۲۷ حوت؛ روز خبرنگاران در کشور چالشها و خطرات
در تنها گزینهای که مخالفان مسلح دولت، حکومت، زورمندان و مافیا در آن اتحاد عمل دارند، خشونت علیه خبرنگاران است. اگر نگاهی به گراف خشونت علیه خبرنگاران که از سوی (نی) نشر شده بیندازیم، دیده میشود که این گراف از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۹ میلادی همواره سیر صعودی داشته است.
۲۷ حوت مصادف است با روز ملی خبرنگاران در کشور. این روز از سوی حکومت و برخی نهادهای رسانهای به عنوان روز ملی خبرنگاران نامگذاری شده و در آن از دستاوردها و کار خبرنگاران تجلیل میشود.
اما چند موضوع است که در کنار تجلیل از کار خبرنگاران به گونه سمبولیک در یک روز باید به آن پرداخته شود. عدم مصئونیت شغلی، خشونت از سوی تمام جوانب، فقر، عدم دسترسی به اطلاعات و جاسوس انگاری خبرنگاران از موضوعاتی است که باید دقیقاً روی آن مکث شده و بررسی شود.
عدم مصئونیت شغلی:
هرچند یکی از دستاوردهای برجسته دوره پساطالبانی در افغانستان، آزادی بیان و رشد چشمگیر رسانهها خوانده میشود، ولی خبرنگاران به عنوان قشر آگاه و واسطه میان سیاست و مردم در نبود قانون کار، نهادهای حامی مقتدر خبرنگاران و حمایت دولت، در عدم مصئونیت کاری به سر برده و میعاد کارش در یک نهاد رسانهای تا زمانی است که مورد توجه مسئول رسانه قرار داشته باشد. یا به اصطلاح عامه « رییس رسانه از او خوشش بیاید» در این کشور نه قانونی از خبرنگار و شغل او حمایت میکند و نه نهادی به گونه دقیق کلمه هست که از خبرنگار حمایت کند.
در افغانستان، خبرنگاران حق بازنشستگی، تعطیلات، تقدیر و ترفیع نداشته و تا زمانی در یک رسانه حفظ میشوند که توان برای کار داشته باشند.
خشونت علیه خبرنگاران:
در تنها گزینهای که مخالفان مسلح دولت، حکومت، زورمندان و مافیا در آن اتحاد عمل دارند، خشونت علیه خبرنگاران است. اگر نگاهی به گراف خشونت علیه خبرنگاران که از سوی (نی) نشر شده بیندازیم، دیده میشود که این گراف از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۹ میلادی همواره سیر صعودی داشته است. هرچند بیشترین خشونت علیه خبرنگاران از سوی شبکههای تروریستی اعمال شده ولی دولت هم با عدم حمایت کافی در آن دخیل بوده است.
فقر:
بر خلاف باور عامه، خبرنگاران از جمله قشر فقیر جامعه حساب شده و در بسا موارد دیده شده که در تهیه نان برای خانواده خویش ماندهاند. در این عرصه هم از سوی مسئولان رسانهها و هم از سوی حکومت در حق خبرنگاران جفا شده و در مواردی دیده که مجبوریتهای اقتصادی باعث عدم اطلاع رسانی دقیق از سوی خبرنگاران شده است.
عدم دسترسی به اطلاعات:
در این زمینه بیشتر حکومت مقصر است. نگارنده تجربه شخصی دارد از کار تحقیقی در مورد فساد در معارف. نهادهای حکومتی به هیچ عنوان حاضر به همکاری با خبرنگاران نیست. هرچند قانون حق دسترسی به اطلاعات تصویب، توشیح و تنفیذ شده، ولی به هیچ عنوان نهادهای دولتی حاضر به تمکین از این قانون نیست.
جاسوس انگاری خبرنگاران:
بیشتر مخالفان مسلح دولت در این زمینه دخیل هستند. هر خبرنگاری که از سوی گروههای تروریستی کشته شده، اول برچسب جاسوس به آنان زده شده است. در این زمینه بیشترین آسیب متوجه خبرنگاران مناطق دوردست و نارام کشور است.
سخن پایانی این که تا موارد یاد شده از سوی نهادهای مرتبط جدی گرفته نشده و حل نشود، تجلیل از روز خبرنگار همانند هشت مارچ دردی را دوا نخواهد کرد.