نُه سال از امضای قراردادی می‌گذرد که چشم امید میلیون‌ها نفر از مردمان این سرزمین به منابع حاصل از آن بود. دولتمردان و مافیای پشت پرده این پرژه، چشم طمع‌شان را به پول‌های بادآورده‌ی آن دوخته بودند .
با آن‌که دقیقاً ۹ سال از عقد قرارداد استخراج معدن«مس عینک» می‌گذرد، اما هنوز هیچ اثری از تلاش برای آغاز کار عملی در این معدن دیده نمی‌شود.
اما در روزهای اخیر، بنا به گزارش«دیده‌بان شفافیت افغانستان» این قرارداد را از بدترین قراردادهای موجود در بخش معادن در کشور می‌خواند.
سید اکرام افضلی، رییس این نهاد روز شنبه در صحبت با رادیو آزادی گفته بود که بخاطر رفع انحصار باید حکومت افغانستان با حکومت چین صحبت کند، تا راه را برای فسخ قرارداد مس عینک هموار کند و از طریق پروسه رقابتی آن را دوباره به داوطلبی بگذارد و یا هم از طریق تغییر دادن شرایط قرارداد، راه را برای کار عملی در این ساحه هموار بسازد.
تلویزیون امریکایی«سی ان بی سی» نیز به تازه گی گزارش داده که طرح چین برای استخراج معدن مس عینک به حالت تعلیق در آمده‌است.
در این گزارش آمده که پروژه مس عینک پس از آن با چالش‌های جدی مواجه شد که رییس عمومی کمپنی MCC به اتهام فساد اداری از حزب کمونیست چین خارج شد.
قرارداد بهره‌برداری و غنی‌سازی مس معدن عینک در سال ۲۰۰۸ میان وزارت معادن و پطرولیم افغانستان و شرکت چینایی، MCC China Metallurgical Group Corporation به امضا رسید بود. براساس مفاد این قرار داد، شرکت چینایی در مرحله اول مبلغ سه میلیارد دالر را در این پروژه سرمایه‌گذاری خواهد کرد و بعدا این سرمایه‌گذاری به پنج میلیارد دالر افزایش می‌یابد.
سالانه ۴۰۰ میلیون دالر به افغانستان مالیات خواهد داد و مبلغ ۸۰۰ میلیون دالر به طور ضمانت به حکومت افغانستان پرداخته خواهد شد.
علاوه بر آن، شرکت طرف قرار داد موافقت کرده بود که برای استخراج معدن، از ذغال سنگ افغانستان استفاده کرده و کارخانه حرارتی تولید برق با ظرفیت ۴۰۰ میگا وات را در بامیان ایجاد و شهرک رهایشی شامل آب، مکتب و مسجد نیز خواهد ساخت.
مفاد دیگر قرار داد این بود که طلایی بدست آمده از این معدن نیز به افغانستان تعلق دارد و همچنین در مرحله اول این پروژه برای ۸۰۰۰ نفر افغان زمینه کار مساعد شود و در مرحله دوم برای حدود ۱۵۰۰۰ نفر شغل ایجاد شود.
اما در مورد جریان داوطلبی معدن مس عینک از همان اوایل پروسه داوطلبی، انتقادهای زیادی مطرح شده بود. زمانی که استخراج معدن مس عینک با یک شرکت چینی امضا شد، برخی به این باور بودند که این تصمیم بیشتر سیاسی است و دولت افغانستان می‌خواهد از این طریق از نفوذ چین بر پاکستان استفاده کند و این کشور را در مبارزه با طالبان وادار نماید.
جواد عمر، سخنگوی همان وقت وزارت معادن افغانستان به دویچه وله گفته بود:« قرارداد معدن مس عینک بعد از این‌که به امضا رسید، به تعقیب‌اش از جانب مسوولین یا رهبری وقت، یک توافقنامه محرمیت هم به امضا رسیده است که بر بنیاد این توافقنامه، ما نتوانستیم جزییات قرارداد مس عینک را به نشر برسانیم.»
سخنگوی وزارت معادن افغانستان می‌پذیرد که وجود چنین موافقتنامه‌ای«خلایی» است که مسوولیت‌اش متوجه رهبری پیشین این وزارت می‌شود.
براساس اسناد نشر شده، محمود کرزی، برادر حامد کرزی، رییس‌جمهور پیشین افغانستان نیز از جمله کسانی است که در این سرمایه‌گذاری‌ها نقش دارد.
حال با تمام فراز و نشیب‌های که طی این نه سال بر این قرداد رفته است، می‌توانیم امیدوارم باشیم که دولت فعلی افغانستان به رهبری آقای غنی زمینه اجرایی‌‌شدن این قرارداد را فراهم کند؟
طارق قاسمی- خبرگزاری دید
