بحران افغانستان؛ فرار امریکا و فراموشی بایدن- بخش یکم
جای تعجب نیست – واضح است که رییس جمهور بایدن می‌خواهد از افغانستان و ناکامی‌های مرتبط با آن دور باشد – اما ایالات متحده به یک رویکرد واضح از سیاست فعلی خود در قبال افغانستان و ۴۰ میلیون مردمی که با اقتصاد وخیم دست و پنجه نرم می‌کند، نیاز دارد
ممکن است ایالات متحده از افغانستان خارج شده باشد، اما معضلات امریکا در مورد سیاستش نسبت به افغانستان همچنان باقی است. بحث‌های سیاسی و عمومی در مورد افغانستان از اگست ۲۰۲۱ به این طرف عمدتاً بر محور خروج ناموفق (برگزاری جلسات استماعیه کانگرس در مورد این موضوع)، تخلیه شرکا و متحدان افغان و نحوه مشارکت در امر مبارزه با تروریزم با طا-لبان متمرکز بوده است. در همین حال، سایر موضوعات کلیدی سیاست، به ویژه مسایل مربوط به حقوق بشر و بحران‌های بشردوستانه در این کشور، کم‌تر مورد توجه سطح بالا قرار می‌گیرد. جای تعجب نیست – واضح است که رییس جمهور بایدن می‌خواهد از افغانستان و ناکامی‌های مرتبط با آن دور باشد – اما ایالات متحده به یک رویکرد واضح از سیاست فعلی خود در قبال افغانستان و ۴۰ میلیون مردمی که با اقتصاد وخیم دست و پنجه نرم می‌کند، نیاز دارد.
بحران‌های افغانستان
افغانستان بلافاصله پس از خروج ۲۰۲۱ وارد بحران انسانی شد زیرا اعمال تحریم‌ها، کاهش کمک‌های بین‌المللی و مسدود شدن ذخایر باعث شد که اقتصاد افغانستان اساساً کل نقدینگی خود را از دست بدهد. کمک‌های اهداکنندگان و کار سازمان‌های کمک‌رسان بین‌المللی و محلی تا حد زیادی از بدترین هراس فاجعه انسانی در نخستین زمستان حکومت طا-لبان جلوگیری کرد. برنامه کمک بشردوستانه سازمان ملل متحد برای سال ۲۰۲۲ میلادی ۴٫۴ میلیارد دالر بود – بزرگ‌ترین برنامه در جهان در آن سال. برای مقابله با مانع ناشی از تحریم‌ها علیه طا-لبان، وزارت خزانه‌داری ایالات متحده استثناهایی اعطا کرد تا کمک‌ها به طور مستقیم به نیازمندان برسد. این امر شامل توانایی پرداخت مستقیم حقوق معلمان و کارکنان مراقبت‌های بهداشتی بود.
این کمک‌های بشردوستانه نقدینگی حیاتی را وارد اقتصاد افغانستان کرده است. با انجام آن، طا-لبان به طور غیرمستقیم از آن نفع برده‌اند و عملیات جمع‌آوری مالیات را موفقیت‌آمیز انجام داده‌اند. اما این امر وابستگی افغان‌ها را به کمک در سال جاری کاهش نداده است. طرح بشردوستانه سازمان ملل در سال ۲۰۲۳ نسبت به سال ۲۰۲۲ رشد اندکی داشت، با جذب بودجه ۴٫۶ میلیارد دالری که بار دیگر بزرگ‌ترین برنامه کمک در جهان است. امسال، ۲۸ میلیون افغان – بیش از دو سوم جمعیت – به کمک‌های بشردوستانه نیاز دارند. به گفته مارتین گریفیتس مقام ارشد امدادرسانی سازمان ملل، در پی یک زمستان به شدت سرد، تخمین زده می‌شود که ۶ میلیون افغان اکنون «در لبه قحطی قرار دارند». افغان‌ها حتی برای حفظ تعادل سطح پایین کنونی خود به دریافت کمک مستمر نیاز دارند. نگرانی‌هایی وجود دارد که ممکن این امر نتیجه نداده و دوام نیاورد.
در عین حال، حکومت به طور سیستماتیک حقوق اولیه زنان و دختران افغان را به عقب رانده و زندگی آن‌ها را به شدت محدود کرده است: ابتدا با تعطیلی مکتب‌های متوسطه دخترانه، سپس با محدود کردن دسترسی به پارک‌های عمومی و سالن‌های ورزشی، و به تازگی در دسمبر ۲۰۲۲ با ممانعت حضور زنان در دانشگاه‌ها و کار برای سازمان‌های غیردولتی (NGO) ضربه‌ای مضاعف وارد کرد.
هر یک از این تصمیمات محکومیت جامعه بین‌المللی را برانگیخته و معضل چگونگی برخورد با رژیمی را که قصد محدود کردن حقوق بشر را دارد، برجسته کرده است. همچنین عزم اهداکنندگان برای کمک به کشور را به طور جدی به آزمایش گرفته است. تصمیم اخیر طا-لبان در مورد کار زنان در سازمان‌های غیردولتی، ضربه مستقیم هم به حقوق زنان و هم به کمک‌های بشردوستانه در افغانستان است، با توجه به این که کارگران زن بخش مهمی از عملیات کمک‌رسانی سازمان‌های غیردولتی را تشکیل می‌دهند و درآمد آن‌ها برای خانواده‌های‌شان حیاتی است. این رویکرد سازمان‌های بشردوستانه را در مورد چگونگی ادامه ارسال کمک‌ها در تنگنا قرار داد. بلافاصله پس از این ممنوعیت، بسیاری این سازمان‌ها به دلیل ناتوانی در انجام برنامه‌ها، فعالیت خود را به حالت تعلیق درآوردند و هم کارگران زن و هم کسانی را که برای کمک به آن‌ها وابسته بودند، ناامید کردند. در ماه‌های پس از آن، سازمان‌های کمک‌رسان توانسته‌اند از طا-لبان استثنا بخواهند و به نظر می‌رسد که حداقل تا حدی فعالیت‌های خود را از سر گرفته‌اند، اما این قانون همچنان برای کار آن ها محدودیت ایجاد می‌کند.
