خبرگزاری دید: در حالی که سومین دور مذاکرات رسمی طالبان و پاکستان قرار است بهزودی در استانبول برگزار شود، انتشار نقشهای از سوی حکومت طالبان با عنوان «افغانستان بزرگ» یا «لوی افغانستان» که بخشهایی از خاک پاکستان را نیز در بر میگیرد، موجی از نگرانی و واکنش در میان ناظران سیاسی و رسانههای منطقه برانگیخته است.
حکومت طالبان اخیراً در یکی از برنامههای خود نقشهای را منتشر کرده که با عنوان «افغانستان بزرگ» یا «لوی افغانستان» شناخته میشود. در این نقشه، بخشهایی از خاک پاکستان، بهویژه ایالت خیبرپختونخوا و مناطق پشتوننشین آنسوی خط دیورند بهعنوان جزئی از افغانستان نمایش داده شده است.
مفهوم «افغانستان بزرگ» ریشه در دیدگاههای تاریخی و قوممحور برخی جریانهای پشتون دارد که از زمان ترسیم خط دیورند در دوران استعمار بریتانیا، همواره خواستار لغو این مرز و الحاق مناطق پشتوننشین به افغانستان بودهاند. این خط مرزی از دیرباز یکی از مناقشهبرانگیزترین مسائل در روابط دو کشور محسوب میشود.
کارشناسان معتقدند انتشار این نقشه در شرایط کنونی میتواند به تشدید بیاعتمادی و افزایش تنشهای سیاسی و امنیتی میان کابل و اسلامآباد منجر شود. به باور تحلیلگران، بخش مهمی از بدبینی تاریخی پاکستان نسبت به دولتهای افغانستان، ریشه در همین نگرشهای ارضی دارد و اسلامآباد طی دهههای گذشته با حمایت از گروههای مختلف، تلاش کرده توازن قدرت در افغانستان را به نفع خود حفظ کند.
در همین حال، سومین دور گفتگوهای رسمی میان نمایندگان حکومت طالبان و دولت پاکستان قرار است روز ۶ نوامبر ۲۰۲۵ (۱۵ عقرب) در شهر استانبول ترکیه برگزار شود. هدف این مذاکرات، کاهش تنشهای مرزی، بررسی همکاریهای امنیتی و تلاش برای بهبود روابط دوجانبه عنوان شده است.
دور نخست این گفتگوها در ۲۷ میزان در قطر برگزار شد و با توافق موقت آتشبس پایان یافت. در آن نشست، درج عبارت «خط دیورند بهعنوان مرز رسمی» در پیشنویس اعلامیه نهایی دولت میزبان، با واکنش تند حکومت طالبان و فعالان سیاسی افغانستان روبهرو شد و در نهایت از متن حذف گردید.
دور دوم مذاکرات نیز در استانبول برگزار شد، اما جز تمدید آتشبس، نتیجه ملموسی در پی نداشت. این گفتگوها پس از درگیریهای مرزی خونینی میان نیروهای حکومت طالبان و ارتش پاکستان از سر گرفته شد؛ درگیریهایی که به تشدید بحران دیپلماتیک میان دو کشور و ورود قطر و ترکیه بهعنوان میانجی انجامید.
بهنظر میرسد انتشار نقشه «افغانستان بزرگ» در آستانه دور سوم مذاکرات، میتواند آزمونی تازه برای روند شکننده گفتگوهای صلح میان کابل و اسلامآباد باشد.