خبرگزاری دید: با شتاب گرفتن كار كانال قوشتپه در شمال کشور، هشدارها درباره پيامدهاي آبي اين پروژه براي آسياي ميانه افزايش يافته است. رسانههاي منطقهي ميگويند انحراف بخشي از آب آمودريا ميتواند تركمنستان و غرب ازبیكستان را با كمبود جدي آب روبرو كند و موجهاي جديد مهاجرت را در پى داشته باشد.
رسانههاي منطقهاي گزارش دادهاند كه پروژه بزرگ آبياري افغانستان، موسوم به كانال قوشتپه، آينده آبي آسياي ميانه را وارد مرحلهاي تازه از تنش و چالش ميكند. اين پروژه كه از مارچ ۲۰۲۲ آغاز شده، هدف دارد حدود ۵۵۰ هزار هكتار از اراضي خشك شمال کشور را آبياري كند و براي اين كار، بيش از ۱۵ درصد آب آمودريا به مسيرهاي داخلي افغانستان منحرف ميشود.
بخش نخست كانال به طول ۱۰۸ كيلومتر در سال ۲۰۲۳ به بهرهبرداري رسيد و مرحله دوم نيز در حال پيشرفت است. به نوشته نشريه قزاقي «اين بيزنس» تكميل شدن این كانال ميتواند تركمنستان و مناطق غربي ازبیكستان را با بحران جدي آب مواجه کند.
در همین حال راوشان نازاروف، استاد دانشگاه اقتصادي روسيه در تاشكند، هشدار داده كه اگر روسيه براي حل بحران آب آسياي ميانه وارد عمل نشود، اين منطقه با موج بزرگي از مهاجرت روبرو خواهد شد. او طرح انتقال آب رودخانههاي سيبري از طريق قزاقستان را تنها راهكار پايدار براي جلوگيري از فاجعه انساني ميداند.
بر بنياد آمار سازمان غذا و كشاورزي ملل متحد (FAO) تركمنستان با جمعيت هفت ميليون نفري، سالانه ۵۳ كيلومتر مكعب آب مصرف ميكند؛ مقداری كه حتی از مجموع آب مصرفی قزاقستان و ازبیكستان هم بيشتر است. كارشناسان علت اين حجم مصرف آب را فرسودگي شبكههاي مهندسي، تبخير گسترده و نبود كانالهاي بتوني عنوان ميكنند. این مشكلات در قرقيزستان نيز از سال ۲۰۲۰ گزارش شده است.
«اين بيزنس» در پايان تأكيد ميكند كه روند فعلي، همراه با پروژههايي مانند قوشتپه، بحران آبي آسياي ميانه را به سمت نقطه غيرقابل بازگشت سوق ميدهد و انتقال آب سيبري تنها راه حل بلندمدت براي همه جمهوريهاي منطقه خواهد بود.