حملات هوایی پاکستان بر خوست؛ چرخه خشونت در سایه بنبست دیپلماتیک
خبرگزاری دید: پاکستان در موقعیتی قرار دارد که خود را در برتری نظامی میبیند و از این ابزار برای پیشبرد اهداف ژئوپلیتیک خویش بهره میبرد. حملات اخیر میتواند پیامی تلویحی به طالبان باشد مبنی بر اینکه اسلامآباد حاضر نیست پرونده افغانستان را بدون تضمین منافع خود ببندد.
حملات هوایی اخیر پاکستان بر ولسوالی گربز در ولایت خوست، یکبار دیگر هزینه سنگین تنشهای مرزی را بر دوش غیرنظامیان افغان گذاشته است.
ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان، از کشته شدن ۱۰ غیرنظامی از جمله ۹ کودک و یک زن در این حملات خبر داده و تأکید کرده که نیروهای پاکستانی علاوه بر خوست، ولایتهای کنر و پکتیکا را نیز هدف قرار دادهاند. این رویدادها در شرایطی رخ میدهد که مذاکرات استانبول به بنبست رسیده و فضای دیپلماتیک میان کابل و اسلامآباد به شدت متشنج شده است.
اسلامآباد از مدتها پیش، مناطق مرزی افغانستان را با بهانه حضور جنگجویان تحریک طالبان پاکستان مورد حمله قرار میدهد، اما این اقدامات بیش از آنکه راهبردی امنیتی باشد، نمایشی از اقتدار نظامی و فشار سیاسی است.
پاکستان در موقعیتی قرار دارد که خود را در برتری نظامی میبیند و از این ابزار برای پیشبرد اهداف ژئوپلیتیک خویش بهره میبرد. حملات اخیر میتواند پیامی تلویحی به طالبان باشد مبنی بر اینکه اسلامآباد حاضر نیست پرونده افغانستان را بدون تضمین منافع خود ببندد.
قطع روابط تجاری کابل با پاکستان و گسترش همکاریها با دهلینو، زخم تازهای بر پیکر روابط دوجانبه زده است. این تحولات، اسلامآباد را در موضع دفاعی قرار داده و به نظر میرسد که راهبرد نظامیگری، پاسخ پاکستان به محدودیتهای اقتصادی و سیاسی باشد. در این میانه، افغانستان نیز با چالشهای جدی روبهروست؛ چراکه توان نظامی محدود و انزوای بینالمللی، دست طالبان را در واکنش متقابل میبندد.
هزینه واقعی این تنشها اما بر دوش مردم عادی است. خانوادههایی که در نوار مرزی زندگی میکنند، میان دو آتش گرفتار شدهاند و مهاجران افغان در پاکستان نیز با فشارهای فزاینده و ناامنی دست و پنجه نرم میکنند. این وضعیت نشان میدهد که منازعات قدرت میان دولتها، همواره غیرنظامیان را قربانی میکند و دیپلماسی ناکام، راه را بر خشونت بیپایان میگشاید.
راه برونرفت از این چرخه ویرانگر، بازگشت به میز مذاکره با تأکید بر منافع ملی افغانستان و تشدید فشارهای بینالمللی بر پاکستان است. جامعه جهانی باید اسلامآباد را به احترام به حاکمیت افغانستان و توقف عملیات نظامی یکجانبه ملزم کند. تداوم این حملات نه تنها ثبات منطقه را تهدید میکند، بلکه اعتماد لازم برای گفتوگوی سازنده را نیز از میان میبرد.
افغانستان در این برهه حساس، نیازمند راهبردی جامع است که ضمن حفظ حاکمیت ملی، راههای دیپلماتیک را نیز باز نگه دارد. تنها از این رهگذر است که میتوان به چرخه خشونت پایان داد و آیندهای امنتر برای مردم دو سوی مرز رقم زد.
نویسنده: رحمت الله عنایتی-خبرگزاری دید