خبرگزاری دید: در شرایطی که مدیریت نفت و گاز افغانستان، همواره با چالشهای ساختاری، شفافیتی و نهادی روبهرو بوده، ایده تأسیس اداره مستقل نفت و گاز بهعنوان راهکاری برای بهبود حکمرانی این بخش مطرح شده است. در این میان، نظرسنجی خبرگزاری دید تلاش کرده است دیدگاه مخاطبان را درباره میزان اثرگذاری چنین نهادی ارزیابی کند.
یافتههای اصلی نظرسنجی
نتایج نشان میدهد که دیدگاهها بهصورت نسبتا متنوع، اما معنادار توزیع شده است:
۴۳٪ پاسخدهندگان معتقدند تأسیس اداره مستقل نفت و گاز به شفافیت و انسجام در مدیریت این بخش کمک میکند.
۳۶٪ بر این باورند که بدون اصلاحات اساسی در ساختار حکمرانی و چارچوبهای قانونی، ایجاد چنین نهادی بینتیجه خواهد بود.
۷٪ تأثیر این اداره را محدود ارزیابی کردهاند.
۱۱٪ نیز نظری نداشتهاند که میتواند ناشی از کمبود اطلاعات یا بیاعتمادی به روندهای نهادی باشد.
تحلیل نتایج
غلبه دیدگاه خوشبینانه (۴۳٪) نشان میدهد بخش قابل توجهی از مخاطبان، استقلال نهادی را گامی مثبت برای کاهش تمرکز، افزایش پاسخگویی و بهبود مدیریت منابع نفت و گاز میدانند. این گروه احتمالا استقلال اداری را شرط لازم برای فاصله گرفتن از مداخلات سیاسی و تصمیمگیریهای غیرشفاف تلقی میکند.
در مقابل، سهم بالای پاسخدهندگانی که بر لزوم اصلاحات اساسی تأکید دارند (۳۶٪)، بیانگر نوعی واقعگرایی و حتی بدبینی نهادی است. از نگاه این گروه، صرف ایجاد یک اداره جدید بدون اصلاح قوانین، نظام قراردادها، سازوکارهای نظارتی و شفافیت مالی، تغییری پایدار ایجاد نخواهد کرد و ممکن است تنها به بازتولید مشکلات پیشین در قالبی جدید منجر شود.
اقلیت ۷ درصدی که تأثیر را محدود میدانند، نشاندهنده دیدگاهی میانه است که استقلال نهادی را مفید اما ناکافی ارزیابی میکند. همچنین ۱۱ درصد «بینظر» میتواند نشانه فاصله افکار عمومی از سیاستگذاری در حوزه منابع طبیعی یا پیچیدگی فنی موضوع باشد.
جمعبندی
نتایج این نظرسنجی نشان میدهد که اگرچه تأسیس اداره مستقل نفت و گاز از نظر بخشی از افکار عمومی اقدامی مثبت و امیدوارکننده تلقی میشود، اما موفقیت آن بهطور جدی به اصلاحات ساختاری، شفافیت حقوقی، نظارت مستقل و پاسخگویی مالی وابسته است. بدون این پیششرطها، استقلال نهادی بهتنهایی نمیتواند تضمینکننده مدیریت کارآمد و پایدار منابع نفت و گاز افغانستان باشد.