خبرگزاری دید: گزارش تازه تیم نظارت بر تحریمها و پشتیبانی تحلیلی سازمان ملل به شورای امنیت، ادعای حکومت طالبان مبنی بر اینکه خاک افغانستان برای خشونت فرامرزی مورد استفاده قرار نمیگیرد را «قابل اعتبار» ندانسته و هشدار داده که کشورهای همسایه بهطور فزاینده افغانستان را منبع ناامنی منطقهای میدانند.
این ارزیابی در شانزدهمین گزارش تیم نظارتی سازمان ملل آمده و در حالی منتشر شده که بیش از چهار سال از بازگشت طالبان به قدرت در آگست ۲۰۲۱ میگذرد. در گزارش تصریح شده است: «مقامات د فاکتو همچنان وجود یا فعالیت هرگونه گروه تروریستی در قلمرو خود را انکار میکنند. این ادعا قابلاعتبار نیست.»
طالبان در توافق دوحه ۲۰۲۰ متعهد شده بودند مانع استفاده از خاک افغانستان علیه دیگر کشورها شوند. با این حال، گزارش میگوید هرچند طالبان پس از بازگشت به قدرت، بهطور جدی با شاخه خراسان داعش (ISIL-K) مقابله کردهاند، اما رویکردشان در قبال سایر گروههای تروریستی «بهمراتب متفاوت» بودهاست.
بر اساس گزارش، «دامنه گستردهای از کشورهای عضو بهطور مستمر اعلام میکنند که داعش خراسان، تحریک طالبان پاکستان (TTP)القاعده، جنبش اسلامی ترکستان شرقی (ETIM/TIP)جماعت انصارالله، اتحاد المجاهدین پاکستان و دیگران در افغانستان حضور دارند» و برخی از این گروهها «از افغانستان برای برنامهریزی و آمادهسازی حملات خارجی استفاده کردهاند یا همچنان استفاده میکنند.»
سازمان ملل میگوید القاعده روابط نزدیکی با طالبان دارد و با حضور پایدار در چندین ولایت، از «محیطی سهلگیرانه» برای آموزش و سازماندهی مجدد بهره میبرد. در مقابل، داعش-خراسان «دشمن اصلی طالبان» چنین ارزیابی شده؛ هرچند عملیات طالبان کنترل سرزمینی این گروه را تضعیف کرده، اما داعش-خراسان همچنان «تابآور» مانده و حملاتی در داخل افغانستان و خارج از آن انجام دادهاست.
با این حال، گزارش، تحریک طالبان پاکستان را «حادترین تهدید برای ثبات منطقهای» میداند و تأکید میکند که این گروه از «حمایت قوی عناصری در درون طالبان» برخوردار است و از پناهگاههای افغانستان فعالیت میکند. در گزارش آمده است: «مقامات طالبان همچنان مسوولیت ناتوانی در مهار TTP را انکار و منحرف میکنند» و «در درون طالبان درجات متفاوتی از همدلی و وابستگی به تیتیپی وجود دارد.»
به گفته گزارش، برخی رهبران ارشد طالبان تیتیپی را «بار اضافی» میدانند که روابط با پاکستان را مختل میکند، اما «دیگران همچنان از آن حمایت میکنند». ارزیابی سازمان ملل درباره احتمال قطع رابطه طالبان با تیتیپی تحت فشار پاکستان صریح است: «با توجه به پیوندهای تاریخی، بعید است طالبان با تیتیپی مقابله یا علیه آن اقدام کنند» و حتی «اگر بخواهند، ممکن است توانایی آن را نداشته باشند.»
گزارش میافزاید تیتیپی «حملات پرشمار و پرسر و صدایی را از خاک افغانستان علیه پاکستان انجام داده» و این موضوع به «جدیترین چالش فوری» در روابط کابل–اسلامآباد تبدیل شده است. «تعداد حملات TTP در پاکستان در سراسر ۲۰۲۵ رو به افزایش بوده» و «برخی برآوردها از بیش از ۶۰۰ حمله در سال ۲۰۲۵ حکایت دارد.»
به نقل از یک کشور عضو که نامش فاش نشده، خانواده محسود ماهانه سه میلیون افغانی (حدود ۴۳ هزار دالر) از طالبان دریافت کردهاند. اختلاف بر سر حضور تیتیپی روابط دو همسایه را بهشدت متشنج کرده و به «درگیریهای نظامی مرزی، تلفات انسانی و اختلال در تجارت دوجانبه» انجامیده است. گزارش میگوید بستهشدن گذرگاههای مرزی «روزانه حدود یک میلیون دالر» به اقتصاد افغانستان زیان میزند.
در بخش دیگری از گزارش به اقدامات ضدتروریزم اشاره شده و آمده است بازداشتهایی مانند دستگیری سلطان عزیز اعظم، سخنگوی داعش-خراسان، در ۱۶ می ۲۰۲۵ در پاکستان انجام شده است. همچنین «توانمندی داعش-خراسان در نتیجه عملیات ضدتروریزم مقامات فعلی افعانستان و پاکستان تضعیف شده» و بازداشت «اوزگور آلتون (ابو یاسر الترکی)» در میانه ۲۰۲۵ توسط مقامات ترکیه و پاکستان ممکن است به «تعلیق صدای خراسان» انجامیده باشد.
درباره القاعده نیز گزارش میگوید: «در مارپ ۲۰۲۵، اسامه محمود بهطور رسمی بهعنوان «امیر» القاعده در شبهقاره (AQIS) اعلام شد» و او اهل ولسوالی باجور خیبرپختونخوا است.