خبرگزاری دید: گزارش یورونیوز از تدوین طرحی بلندپروازانه به رهبری تیم نزدیک به دونالد ترامپ حکایت دارد؛ برنامهای چندمرحلهای و پرهزینه که هدف آن بازسازی کامل نوار غزه و تبدیل آن به قطبی گردشگری و فناورانه است، اما اجرای آن به خلع سلاح کامل حماس و تأمین مالی بینالمللی گره خورده است.
بر اساس گزارشهای منتشرشده، دولت دونالد ترامپ طرحی موسوم به «پروژه سانرایز» (طلوع آفتاب) را برای بازسازی جامع نوار غزه آماده کرده است؛ طرحی که غزه را به مقصدی لوکس و پیشرفته از نظر فناوری بدل میکند. هزینه برآوردی این برنامه دهساله، حدود ۱۱۲.۱ میلیارد دالر اعلام شده است.
این پیشنهاد طی ۴۵ روز گذشته توسط تیمی به رهبری جرد کوشنر، داماد و مشاور ترامپ و استیو ویتکاف، فرستاده ویژه خاورمیانه، تهیه شده و در قالب ارائهای ۳۲ اسلایدی با برچسپ «حساس اما غیرمحرمانه» به کشورهای بالقوه حامی مالی، از جمله برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس، ترکیه و مصر ارائه شده است. طبق این طرح، آمریکا متعهد میشود ۶۰ میلیارد دالر سرمایه ابتدایی فراهم کند و در ادامه بخشی از هزینهها از منابع داخلی غزه تأمین شود.
«سانرایز» که پیشتر از سوی ترامپ با عنوان ایجاد «ریویرای خاورمیانه» مطرح شده بود، یک برنامه چهارمرحلهای با افق بلندمدت است. در مرحله نخست، پاکسازی آوارها، بمبهای عملنکرده و تونلهای حماس همراه با ایجاد پناهگاههای موقت و مراکز درمانی، پیشبینی شده است. مرحله دوم به ساخت واحدهای مسکونی دائم، تأسیسات عمومی و زیرساختها اختصاص دارد و بازسازی از جنوب غزه ـ رفح و خانیونس ـ آغاز و به سمت شمال و شهر غزه گسترش مییابد.
در مرحله سوم، پروژهای با عنوان «ریویرای درخشان» شامل ساخت واحدهای لوکس پنتهاوس و خطوط حملونقل ریلی پیشرفته اجرا میشود. در چشمانداز نهایی، شهر «نیو رفح» به عنوان مرکز حکمرانی با بیش از ۱۰۰ هزار واحد مسکونی، صدها مکتب و مراکز درمانی و فرهنگی ایجاد خواهد شد و شهر غزه نیز به یک «شهر هوشمند» با خدمات مبتنی بر فناوری تبدیل میشود. طراحان طرح پیشبینی کردهاند ۷۰ درصد سواحل غزه وارد چرخه اقتصادی شده و بازدهی بلندمدتی بیش از ۵۵ میلیارد دالر ایجاد کند.
با این حال، یک شرط کلیدی با تأکید ویژه در متن طرح درج شده است: خلع سلاح کامل حماس و غیرفعالسازی تمامی تونلها. آمریکا و رژیم اسرائیل آغاز هرگونه بازسازی را منوط به تحقق این شرط دانستهاند؛ شرطی که تاکنون با پذیرش حماس روبهرو نشده است. مقامات آمریکایی گفتهاند در صورت فراهم شدن شرایط امنیتی، اجرای طرح میتواند ظرف دو ماه آینده آغاز شود.
این برنامه واکنشهای متفاوتی برانگیخته است. برخی مقامهای آمریکایی نسبت به امکان خلع سلاح حماس و همچنین تمایل کشورها برای تأمین مالی چنین پروژه عظیمی تردید دارند، در حالی که گروهی دیگر آن را جامعترین و خوشبینانهترین نقشه راه برای آینده غزه توصیف میکنند.
انتشار این گزارش همزمان با دیدار ویتکاف با مقامهای قطر، مصر و ترکیه در میامی و گفتگو درباره مرحله دوم آتشبس غزه صورت گرفته است؛ مرحلهای که شامل عقبنشینی اسرائیل، انتقال اداره غزه به مرجعی موقت و استقرار نیروی بینالمللی است و پیشرفت آن تاکنون کند بوده است.
در مجموع، «سانرایز» تصویری پرهزینه و بلندپروازانه از دگرگونی غزه ارائه میدهد، اما تحقق آن به عبور از موانع سنگینی چون خلع سلاح کامل حماس، جذب سرمایهگذاران بینالمللی و تثبیت روند صلح و آتشبس شکننده موجود وابسته است.