ناامنی مرزی افغانستان و تاجیکستان تهدید جدی برای منافع چین
خبرگزاری دید: با تشدید درگیریها و نفوذهای مسلحانه از خاک افغانستان به تاجیکستان، امنیت پروژهها و اتباع چینایی در این کشور به یک چالش جدی تبدیل شده است؛ تحولی که به گفته ناظران میتواند توازن امنیتی آسیای مرکزی را وارد مرحلهای حساس و پیچیده کند.
در پی افزایش تنشهای مرزی میان افغانستان و تاجیکستان، نگرانیها درباره پیامدهای امنیتی این تحولات بر منافع چین در آسیای مرکزی رو به افزایش است. شبکه الجزیره در گزارشی اعلام کرده که تحرکات مسلحانه اخیر در مناطق مرزی تاجیکستان، اکنون مستقیما سرمایهگذاریها و اتباع چین را هدف قرار داده و ابعاد تازهای به معادلات امنیتی منطقه بخشیده است.
مقامهای تاجیکستان طی ماههای گذشته از چندین مورد نفوذ افراد مسلح از خاک افغانستان خبر دادهاند؛ حوادثی که به کشته شدن بیش از دوازده نفر انجامیده و در میان قربانیان، شهروندان چین نیز حضور داشتهاند. این افراد عمدتا در مناطق دورافتاده تاجیکستان و در پروژههای اقتصادی، راهسازی و استخراج معادن فعالیت میکردند؛ پروژههایی که ستون اصلی حضور اقتصادی چین در این کشور محسوب میشوند.
بر اساس این گزارش، پکن که بزرگترین طلبکار تاجیکستان و یکی از مهمترین سرمایهگذاران خارجی این کشور به شمار میرود، نسبت به تامین امنیت اتباع و منافع خود در مناطق مرزی اطمینان پیشین را از دست داده است.
در اوایل ماه قوس نیز حمله پهپادی به یک شرکت چینایی فعال در استخراج طلا و تیراندازی به کارگران یک شرکت دولتی چین، به کشته شدن چندین تبعه چینایی منجر شد و زنگ خطر را برای پکن به صدا درآورد.
در واکنش به این رویدادها، سفارت چین در دوشنبه از شهروندان و شرکتهای چینایی خواست مناطق مرزی را ترک کنند و همزمان از دولت تاجیکستان درخواست کرد «تمام اقدامات لازم» را برای حفاظت از سرمایهگذاریها و اتباع چینی به اجرا بگذارد.
تحلیلگران امنیتی به الجزیره گفتهاند که هرچند عاملان این حملات به طور رسمی معرفی نشدهاند، اما الگوی عملیاتها با شیوههای شناختهشده شاخه خراسان داعش همخوانی دارد؛ گروهی که به باور کارشناسان، با هدف قراردادن اتباع خارجی میکوشد توانایی طالبان در تامین امنیت را زیر سوال ببرد و بیثباتی منطقهای را تشدید کند.
الجزیره هشدار داده که تداوم این حملات، فراتر از تهدید منافع چین، میتواند فشارهای امنیتی تازهای بر طالبان و کشورهای همسایه افغانستان وارد کند و فضای شکننده امنیتی آسیای مرکزی را بیش از پیش پیچیده سازد.
در همین حال، مقامهای تاجیکستان با انتقاد صریح از طالبان، این حملات را نشانه «بیتعهدی مکرر» این گروه نسبت به توافقات امنیتی دانسته و خواستار تضمین جدی امنیت مرزها شدهاند.
به گفته دوشنبه، بخش عمده این تحرکات از ولایت بدخشان افغانستان سازماندهی میشود؛ منطقهای که به دلیل نارضایتیهای محلی، سرکوب کشت کوکنار و حضور گروههای مسلح، با وضعیت امنیتی پیچیدهای روبهرو است.
حکومت طالبان در واکنش، ضمن ابراز تاسف از این رویدادها، مسوولیت حملات را متوجه «گروهی نامشخص» دانسته و تاکید کردهاند که افغانستان تحت کنترل این گروه تهدیدی برای همسایگان نیست و همچنان به تعهدات خود، از جمله توافق دوحه، پایبند خواهند بود.