خبرگزاری دید: حکومت طالبان در یک جابهجایی کمسابقه، بیش از ۲۰۰۰ نیروی وزارت دفاع خود را از پنجشیر خارج و به ولایتهای هلمند و بدخشان منتقل کرده است؛ اقدامی که در پی تشدید تنش با پاکستان، ناآرامیهای اخیر در بدخشان و نیز کشته شدن پنج کارگر چینایی در مرز تاجیکستان صورت گرفته و نشاندهنده تغییر اولویتهای امنیتی این گروه است.
به گزارش ایراف، یک منبع معتبر به نقل از دو سرباز ارتش حکومت طالبان در ولایتهای پروان و کاپیسا گفته است که روند تخلیه نیروهای حکومت طالبان از پنجشیر و استقرار آنها در شمالشرق و جنوبغرب کشور از چند روز پیش آغاز شده است. بنا بر این گزارش، حدود ۷۰۰ نفر از این نیروها ابتدا به فرقه ۲۱۹ «عمر ثالث» در بدخشان منتقل شدهاند و سپس در ولسوالیهای مایمی و شِکی ـ مناطق هممرز با تاجیکستان ـ جابهجا گردیدهاند.
این جابهجایی، به گفته منابع، با دستور مستقیم ملا یعقوب مجاهد، سرپرست وزارت دفاع حکومت طالبان انجام شده است.
منابع محلی در پنجشیر نیز کاهش محسوس حضور نیروهای ارتش حکومت طالبان را تایید کردهاند. به گفته یکی از این منابع، پوستههای بازرسی فعال حکومت طالبان در پنجشیر دیگر مانند گذشته پررنگ نیست و سطح حضور نیروهای آن در بخشهایی از ولایت، کاهش یافته است.
تشدید حساسیتها پس از حمله به اتباع چین
یک عضو استخبارات طالبان در ولسوالی مایمی گفته است که فرماندهی پولیس طالبان در بدخشان دو فرد غیرنظامی را که هنگام شکار در کوهستان بازداشت شدهاند، به «تیراندازی بر شهروندان چینایی در خاک تاجیکستان» متهم کرده است. او افزوده که یکی از بازداشتشدگان «عبدالنظر فرزند قربانشاه» نام دارد و نام فرد دیگر هنوز از سوی مقامها اعلام نشده است.
این عضو استخبارات طالبان تاکید کرده که حمله اخیر علیه شهروندان چین «بهطور قطع توسط جنگجویان طالبان» انجام شده، اما مدعی است که عاملان این رویداد به جمعهخان فاتح، فرمانده بانفوذ طالبان در بدخشان، وابسته نیستند.
در هفتههای اخیر، در پی دو حمله جداگانه در مرز تاجیکستان و افغانستان، دستکم پنج کارگر چینایی کشته شدند. یکی از این حملهها با استفاده از پهپادِ حامل نارنجک از خاک افغانستان صورت گرفت؛ رخدادی که نگرانیها درباره فعالیت گروههای فراملیتی و استفاده ابزاری قدرتهای منطقهای از آنان برای رقابتهای ژئوپلیتیک با چین را افزایش داده است.
حکومت طالبان پس از این حادثه، حمله را محکوم و برای همکاری با دولت تاجیکستان در شناسایی عاملان آن اعلام آمادگی کرد. وزارت خارجه چین نیز از شهروندان خود خواست مناطق مرزی تاجیکستان را ترک کنند و سفیر این کشور در کابل با مقامهای ارشد حکومت طالبان درباره این رویداد گفتگو کرده است.
تمرکز تازه طالبان بر بدخشان و هلمند
به نظر میرسد انتقال نیروهای ارتش حکومت طالبان به بدخشان، بخشی از تلاش این گروه برای مهار ناآرامیهای اخیر، مدیریت واکنشهای محلی و نیز جلوگیری از تشدید فشارهای چین و تاجیکستان باشد. همزمان، درگیریهای خونین اخیر میان حکومت طالبان و نیروهای پاکستانی در مناطق مرزی جنوب، وضعیت امنیتی در هلمند را شکنندهتر کرده و حکومت طالبان را ناگزیر ساخته که بخشی از نیروهای خود را از پنجشیر به این ولایت اعزام کند.
این تغییر آرایش نظامی در حالی صورت گرفته که پنجشیر طی سالهای اخیر یکی از مهمترین محورهای تمرکز امنیتی حکومت طالبان به دلیل فعالیتهای «هستههای مقاومت» بوده است. با این حال، کاهش نیرو در این ولایت نشان میدهد که حکومت طالبان اکنون تهدیدهای ناشی از تحرکات پاکستان در جنوب و ناآرامیهای بدخشان را در اولویت بالاتری قرار دادهاند.
کمبود نیرو و بازبینی استراتژی
کارشناسان مسایل امنیتی گفتهاند این جابهجایی گسترده، نشانهای از کمبود نیروی حکومت طالبان در مواجهه با بحران پیچیده امنیتی افغانستان است. به باور آنان، حکومت طالبان برای مدیریت همزمان تنش با پاکستان، نارضایتیهای محلی در بدخشان و کنترل فضای امنیتی در پنجشیر، ناچار به بازبینی در اولویتهای امنیتی و انتقال نیرو از یک محور به محور دیگر شدهاند.
این تحولات در مجموع حاکی از آن است که «نقشه تهدید» حکومت طالبان در سال جاری تغییر کرده و این گروه با فشارهای امنیتی چندلایهای روبهرو شده که توان عملیاتی آنها را در برخی مناطق، از جمله پنجشیر، کاهش میدهد.