خبرگزاری دید: مقامات پاکستانی با اشاره به تهدیدات مرزی ادعا میکنند که تسلیحات امریکایی در دستان گروههایی مانند تحریک طالبان پاکستان (TTP) قرار گرفته و امنیت ملی کشورشان را به طور جدی تهدید میکند.
اردوی پاکستان به تازگی از ایالات متحده خواسته است تا تسلیحاتی را که پس از خروج نیروهای امریکایی از افغانستان در سال ۲۰۲۱ برجا گذاشت، از بازار سیاه این کشور خریداری کند. احمد شریف چودری، سخنگوی اردوی پاکستان، در گفتگو با مجله اکونومست اعلام کرد که این اقدام میتواند مانع از دستیابی گروههای شبهنظامی به تجهیزات پیشرفته نظامی شود.
اسلامآباد همچنین خواستار تقویت همکاریهای استخباراتی با واشنگتن و دریافت تجهیزات نظامی بیشتر شده است. پاکستان در عین حال اتهامات جدی علیه هند مطرح کرده و خواهان پذیرش ادعای خود درباره حمایت دهلی نو از گروههای تحریک طالبان پاکستان و شورشیان بلوچ شده است.
مقامات پاکستانی با اشاره به تهدیدات مرزی ادعا میکنند که تسلیحات امریکایی در دستان گروههایی مانند تحریک طالبان پاکستان (TTP) قرار گرفته و امنیت ملی کشورشان را به طور جدی تهدید میکند. آنها بر این باورند که این سلاحها از طریق شبکههای قاچاق پیچیده به گروههای تروریستی منتقل شده و در حملات علیه نیروهای امنیتی و غیرنظامیان مورد استفاده قرار میگیرد. این ادعا در حالی مطرح میشود که طالبان به شدت با آن مخالفت کرده و بر کنترل کامل خود بر تمامی تجهیزات نظامی برجایمانده تأکید دارد.
کابل در واکنش به این اتهامات اعلام کرده که حفظ این تسلیحات برای تداوم حکومتش حیاتی بوده و اجازه انتقال آنها به گروههای خارجی یا تروریستی را نخواهد داد. مقامات طالبان معتقدند که نگهداری از این تجهیزات جزئی از حاکمیت ملی آنان محسوب شده و هرگونه تلاش برای خارج کردن آنها از کشور را نقض حاکمیت افغانستان تلقی خواهند کرد.
در این میان، تحلیلهای کارشناسان نظامی و امنیتی واقعیت متفاوتی را ترسیم میکند. بیشتر تسلیحات برجایمانده از نوع سنگین و پیچیدهاند؛ تانکها، موترهای زرهی، هلیکوپترها و سامانههای توپخانهای که بدون آموزش تخصصی، قطعات یدکی و زیرساختهای مناسب نگهداری قابل استفاده نیستند. این واقعیت احتمال بهرهبرداری موثر و طولانیمدت گروههای شبهنظامی از آنها را به شدت کاهش میدهد. حتی در مورد تسلیحات سبکتر نیز شواهد مستدل و قابل اعتمادی مبنی بر انتقال سیستماتیک و عمدی آنها توسط طالبان وجود ندارد.
تحلیلگران سیاسی و روابط بینالملل بر این باورند که پاکستان از موضوع تسلیحات به عنوان ابزار فشار دیپلماتیک و کارت مذاکراتی قدرتمند استفاده میکند. اسلامآباد طی سه سال اخیر کارزار رسانهای و تبلیغاتی گستردهای علیه حکومت طالبان راهاندازی کرده تا جامعه بینالمللی را نسبت به وضعیت امنیتی افغانستان حساس کند و موقعیت خود را در معادلات منطقهای بهبود بخشد. این استراتژی هدف مضاعفی دارد؛ هم طالبان را در موضع دفاعی قرار میدهد و هم امریکا را به پشتیبانی بیشتر از پاکستان و تجدیدنظر در سیاستهای منطقهای خود ترغیب میکند.
نگاه عمیقتر به این موضوع نشان میدهد که پاکستان با مطرح کردن نگرانیهای امنیتی تلاش دارد تا هم از واشنگتن حمایتهای نظامی و مالی بیشتری دریافت کند و هم طالبان را مجبور به همکاری در مسائل مختلف از جمله کنترل مرزها و مقابله با گروههای مخالف نماید. این رویکرد در چارچوب سیاستهای پیچیده منطقهای قابل درک است که در آن هر بازیگر سعی دارد منافع خود را حداکثر کند.
بنابراین، موضوع تسلیحات امریکایی در افغانستان بیشتر جنبه تبلیغاتی و دیپلماتیک دارد تا تهدیدی فوری و واقعی برای امنیت منطقه محسوب شود. پاکستان با طرح این مسئله تلاش دارد موقعیت خود را در معادلات منطقهای تقویت کرده و حمایتهای بینالمللی بیشتری جلب کند. این رویکرد، ضرورت بازی فعال دیپلماتیک کابل را در برابر طرحهای همسایه جنوبشرقی دوچندان میسازد.
نویسنده: رحمت الله عنایتی-خبرگزاری دید