تصمیم راهبردی طالبان درباره راهآهن ترانس ـ افغان
خبرگزاری دید: جلسه کابینه حکومت طالبان به ریاست محمدحسن آخوند، رئیسالوزرای این گروه، تصویب کرد که مسیر راهآهن ترانس ـ افغان با عرض ریل ۱٬۵۲۰ میلیمتر اجرا شود؛ تصمیمی که در کنار گزینه اتصال به شبکه ریلی پاکستان، اهداف اقتصادی و ژئوپولیتیک منطقهای را دنبال میکند، اما با چالشهای امنیتی و مالی قابل توجهی روبهرو است.
در جلسه هشتم کابینه حکومت طالبان، هیات اعزامی درباره تعیین عرض ریل مسیر پیشنهادی از حیرتان (شمال) تا اسپینبولدک (جنوب) گزارش خود را ارائه داد و تصمیم گرفته شد که عرض ۱٬۵۲۰ میلیمتر بهعنوان گزینه اصلی انتخاب شود. این عرض با سیستم ریلی ازبیکستان و سایر کشورهای آسیای مرکزی همخوانی دارد. همچنین عرض ۱٬۴۳۵ میلیمتر بهعنوان گزینه مکمل در نظر گرفته شده تا امکان اتصال به شبکه ریلی پاکستان فراهم شود.
این تصمیم در چارچوب توافقنامه سهجانبهای اتخاذ شد که در جولای ۲۰۲۵ میان طالبان، پاکستان و ازبیکستان در کابل امضا شد. هدف توافق، تسریع مطالعات امکانسنجی و اجرای پروژهای است که از مزارشریف آغاز شده، از طریق کابل و ننگرهار به مرز تورخم میرسد و نهایتاً به پیشاور پاکستان متصل خواهد شد.
راهآهن ترانس ـ افغان، با طول بیش از ۷۰۰ کیلومتر، بهعنوان پل زمینی حیاتی میان آسیای مرکزی و دریای عرب شناخته میشود و برآورد میشود هزینه اجرای آن بین ۵ تا ۷ میلیارد دالر باشد. این پروژه میتواند زمان و هزینه حملونقل را بهطور چشمگیری کاهش دهد و ادغام اقتصادی کشورهای محصور در خشکی با بازارهای جهانی را تسهیل کند.
از منظر ژئوپولیتیک، راهآهن ترانس ـ افغان میتواند روابط دیپلماتیک و همکاریهای منطقهای در حوزه تجارت و لجستیک را تقویت کند. با این حال، اجرای پروژه با چالشهای مهمی مواجه است، از جمله تضمینهای امنیتی، تأمین مالی پایدار و رعایت استندردهای زیرساختی مدرن.
پس از درگیریهای اخیر میان حکومت طالبان و نیروهای مرزی پاکستان، این نگرانی به میان آمد که تنشهای امنیتی و بیثباتی سیاسی، میتواند روند اجرای پروژه را با تأخیر مواجه کند و اعتماد سرمایهگذاران بینالمللی را تحت تأثیر قرار دهد. کارشناسان تأکید دارند موفقیت این پروژه تنها به تصمیمات فنی محدود نمیشود و مستلزم اراده سیاسی، ثبات امنیتی و همکاری منطقهای پایدار است.
در صورت مدیریت مناسب این موانع، افغانستان میتواند از کشوری محصور در خشکی به یک گره کلیدی در شبکه ترانزیت قارهای تبدیل شود.