خبرگزاری دید: یک موسسه بینالمللی پژوهشی افغانستان را در فهرست شش کشور ناامن جهان قرار داده و اعلام کرد که بیثباتی سیاسی، بحران اقتصادی، وضعیت وخیم انسانی و محدودیتهای گسترده برای زنان، از عوامل اصلی ناامنی و مهاجرت گسترده در این کشور بهشمار میروند.
بر اساس گزارش موسسه اقتصاد و صلح (IEP)، افغانستان پس از کشورهایی چون یمن، جمهوری دموکراتیک کنگو، سودان، روسیه و اوکراین جنگزده، در زمره ناامنترین کشورهای جهان قرار دارد. این گزارش تاکید میکند که با وجود کاهش درگیریهای مسلحانه پس از بازگشت طالبان به قدرت، ضعف حکومتداری، بحرانهای انسانی و بیثباتی سیاسی همچنان به ناامنی دامن میزند.
دادههای منتشرشده نشان میدهد که افغانستان ناامنترین کشور جنوب آسیا محسوب میشود. دسترسی گسترده گروههای غیرپاسخگو به سلاح، افزایش جرایم خشونتآمیز، بیثباتی سیاسی و مهاجرت گسترده داخلی و خارجی از عوامل اصلی سقوط این کشور در رتبهبندی جهانی صلح خوانده شدهاست.
طبق این گزارش، افغانستان تحت حاکمیت طالبان از میان ۱۶۳ کشور، در رتبه ۱۵۸ از نظر امنیت انسانی و صلح قرار دارد. همچنین افغانستان بالاترین هزینههای اقتصادی ناشی از خشونت را متحمل شدهاست؛ طوری که این هزینهها بیش از ۴۰ درصد تولید ناخالص داخلی آنها را شامل میشود.
شاخص جهانی صلح که هر ساله توسط موسسه اقتصاد و صلح منتشر میشود، کشورهایی چون ایسلند، ایرلند، نیوزیلند، استرالیا و سوئیس را بهعنوان صلحآمیزترین کشورهای جهان معرفی کرده و ثبات سیاسی، امنیت اقتصادی و انسجام اجتماعی را از عوامل کلیدی صلح پایدار دانسته است.
در این گزارش، مفهوم ناامنی فراتر از درگیریهای مسلحانه تعریف شده و شاخصهایی مانند امنیت اجتماعی، تنشهای داخلی و خارجی و میزان نظامیگری دولتها نیز مورد بررسی قرار گرفته است. به گفته این موسسه، صلح واقعی تنها با نبود جنگ محقق نمیشود، بلکه نیازمند ثبات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی است.
گزارش همچنین به وضعیت بحرانی خدمات عمومی در افغانستان اشاره دارد. بهدلیل کاهش کمکهای خارجی، نظام سلامت این کشور با فشار شدید مواجه شده و سازمان جهانی بهداشت اعلام کردهاست که ۸۰ درصد خدمات بهداشتی در سال جاری به علت کمبود بودجه کاهش یافته است.
افغانستان در کنار سوریه، اوکراین و ونزویلا، در میان چهار کشور اصلی تولیدکننده پناهجویان در جهان قرار دارد. تا اواسط سال ۲۰۲۴، بیش از نیمی از پناهجویان ثبتشده در کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل از این چهار کشور بودهاند.
با وجود پایان درگیریهای فعال میان طالبان و دولت پیشین افغانستان، کمبود فرصتهای اقتصادی، نگرانی از اجرای سختگیرانه قوانین طالبان و محدودیتهای شدید بر آموزش و اشتغال زنان، بسیاری از شهروندان را به مهاجرت واداشته و امنیت اجتماعی و اقتصادی خانوادهها را بهشدت تضعیف کردهاست.