آزادی بیاناسلایدشوافغانستانتحلیلتحلیل و ترجمهحقوق بشرسیاست
مصاحبه مجاهد با صداوسیمای ایران؛ وعدهها و واقعیتها در افغانستان
خبرگزاری دید: مولوی ذبیح الله مجاهد سخنگوی حکومت سرپرست افغانستان در مصاحبه اختصاصی اخیر خود با صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران،در موضوعات مختلف اظهار نظر کرده است. سخنان ذبیح الله مجاهد به عنوان سخنگوی حکومت سرپرست در موارد مختلف قابل تأمل است گرچه حقایق جامعه افغانستان با سخنان آقای مجاهد فاصله بیشماری دارد.
مصاحبه اخیر ذبیحالله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان با صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، فرصتی بود تا عملکرد و دیدگاههای حکومت طالبان در ابعاد مختلف بازتاب داده شود. با این حال، نکات برجسته و خلأهای آشکار در اظهارات آقای مجاهد، زمینه طرح پرسشها و مطالبهگری جدی را فراهم میکند.
- ادعای پیشرفت ۷۰ درصدی حکومت طالبان
مجاهد از تحقق ۷۰ درصد برنامههای حکومت طالبان سخن گفت، اما در سخنان او شاخصهای مشخص و راستیآزماییپذیر ارائه نشد. در این میان بیتوجهی به وضعیت حقوق بشر، آموزش دختران و آزادیهای مدنی، این ادعا را با پرسشهای جدی مواجه میکند. - لزوم به رسمیت شناسی بینالمللی
آقای مجاهد مدعی شد که حکومت طالبان در سراسر جهان ۴۰ نمایندگی دیپلماتیک فعال دارد، این در حالی است که تا هنوز تنها روسیه حکومت این گروه را به رسمیت میشناسد و این حکومت در سیاست خارجی دیگر کشورهای جهان، چنین جایگاهی ندارد. این فاصله میان ادعا و واقعیت، نیازمند پاسخ روشن به دلایل سیاسی و اجتماعی، از جمله نقض حقوق زنان و اقلیتها است. - محکومیت حضور پهپادهای آمریکایی
اشاره مجاهد به نقض حریم هوایی توسط پهپادهای آمریکایی بدون ارائه اقدام عملی، نشاندهنده خلأ جدی در دیپلماسی و توان حاکمیت در مقابله با نقض حاکمیت ملی است. - تقدیر از میزبانی ایران از مهاجران افغانستانی
با وجود تقدیر سخنگوی حکومت طالبان از میزبانی جمهوری اسلامی ایران، لزوم برنامه مشخص برای بازگشت داوطلبانه و حمایت اجتماعی ـ اقتصادی از مهاجران بازگشتی، مسالهای است که بدون پاسخ عملی، به چالش تبدیل میشود. - سرمایهگذاری ایران ـ افغانستان
ایران و افغانستان فرصتهای بینظیری برای سرمایهگذاری و همکاری اقتصادی متقابل دارند. توجه به این زمینه و ظرفیت، مستلزم داشتن راهبرد کلان اقتصادی و تعامل در بستر حسن همجواری بر پایه مشترکات تاریخی، تمدنی و فرهنگی گسترده است، اما باید در نظر داشت که صرف وجود این زمینهها و ظرفیتها کافی نیست، بلکه به فعلیت رساندن پتانسیلهای بالقوه موجود با پشتوانه اراده جدی برای ایجاد سازوکار اجرایی سریع، اهمیت حیاتی و راهبردی دارد. - زبان فارسی در افغانستان
تأکید آقای مجاهد بر رسمی بودن زبان فارسی در افغانستان، بسیار دلانگیز و امیدبخش است، اما مشروط به این که این ادعا با آنچه در عینیت سیاسی، فرهنگی و اجتماعی افغانستان جریان دارد، منطبق و سازگار باشد. واقعیتهای عینی و جاری در قلمرو حکومت طالبان حاکی از اعمال سیاستهای تبعیضآمیز فارسیستیزانه است. - نقش رسانهها در روابط دو کشور
مجاهد به نقش رسانههای غربی در تخریب روابط ایران و افغانستان اشاره کرد. اشاره به این نکته، به این جهت امیدوارکننده است که حکومت طالبان، نسبت به فتنهانگیزی غربیها در میان مسلمانان آگاهی دارد، اما در مقابل، عملکرد رسانههای داخلی مرتبط با حاکمیت طالبان نیز از جمله سانسور و تحریف واقعیتها، قابل توجه است. - همکاری امنیتی مرزی
نبود کنترل مؤثر بر مرزها، تهدیدی برای امنیت منطقه است و همکاریهای جدی امنیتی بین دو کشور ضرورت دارد. بنابراین باید توجه شود که آنچه در نوار مرزی دیورند میگذرد، در مرزهای غربی کشور تکرار نشود. - پیگیری جنایات آمریکا
با وجود انتقاد آقای مجاهد از نبود ابزارهای حقوقی برای محاکمه آمریکا در قبال جنایاتی که در افغانستان مرتکب شده است، به این مهم هم باید توجه کرد که تاکنون هیچ اقدام عملی از سوی حکومت طالبان برای پیگیری جنایات آمریکا در کشور گزارش نشده است. بنابراین ضرورت ایجاد سازوکارهای حقوقی از سوی این حکومت مشهود است. - داعش در افغانستان
ادعای کنترل بر فعالیت داعش از سوی حکومت طالبان در حالی مطرح شد که گزارشهای مستقل برای اثبات آن موجود نیست؛ این مساله اعتمادسازی منطقهای را با مشکل مواجه میکند. - مبارزه با مواد مخدر
با وجود کاهش کشت خشخاش در قلمرو حکومت طالبان، هشدار نسبت به افزایش تولید صنعتی مواد مخدر در افغانستان، نشاندهنده فقدان برنامه جامع مقابله با شبکههای قاچاق است. - روابط با پاکستان
تناقض میان اتهامزنی به تجاوز و دعوت به همکاری، بیثباتی در روابط دو کشور را نشان میدهد و ضرورت سازوکارهای پایدار و قابل اعتماد احساس میشود. - موضع درباره فلسطین
در مصاحبه آقای مجاهد حمایت کلامی از فلسطین بیان شد، اما فقدان اقدام عملی ملموس در چهار سال گذشته، پرسشهای جدی ایجاد کرده است. - روابط با ایران
هرچند روابط افغانستان تحت حاکمیت طالبان با ایران، در برخی حوزهها مثبت است، اما چالشهای باقیمانده همچون مهاجرت، آب، قاچاق و امنیت مرزی، نیازمند شفافیت، پاسخگویی و اقدامات عملی برای اعتمادسازی واقعی است.
جمعبندی
مصاحبه سخنگوی حکومت طالبان تصویری از ادعاها و برنامههای حاکمیت ارائه کرد، اما فقدان شاخصهای مشخص، شفافیت و اقدام عملی، زمینه مطالبهگری و بررسی واقعیتها را فراهم میسازد. تمرکز بر همکاری منطقهای، پاسخگویی و پایبندی به وعدهها، مسیر اعتمادسازی و توسعه پایدار را هموار میکند.
خبرگزاری دید