به آسیای میانه و ایران متصل شود.
یک مساله کلیدی دیگر، حل سوءتفاهمها است؛ زیرا سوء تفاهمها هم دشمن میسازند و هم بر روابط دوستان تأثیر میگذارند. پاکستان به دنبال ایجاد دشمنسازی برای افغانستان و طالبان است و تلاش میکند آنان را خطرناک جلوه دهد.
بر اساس آموزههای اسلامی، برقراری ارتباط میان مسلمانان ضروری است؛ اهل کتاب و مسلمانان تا زمانی که دشمن خدا را وکیل نگیرند، دشمن محسوب نمیشوند. طالبان و مردم افغانستان آمریکا را اخراج کردند و اجازه دخالت خارجی نمیدهند، زیرا آمریکا دشمن مسلمین و سلطهگر است. مقاومت طالبان، ۲۰ سال جنگ با کمترین امکانات و شرایط دشوار، و ایستادگی امروز آنان نمونهای از این مبارزه است. پاسخ سخت طالبان به پاکستان نیز نشان میدهد که مادامی که دخالت خارجیها در منطقه وجود نداشته باشد، امکان همکاری و ارتباط مثبت فراهم است.
در ایران نیز سوءتفاهمهایی وجود دارد؛ برخی تصور میکنند پاکستان و آمریکا بر طالبان نفوذ و تسلط دارند. لابی غربی و جریانهای تحریف در ایران تلاش میکنند طالبان را همان طالبان قدیمی معرفی کرده و آنان را خطر امنیتی جلوه دهند. بر اساس آموزههای اسلام، لازم است ارتباط میان مسلمانان تقویت شود و شرط آن، رفع دخالتهای خارجی از هر دو طرف است.
نویسنده: سید ایوب حسینی – خبرگزاری دید