اجازه دادن به افغان‌ها برای استفاده کامل و آزادانه از حقوق بشری شان، نه تنها یک ضرورت اخلاقی و یک تعهد قانونی است، بلکه برای آینده افغانستان نیز حیاتی است. افغانستان نمی‌تواند از بحران‌های عظیم خود رهایی یابد مگر اینکه تمام جمعیت آن آزاد باشند
وقتی طا-لبان در اگست ۲۰۲۱ کنترول افغانستان را به دست گرفتند، فعالان حقوق بشر در خارج از کشور – افغانستانی و خارجی – سرشکسته و تباه شدند. اما ما سعی کردیم سریع عمل کنیم تا به بهترین شکل ممکن کمک کنیم. ما ناامیدانه تلاش کردیم تا به دوستان و همکاران کمک کنیم تا از کشور فرار کنند. ما برای جمع‌آوری اطلاعات در مورد «نقض حقوق بشر» توسط طا-لبان تلاش کردیم. ما از دولت‌ها خواستیم که به فشار بر طا-لبان ادامه دهند تا اوضاع بدتر نشود.
در عین حال، ما به شدت نگران بحران‌های نزدیک اقتصادی و بشردوستانه در افغانستان شدیم که به دلیل قطع ناگهانی کمک‌های کمک کنندگان به برنامه‌های آموزشی، صحی، بشردوستانه و توسعه‌ای آغاز شد. ما به ایالات متحده و سایر کشورهای کمک کننده هشدار دادیم که فروپاشی اقتصادی کل جمعیت افغانستان را ویران خواهد کرد؛ آسیب‌هایی که آن‌ها علاوه بر سوء‌استفاده‌های طا-لبان متحمل خواهند شد. ما از ایالات متحده و سایر کمک کنندگان حتی در مخالفت شان با مقامات طا-لبان حمایت کردیم تا با مقامات جدید وزارت مالیه و بانک مرکزی افغانستان به تفاهم برسند تا کارکردهای اساسی اقتصادی مجاز باشد.
ما این کار را نه برای سود بردن طا-لبان، بلکه برای کمک به کاهش آسیب به مردم افغانستان انجام دادیم.
اما اکنون طا-لبان تلاش‌های ما را تضعیف و گام‌های مثبتی را که کمک‌کنندگان بین‌المللی از سال ۲۰۲۱ برای کاهش بحران انسانی برداشته بودند، لغو کرده‌اند. با این کار، آن‌ها زمینه را برای فاجعه بزرگ‌تر فراهم کرده‌اند.
چندین هفته پیش، مقامات طا-لبان فرمان‌های جدیدی صادر کردند که بر اساس آن زنان از تحصیلات عالی و کار در اکثر سازمان‌های غیردولتی منع شده‌اند. حتی زمانی که به زنان اجازه داده شد به کارهای مهم خود ادامه دهند – به عنوان مثال در بخش بهداشت – مقامات دستور دادند که تنها در صورتی می‌توانند کار کنند که با یکی از اعضای مرد خانواده همراه باشد؛ امری که تقریباً غیرممکن است. بر اساس دستور اولیه مارچ ۲۰۲۲، زنان و دختران از تحصیلات بالاتر از صنف ششم محروم هستند در حالی که سایر احکام زنان را از اکثر مناصب دولتی منع کرده است. هیچ کشور در جهان وجود ندارد که حقوق بشر زنان و دختران در آن به این حد سرکوب شود.
محدودیت‌های جدید اکنون به یک عامل اصلی در بحران انسانی افغانستان تبدیل شده است. بسیاری سازمان‌های بشردوستانه فعالیت‌های خود را به حالت تعلیق درآورده‌اند یا حتی کشور را ترک کرده‌اند، زیرا ماندن آن‌ها را مجبور به نقض اصول بشردوستانه مبنی بر بی‌طرفی، انسانیت و استقلال می‌کند.
فروپاشی بشری نمی‌تواند در زمان بدتر از این رخ دهد. بیش از یک سال است که اکثر مردم افغانستان از ناامنی غذایی و سوء‌تغذیه رنج می‌برند. ۲۰ میلیون نفر در حال حاضر در شرایط بحرانی یا اضطراری ناامنی غذایی حاد قرار دارند، از جمله بیش از ۶ میلیون نفر در آستانه قحطی. تقریباً ۹۰۰ هزار کودک و ۸۰۰ هزار زن باردار و شیرده در حال حاضر از سوء‌تغذیه حاد رنج می‌برند. زنان و دخترانی که هم اکنون با محدودیت‌های شدیدی روبرو هستند، وضعیت وخیمی را تحمل می‌کنند.
آیا می توان طا-لبان را متقاعد کرد که مسیر خود را تغییر دهند؟ آن‌ها به‌رغم پیامدهای مشخص اقتصادی و جئوپولیتیکی این اقدام، محدودیت‌ها را همچنان حفظ و صراحتاً به دنبال «توجیه» سیاست‌های خود با معیارهای تحریف‌شده از قوانین اسلامی هستند که نشان می‌دهد مواضع آن‌ها تغییرناپذیر است. آن‌ها آشکارا در مورد وضعیت زنان، اظهاراتی زن‌ستیزانه بیان می‌کنند. برای طا-لبان اصلاً اشکالی ندارد که علناً اعلام کنند زنان در مرتبه دوم و پس از مردان قرار دارند و ارزش‌شان هم بر اساس همین رده‌بندی ارزیابی می‌شود. طا-لبان درخواست‌های مکرر نهادها و آژانس‌های متعدد سازمان ملل و رهبران دیگر کشورهای دارای اکثریت مسلمان مانند ترکیه و سازمان همکاری‌های اسلامی و حتی عربستان سعودی و سازمان همکاری اسلامی (OIC) متشکل از ۵۷ کشور و آکادمی بین‌المللی فقه اسلامی آن را برای تغییر رویکرد فعلی‌شان رد کرده‌اند. اجماع بین‌المللی در محکومیت محدودیت‌های طا-لبان باید حفظ شود تا برای تغییرات برجسته در موضع آن‌ها همچنان امیدی باقی بماند.
رهبران منطقه‌ای و چندجانبه، نه تنها سازمان همکاری اسلامی، بلکه جاپان به عنوان رییس گروه ۷، اندونیزیا و مالزیا به عنوان رهبران منطقه‌ای در آسیا و کشورهای گروه ۲۰ مانند هند، رییس کنونی گروه ۲۰، باید پیشرو باشند. حتی چین و روسیه نیز باید تحت فشار قرار گیرند تا این محکومیت را حفظ کنند.
دیپلمات‌ها به ما گفته‌اند که دولت‌های هر دو کشور به طور خصوصی نگرانی‌های شان را با رهبران طا-لبان در مورد سیاست‌های‌شان در مورد حقوق زنان مطرح کرده‌اند. دو کشور همچنان با بیانیه‌های کلیدی شورای امنیت سازمان ملل متحد در مورد محدودیت‌های طا-لبان موافقت کرده‌اند. همه کشورهای عضو سازمان ملل متحد باید حمایت قاطع خود را از سازمان ملل در مذاکره با طا-لبان در مورد این موضوعات اعلام کنند.
اولین قدم این است که طا-لبان به محدودیت‌ها بر زنان در نهاد‌های بشردوستانه و معلمان، کارکنان مراقبت‌های صحی و کارمندان ملکی پایان دهند. آن‌ها همچنین باید به محدودیت‌های زنان و دخترانی که در مکتب‌های متوسطه و دانشگاه می‌روند، پایان دهند. در نهایت، آن‌ها باید تمام اقدامات محدودکننده علیه حقوق زنان را لغو کنند؛ اقداماتی که تعهدات و وعده‌های آن‌ها را به سایر کشورها، سازمان ملل و حتی دیده‌بان حقوق بشر نقض می‌کند.
هیچ کشور نمی‌تواند با حذف نیمی از جمعیت خود کارکردی داشته باشد. این چیزی است که تمام جهان باید با طا-لبان در میان بگذارد: اجازه دادن به افغان‌ها برای استفاده کامل و آزادانه از حقوق بشری شان، نه تنها یک ضرورت اخلاقی و یک تعهد قانونی است، بلکه برای آینده افغانستان نیز حیاتی است. افغانستان نمی‌تواند از بحران‌های عظیم خود رهایی یابد مگر اینکه تمام جمعیت آن آزاد باشند.
