خبرگزاری دید: در اقدامی کمسابقه و معنادار، ترکیه برای ترمیم روابط خود با غرب و پایان دادن به بنبست چندساله با امریکا و ناتو، از روسیه خواسته است سامانههای پدافند هوایی اس۴۰۰ را پس بگیرد؛ چرخشی راهبردی که میتواند راه بازگشت انقره به برنامه جنگندههای اف۳۵ و لغو تحریمهای دفاعی واشنگتن را هموار کند.
منابع آگاه به بلومبرگ گفتهاند دولت ترکیه در چارچوب یک مانور حسابشده دیپلوماتیک، بهدنبال بازگرداندن سامانههای اس۴۰۰ به روسیه است؛ سامانهای که خرید آن در سال ۲۰۱۹ به یکی از مناقشهبرانگیزترین پروندههای سیاست خارجی ترکیه تبدیل شد و روابط این کشور با امریکا و ناتو را بهشدت تیره کرد.
بر اساس این گزارش، رجب طیب اردوغان، رییسجمهور ترکیه، این درخواست حساس را شخصا در دیدار هفته گذشته با ولادیمیر پوتین در ترکمنستان مطرح کرده است. این تحول پس از افزایش فشارهای واشنگتن و همچنین دیدار ماه سپتامبر اردوغان با دونالد ترامپ رخ داده است؛ دیداری که به گفته منابع دیپلماتیک، در بازتعریف انتظارات دو طرف نقش داشته است.
تام باراک، سفیر امریکا در ترکیه و از چهرههای نزدیک به ترامپ، پیشبینی کرده که پرونده اس۴۰۰ ممکن است ظرف ۴ تا ۶ ماه آینده تعیین تکلیف شود؛ هرچند کرملین طرح چنین درخواستی در دیدار اردوغان و پوتین را رسما تکذیب کرده است.
در بعد مالی، انقره تنها به بازگرداندن سامانه اکتفا نکرده و بهدنبال جبران میلیاردها دالر هزینه پرداختشده نیز هست. پیشنهاد مطرحشده، کسر این مبلغ از بدهی ترکیه بابت واردات نفت و گاز روسیه است. محاسبات دولت اردوغان نشان میدهد که هزینه مالی اس۴۰۰ در برابر دستاورد دیپلقماتیک خروج از این پرونده و احیای روابط با ناتو و امریکا، ناچیز است.
ترکیه پس از کودتای نافرجام ۲۰۱۶ و در اوج تنش با دولت اوباما، بهسوی مسکو چرخید؛ مسیری که به خرید اس۴۰۰، اخراج انقره از برنامه اف۳۵ در سال ۲۰۱۹ و اعمال تحریمهای کاتسا در سال ۲۰۲۰ انجامید. اکنون دولت اردوغان امیدوار است با اتکا به نقش میانجیگرانه خود در جنگ اوکراین، پوتین را به پذیرش این درخواست ترغیب کند.
انقره برآورد کرده که در صورت حلوفصل پرونده اس۴۰۰، تحریمهای دفاعی امریکا در سال آینده لغو شده و مسیر بازگشت ترکیه به پروژههای کلیدی نظامی غرب، بهویژه اف۳۵، هموار شود؛ تحولی که میتواند موازنه سیاست خارجی این کشور را بار دیگر بهسوی غرب بازگرداند.