رولا غنی، خانم لبانی‌الاصل اشرف غنی احمدزی رییس جمهور افغانستان است. او همواره در مصاحبه‌هایش به مسیحی‌بودنش افتخار کرده و در پی پنهان‌کردن دین و قومش نبوده است.
رولا غنی بانوی اول افغانستان، به تازه‌گی در مصاحبه‌‌ای در پاسخ به این پرسش که قوم و دین شما چیست؟ گفت که:« پشتون و مسلمان هستم.»
رولا غنی، خانم لبانی‌الاصل اشرف غنی احمدزی رییس جمهور افغانستان است. او همواره در مصاحبه‌هایش به مسیحی‌بودنش افتخار کرده و در پی پنهان‌کردن دین و قومش نبوده است.
اما هفته گذشته در یک مصاحبه اختصاصی اعلام کرد که مسلمان و پشتون است. اظهارات رولا غنی درباره هویت و مذهبش، موجی از سروصداها را در جامعه افغانستان برپا کرد.
مذهب و قومیت رولا غنی، پاشنه آشیل اشرف غنی رییس جمهور افغانستان بوده است. جریان‌های مذهبی و چهره‌های تندرو، همواره اشرف غنی احمدزی را به خاطر داشتن همسر مسیحی و خارجی مورد حمله قرار داده‌اند.
انتقادات ملاها و گروه‌های مذهبی سبب شده است که اشرف غنی تمام تلاش خود را به کار ببندد و ثابت کند که به اسلام و ارزش‌هایش پای‌بند و معتقد است. گاهی در این راه افراط در پیش گرفته و اشتباهاتی را مرتکب شده است. گاهی آیه قرآن را اشتباه خوانده، گاهی نسبت اصحاب پیامبر را غلط فهمیده است و گاهی در تلفظ واژه‌های مذهبی- دینی خطا کرده است. این امر سبب شده است که بسیاری‌ها متوجه بازی آقای غنی با احساسات مذهبی- دینی شهروندان شوند.
افغانستان یک جامعه سنتی – اسلامی بسته و قبیلوی است. در چنین جامعه‌‌ای، تصور این که بانوی نخست آن یک مسیحی لبنانی‌الاصل باشد، دشوار و غیرقابل قبول است.
به همان پیمانه که رولا بی‌پرده درباره زادگاه و تبارش سخن می‌زد، به همان پیمانه اشرف غنی همسرش در یک‌ونیم دهه از حضورش در صحنۀ سیاست افغانستان، کوشیده است که هویت و گذشته خانمش را کتمان کند. بار نخست در سال ۲۰۰۹ میلادی( احتمالاً ۲۰۱۴ میلادی بود) نام خانمش را از «رولا» به «بی‌بی‌گل» تغییر داد. «بی‌بی‌گل»، هم بار «افغانیت» دارد و هم روحیه «اسلامیت». به همین دلیل، آقای غنی آگاهانه این نام را به همسرش گزینش کرده است. اما هرگز نتوانسته از بحث قومیت و مذهب خانمش فرار نماید.
رولا غنی برخلاف همسران رؤسای جمهور سابق افغانستان، فعال و همیشه درصحنه است. دفتری عریض و طویل در کاخ ریاست جمهوری دارد. در راستای حقوق زنان فعالیت می‌کند. برخی ناظران از اختصاص بودجه ویژه به دفتر بانوی اول انتقاد می‌کنند؛ زیرا دفتر بانوی اول افغانستان به نهادی موازی با وزارت امور زنان تبدیل شده است. مسئولان وزارت امور زنان از عملکرد دفتر بانوی نخست دلخور هستند. چون دفتر بانوی نخست حرف اول و آخر را در راستای مسایل مربوط به زنان می‌زند. رولا غنی نقشی بالاتر از وزیر امور زنان در حکومت داری دارد.
نقش بانوی اول در حکومت وحدت ملی برجسته است. حتا گزارش‌هایی منتشر شده است که برخی قراردادهای مهم دولتی به بستگان رولا غنی واگذار شده است. به همین دلیل، انکار هویت رولا غنی قابل درک است. او در بدل امتیازهای استثنایی، از هویت، دین و قومش گذشته است. اما بسیاری‌ها پس از این اظهارات تازه بانوی نخست، او را به «منافقت» و «دروغ گویی» متهم کردند و گفتند که احتمالاً زیر فشار چنین موضعی گرفته است. بانوی نخست افغانستان حتا به زبان پشتو سخن زده نمی‌تواند. اکثر سخنرانی‌های او به زبان فارسی شکسته انجام می‌شود. با این حال، به خاطر جو حاکم اجتماعی- قومی در افغانستان، صف خویش را روشن ساخت. غنی به منظور کسب حمایت پشتون‌ها در انتخابات پیش رو، همواره احساسات قومی و تباری پشتون‌ها را تحریک کرده است. سخنان رولا غنی هم در همین راستا قابل تفسیر است. برخی ناظران گفته‌اند: وقتی اشرف‌غنی احمدزی به هویت و گذشته همسرش رحم نمی‌کند، به اقوام و گروه‌های اجتماعی افغانستان رحم نخواهد کرد.
در تاریخ معاصر افغانستان بحث قوم، نژاد و مذهب هرگز مثل اکنون حساس نبوده است. این حساسیت زاده سیاست‌هایی است که اشرف غنی احمدزی رییس جمهوری افغانستان اعمال کرده و می‌کند.
سیاست‌های قومی، تباری و گروهی رییس حکومت وحدت ملی، جامعه چندپارچه، متشتت و از هم گسیخته افغانستان را دچار هرج و مرج ساخته است.
اشرف‌غنی احمدزی معتقد است که هویت‌ها و خرده فرهنگ‌های افغانستان زیر چتر یک هویت قومی و اجتماعی واحد که «افغانیت» نامید می‌شود، در آورده شود. آن‌ها مدعی هستند که افغانستان باید دارای یک هویت واحد اجتماعی باشد. او در این راه از تمام ابزارها کار گرفته است. در آخرین مورد، با توزیع شناسنامه‌های الکترونیک تلاش کرد که واژه «افغان» را که مترادف پشتون است، به دیگر اقوام تحمیل کند. این‌گونه سیاست‌ها با ارزش‌های مدرن تناقض دارد. جوامع مدرن تلاش می‌ورزند که از انقراض و نابودی هویت‌های تاریخی- قومی جلوگیری کنند؛ اما در افغانستان برعکس تمام تلاش‌ها در راستای حذف و نادیده‌گرفتن هویت‌ها متمرکز است.
نویسنده: آنیتا احمدی
منبع: افغانستان. رو
