روزنامه داون پاکستان در سرمقالهای نوشته در حالی که سراجالدین حقانی، وزیر داخله حکومت طالبان مدعی است که افغانستانِ تحت حاکمیت آنها تهدیدی برای هیچ کشوری نیست و درهای گفتوگو با حسن نیت باز است، اما تداوم حملات تروریستی در خاک پاکستان ــ از جمله کشتهشدن پنج پولیس در حملهای در منطقه کرک ــ این ادعاها را برای اسلامآباد بیاعتبار کرده و شکاف میان دو همسایه را عمیقتر ساخته است.
این روزنامه نوشته که پاکستان بارها از کابل شنیده که طالبان اجازه نخواهند داد از خاک افغانستان علیه این کشور استفاده شود، اما در عمل، حملات منتسب به تحریک طالبان پاکستان (TTP) همچنان ادامه دارد. تازهترین نمونه، کمین ۲۳ دسامبر در کرک بود که جان پنج نیروی پولیس پاکستانی را گرفت و نشان داد وضعیت امنیتی تغییری نکرده است.
این تناقض اکنون به محور اصلی اختلافات دو کشور تبدیل شدهاست. اسلامآباد خواهان تعهد کتبی طالبان برای مهار TTP شده، اما کابل با این درخواست مخالفت کرده و همین موضوع باعث شده روابط دوجانبه به درگیریهای مرزی، بستهشدن گذرگاهها و تشدید تنشها منجر شود. از ۱۱ اکتبر، چندین گذرگاه مهم مرزی پس از درگیریها بسته باقی ماندهاند.
تلاش کشورهای دوست برای میانجیگری نیز تاکنون نتوانسته این بنبست را بشکند. طالبان مدعیاند به تعهدات توافق دوحه پایبند هستند، اما گزارشهای سازمان ملل و دادههای مستقل امنیتی تصویر متفاوتی ارائه میدهد. این گزارشها حاکی از حضور چندین گروه مسلح در افغانستان و تداوم حمایت یا دستکم تسهیل فعالیتهای تیتیپی TTP از سوی این کشور است.
سرمقاله روزنامه داون تأکید میکند که پاکستان نیز باید با نگاهی واقعبینانه، ناکارآمدی سیاست تعامل مقطعی یا فشار پس از حوادث بزرگ را بپذیرد. تشدید تنشهای متقابل نهتنها راهحل پایدار ایجاد نمیکند، بلکه خطر گسترش درگیری، آسیب به معیشت مرزنشینان و تشدید خصومتهای عمومی در دو سوی مرز را در پی دارد.
به باور نویسنده، اگر سراجالدین حقانی واقعاً خواهان مذاکره است، کابل باید با اقداماتی قابل راستیآزمایی آغاز کند؛ از جمله تعهد کتبی برای محروم کردن تیتیپی TTP از پناهگاه، بازداشت یا خلع سلاح فرماندهان مشخص و دور کردن آنها از مرز، و ایجاد سازوکار مشترک برای تحقیق درباره حوادث مرزی و تبادل اطلاعات امنیتی.
در مقابل، پاکستان نیز باید کانالهای دیپلماتیک را باز نگه دارد، مسایل انسانی و تجاری را تا حد امکان از اختلافات امنیتی جدا کند و با کمک میانجیها، روندی مبتنی بر شاخصها و جدول زمانی روشن ایجاد کند.
این تحلیل نتیجه میگیرد که امنیت منطقهای با اظهارات یکجانبه به دست نمیآید. رهبران افغانستان باید با اقداماتی عملی و قابل تأیید برای پاکستان و جامعه جهانی نشان دهند که مانع خشونت فرامرزی خواهند شد؛ تنها در این صورت است که میتوان به بهبود روابط دوجانبه و ثبات منطقه امیدوار بود.