خبرگزاری دید: جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده که هفته آینده نشست مهمی با حضور نمایندگان ویژه چند کشور منطقه درباره تحولات افغانستان برگزار میکند؛ نشستی که محور اصلی آن، کاهش تنشهای روبهافزایش میان طالبان و پاکستان و بررسی تهدیدهای فزاینده تروریستی در منطقه عنوان شده است.
وزارت خارجه ایران از برگزاری نشستی منطقهای درباره افغانستان در تاریخ ۲۵ یا ۲۶ قوس خبر داده است؛ نشستی که قرار است نمایندگان ویژه پاکستان، تاجیکستان، ازبیکستان، ترکمنستان، چین و روسیه در آن حضور یابند. هرچند تاریخ دقیق از سوی سخنگوی این وزارت اعلام نشده، اما هدف اصلی جلسه «کاهش تنش میان طالبان و پاکستان» عنوان شده است.
اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، با اشاره به اهمیت ثبات در محیط پیرامونی ایران، تأکید کرده تهران از هر ابتکاری برای کاهش تنشهای منطقهای حمایت خواهد کرد. این اعلام در حالی صورت گرفته که روابط حکومت طالبان و پاکستان، پس از افزایش حملات تحریک طالبان پاکستان و حملات هوایی اسلامآباد به خاک افغانستان، وارد مرحلهای بحرانی شده است.
تنشهای امنیتی در منطقه تنها محدود به مناسبات کابل ـ اسلامآباد نیست؛ در روزهای اخیر مذاکرات نمایندگان چین و پاکستان نیز بر محور افزایش فعالیت گروههای تروریستی در افغانستان صورت گرفته است. اسلامآباد مدعی است که شبهنظامیان مستقر در افغانستان طی یک سال گذشته بیش از ۱۲۰۰ شهروند پاکستانی را کشتهاند و اکنون در تلاش است کشورهای منطقه را برای فشار بر حکومت طالبان هماهنگ کند.
چین نیز پس از حمله مرگبار به کارگرانش در نزدیکی مرز تاجیکستان، از حکومت طالبان خواسته است عاملان حمله را شناسایی کند. نگرانیهای امنیتی کشورهای آسیای میانه نیز پس از حملات پهپادی در منطقه ختلان تاجیکستان افزایش یافته است.
طالبان در تلاش است روابط خود با کشورهای آسیای میانه را گسترش دهد و اخیراً میزبان سرمایهگذاران تاجیکستانی برای گفتوگو درباره ایجاد کارخانههای سمنت بوده است. با این حال، نگرانی نسبت به حضور گروههای مسلح منطقهای از جمله انصارالله تاجیکستان، همچنان مانع اعتمادسازی کامل شده است.
در حالی که برخی کشورهای منطقه از جمله روسیه و چین خواهان تعامل با حکومت طالبان هستند، پاکستان و تاجیکستان همچنان از تهدیدهای امنیتی ناشی از حضور شبهنظامیان در افغانستان ابراز نگرانی میکنند.
همزمان، حکومت طالبان ویدئوهایی از آنچه اعترافات عضو داعش خوانده، منتشر کرده است. این فرد مدعی است حمله به خلیلالرحمن حقانی در بلوچستان پاکستان طراحی شده است؛ اقدامی که بار دیگر شعلههای جنگ کلامی میان اسلامآباد و حکومت طالبان را بالا برده است. صحت این اعترافات مشخص نیست و نهادهای مستقل میگویند اینگونه اعترافات معمولاً زیر فشار و شکنجه گرفته میشود.
نشست هفته آینده تهران میتواند نخستین تلاش جمعی و رسمی برای مدیریت همزمان دو بحران عمده باشد:
۱. افزایش تهدیدهای تروریستی در مرزهای آسیای جنوبی و مرکزی
- تنش عمیق میان حکومت طالبان و پاکستان که به مرحلهای کمسابقه رسیده است
با این حال، تحلیلگران معتقدند بدون تشکیل یک دولت فراگیر در افغانستان، اختلافات داخلی حکومت طالبان و افزایش فعالیت گروههای تندرو همچنان تهدیدی جدی برای منطقه باقی خواهد ماند.