تنش میان کابل و بلخ؛ جایی که تیم حاکم متوقف شده است!

مایکل کوگلمن به این عقیده است که ممکن است اردوی ملی در این تنش وارد صحنه نشود.
او به این عقیده است که این معضله نیاز به مصلحت دارد، چون طرفداران آقای نور دسته دسته به بلخ تجمع می‌کنند.
او‌ می‌گوید‌ این نشان دهنده حمایت گسترده از نور ‌و‌‌ نارضایتی مردم از حکومت وحدت ملی است.

رییس جمهوری افغانستان از طرف والی بلخ با یک چالش بسیار جدی روبروست. این تنش سوالات تازه‌ای را در مورد ثبات سیاسی شکننده افغانستان مطرح کرده است.
تنش میان رییس جمهوری و والی قدرتمند بلخ، سایه تاریکی بر سیاست افغانستان افگنده است. در چند هفته گذشته این مورد، نگرانی از بی‌ثبات شدن وضعیت را بیش‌تر کرده است.
این بازی در ماه دسامبر زمانی آغاز شد که غنی عطا محمد نور را برکنار کرد. آقای نور ۱۳ سال در بلخ ولایت کرده است. آقای نور دستور غنی را رد کرد و اینکار صلاحیت حکومت مرکزی را در کابل سخت زیر سوال برده است.
در حالی‌که غنی ادعا می‌کند که قانون اساسی صلاحیت عزل و نصب والیان را برایش داده، آقای نور می‌گوید به‌دلیل اینکه حکومت توافقی است و او در ایجادش نقش داشته، غنی صلاحیت این کار را ندارد.

پیدایش حکومت وحدت ملی به سال ۲۰۱۴ بر می‌گردد، زمانی‌که انتخابات افغانستان قادر به اعلام یک برنده نشد. به تعقیب آن، جان‌کری توافق‌نامه‌ای را بین غنی و عبدالله به ‌جود آورد. هر دو تعهد کردند که مانند همکار با هم کار می‌کنند. آقای نور که در انتخابات از عبدالله حمایت کرد، می‌گوید به دلیل نقش مرکزی‌اش در ایجاد این حکومت، نه غنی و نه عبدالله نمی‌توانند او را برکنار کنند.
تحلیلگران می‌گویند در تنش میان غنی و آقای نور یک عنصر قومی هم وجود دارد. با آنکه آقای نور این موضوع را رد می‌کند.
آقای نور رییس اجراییه حزب جمعیت است، حزبی که بیش‌ترین حامیانش تاجیک‌های فارسی زبان هستند و اخیراً از سیاست‌های غنی که از قوم پشتون است، ناراض بوده و‌ او را به طرفداری از يک قوم‌ خاص که معمولاً در جنوب ‌‌و شرق سکونت دارند، متهم می‌کند.
فعلاً ولایت بلخ دو والی دارد. آقای غنی انجنیر داوود را به‌ جای آقای نور تعیین کرده است. ولی انجنیر داوود هنوز نتوانسته وظیفه‌اش را از بلخ اجرا کند. در عوض او به شکل موقت دفتری در کابل ایجاد کرده ‌و امورات مربوطه را از آنجا‌ پیش‌ می‌برد.
سخت است که حدس بزنیم مسوولان دولتی در بلخ تا چه حدی دستورات شان را از والی جدید می‌گیرند، بخاطر این‌که اکثریت این مسئولان در نشست‌ها در حمایت از آقای نور شرکت می‌کنند.
نقطه نگران کننده این است که حکومت کابل هشدار داده است که در صورت ادامه تنش، علیه آقای نور از قدرت نظامی استفاده خواهد کرد.
آقای نور اما هشدار داده است که این کار باعث ایجاد شکاف میان نیروهای امنیتی خواهد شد.
آقای نور در میان هوادارانش گفت:«لطفاً به فکر استفاده از گزینه نظامی نباشید. ‌چون‌۷۰ تا ۸۰ درصد‌ علیه من نخواهند جنگید. نیروهای نظامی کشور به شاخه‌های زیاد تقسیم خواهند شد. آن‌ها علیه نور شان نخواهند‌‌ جنگید.»
یک‌ کارمند ارشد در بخش جنوب ‌و جنوب‌غرب در سازمان «ودرو ولسن» مقیم واشنگتن می‌گوید استفاده از زور برای عقب زدن آقای نور کلانترین امتحان برای حکومت خواهد بود.
او می‌گوید:« یکی‌ از بزرگ‌ترین نگرانی‌ها ایجاد شکاف میان نیروهای امنیتی است، کسانی که ممکن است در صفوف ملیت تکه و پارچه شوند.»
اگر وضعیت بلخ وخیم شود ‌و از نیروهای امنیتی درخواست شود که علیه کسی که در ده سال گذشته از او‌ دستور می‌گرفتند اقدام کنند، احتمال زیاد می‌رود که یک تعداد مسئولان دولتی دستور کابل را نادیده گرفته و‌ علیه نیروی وفادار به غنی دست به اسلحه ببرند.
ولی آقای مایکل کوگلمن به این عقیده است که ممکن است اردوی ملی در این تنش وارد صحنه نشود.
او به این عقیده است که این معضله نیاز به مصلحت دارد، چون طرفداران آقای نور دسته دسته به بلخ تجمع می‌کنند.

او‌ می‌گوید‌ این نشان دهنده حمایت گسترده از نور ‌و‌‌ نارضایتی مردم از حکومت وحدت ملی است.
آقای نور به دویچه وله می‌گوید، بحران نه فقط به‌خاطر برکناری او به وجود آمده بلکه افغان‌ها از این حکومت ناراض هستند. آقای نور می‌گوید که خواسته هایش دیگر محدود به موضوع پُست دولتی‌اش نمی‌شود.
آقای نور به دویچه وله گفت:« ما خواستار اصلاحات، مبارزه علیه فساد، مبارزه علیه حضور داعش در شمال، تقسیم عادلانه قدرت در سراسر افغانستان، برگزاری انتخابات به موقع، تغییر قانون اساسی کشور و آوردن اصلاحات در کمیسیون انتخابات هستیم.»
او می‌گوید اگر خواسته‌های شان برآورده نشود دست به تظاهرات خواهند زد.
او‌ می‌گوید:« من‌هیچ‌گاه به زور ‌و کسانی که از قدرت سوء استفاده می‌کنند سر خم‌ نکرده‌ام. من صدای مردم افغانستان از تمامی ملیت‌ها هستم.»
تحلیلگران اما می‌گویند که خواسته‌های آقای نور یک مقدار مبهم هست. منتقدانش می‌گویند
آقای نور این خواسته‌ها را مطرح کرده است تا در پُست ولایت باقی بماند، در موقفی‌ که از امکانات ‌مالی و حمایت شبکه قوی‌ برخوردار است.
با وجود چندین دور مذاکرات، طرفین هنوز به نتیجه‌ای دست نیافته‌اند. در حالی‌که رییس جمهور تلاش دارد نشان بدهد که حرف آخر را او می‌زند، آقای نور اما از حالا دارد خودش را به عنوان نامزد در انتخابات معرفی می‌کند و به طرفدارانش چنین نشان می‌دهد که او می‌تواند مشروعیت غنی را به چالش بکشد.
کوگلمن می‌گوید مسلماً هر دو طرف از خود باید شکیبایی و‌ گذشت نشان بدهند. ولی ظاهراً چنین به نظر می‌رسد که نه غنی‌ نه آقای نور قصد عقب‌نشینی ندارند.
تنش اخیر در واشنگتن و بقیه کشورهای دنیا با نگرانی مورد بررسی قرار گرفته است. آقای ترامپ نمی‌خواهد این تنش ثبات حکومت کابل را بر هم بزند.
تحلیلگران می‌گویند ایالات متحده تلاش نهایی خواهد کرد تا این تنش خاتمه یابد.
هفته گذشته معاون رییس جمهور امریکا مایک پنس تاکید کرد که مشکل بلخ ‌با غنی از طریق مسالمت‌آمیز باید حل شود.
سپس در یک کنفرانس خبری سفیر امریکا بیان داشت که رییس جمهور بر اساس قانون اساسی حق عزل و نصب مسئولان دولتی را دارد.
آقای نور اظهار نظر مایک پنس را که تاکید روی راه حل سیاسی داشت استقبال کرد و اما از اظهار نظر سفیر زیاد خوشش نیامد.
آقای نور از متحدان بین‌المللی‌ افغانستان خواسته است تا بی‌طرف بمانند و در سیاست‌های داخلی کشور مداخله نکنند.
آقای نور گفته است:« درخواست ما از دوستان خارجی ما این است تا در امورات داخلی ما مداخله نکنند.»

امریکا اما نگران است که بقیه مخالفان غنی به راه آقای نور بروند و حکومت مرکزی را به چالش بکشند. این چنین سناریو، حکومت کابل را در برابر موجی از چالش‌ها و شکنندگی قرار خواهد داد – آن‌هم در وضعیتی که همین اکنون دچار رقابت، بدتر شدن وضعیت امنیتی و مشکلات اقتصادی است.
آقای کوگلمن می‌گوید:« این آخرین چیزی است که حکومت، در حالی‌که خودش را برای انتخابات پر جنجال سال آینده آماده می‌کند، می‌تواند انتظارش را داشته باشد.»
منبع : دویچه‌وله انگلیسی