خبرگزاری دید: وبسایت تحلیلی «The Cradle» در گزارشی تفصیلی، به بررسی شکاف رو به گسترش میان عربستان سعودی و امارات متحده عربی پرداخته و این پرسش را مطرح کرده که آیا فروپاشی تدریجی «محور ریاض ـ ابوظبی» میتواند نقشه اتحادهای خلیج فارس را بازترسیم کند. به باور نویسنده، ائتلافی که در یک دهه گذشته موتور محرک بسیاری از تحولات خاورمیانه بود، اکنون جای خود را به رقابتهای فشرده ژئواکونومیک و واگراییهای استراتژیک داده است.
بر اساس این تحلیل، ریشه اصلی تنشها در اقتصاد و نگاه متفاوت دو کشور به دوران پس از نفت نهفته است. محمد بن سلمان با اجرای تهاجمی «چشمانداز ۲۰۳۰» عملاً مدل اقتصادی امارات را به چالش کشیده است. الزام شرکتهای چندملیتی به انتقال دفاتر مرکزی به ریاض، توسعه بنادر رقیب و راهاندازی ایرلاینهای جدید مانند «ریاض ایر» مستقیماً جایگاه دبی به عنوان هاب تجاری و گردشگری منطقه را تهدید میکند. عربستان دیگر تمایلی به ایفای نقش «برادر بزرگتر اما کمسهمتر» ندارد و میکوشد سهم خود از اقتصاد منطقه را بازتعریف کند.
این تحلیل افزوده است که در سطح ژئوپلیتیک نیز این واگراییها در پروندههایی چون یمن و سودان آشکار شده است. در حالی که عربستان به دنبال خروج تدریجی از جنگ یمن و تضمین امنیت مرزهای جنوبی خود است، امارات تمرکز خود را بر تثبیت نفوذ در بنادر راهبردی جنوب یمن و جزیره سقطرا از طریق نیروهای نیابتی گذاشته است. اختلافات مکرر در اوپک پلاس بر سر سهمیه تولید نفت نیز بارها روابط دو کشور را تا آستانه تنش جدی پیش برده؛ جایی که ابوظبی افزایش تولید برای تأمین مالی پروژههای توسعهای را دنبال میکند و ریاض بر مدیریت عرضه و کنترل قیمتها پافشاری دارد.
نویسنده در جمعبندی تأکید میکند که این شکاف، هندسه اتحادهای منطقهای را بهتدریج تغییر میدهد. عربستان برای موازنه جاهطلبیهای امارات، به بهبود روابط با قطر و مدیریت تنشها با ایران و ترکیه روی آورده است. هرچند هنوز نشانهای از گسست کامل دیده نمیشود، اما دوران «همسویی استراتژیک» به پایان رسیده است. خلیج فارس وارد مرحلهای از رقابت شده که در آن منافع ملی بر برادری ایدئولوژیک پیشی گرفته و هر بازیگر به دنبال بازتعریف ائتلافهای خود در سطح منطقهای و بینالمللی است.