نشانه‌های قوی‌ای از ملایم شدن رویکرد پاکستان وجود ندارد. کاکر روز چهارشنبه در یک کنفرانس خبری تلویزیونی گفت که مقامات تنها مهاجرانی را که به طور غیرقانونی در این کشور هستند، اخراج خواهند کرد
فاجعه بزرگی در یک ماه گذشته در پاکستان رخ داده است. بیش از ۲۵۰ هزار پناهجوی افغانستانی به خاطر اقدامات تروریستی چند نفر، از پاکستان به افغانستان اخراج شده و به طور دسته‌جمعی مجازات شدند.
انوار الحق کاکر نخست وزیر دولت موقت پاکستان در یک کنفرانس مطبوعاتی در ۹ نوامبر گفت که از زمان به قدرت رسیدن طا-لبان در افغانستان در اگست ۲۰۲۱، تروریزم ۶۰ درصد و بمب‌گذاری‌های انتحاری در پاکستان ۵۰۰ درصد افزایش یافته است.
او پناهندگان افغانستانی را مسئول آن دانست.
در دو سال گذشته ۲ هزار و ۸۶۷ غیرنظامی بی‌گناه در پاکستان کشته شده‌اند که تحریک طا-لبان پاکستان مسئولیت آن را به دوش گرفته است. در این مدت ۱۵ شهروند افغانستان در این حملات انتحاری دست داشته‌اند. به غیر از این، تا کنون ۶۴ افغانستانی در جریان جنگ با نهادهای مجری قانون پاکستان کشته شده اند.
کاکر خاطرنشان کرد: «بر اساس گزارشی که در ماه جولای سال جاری توسط سازمان ملل منتشر شد، به وضوح به مراکز تحریک طا-لبان پاکستان در افغانستان اشاره شده است».
به گفته وی، حکومت طا-لبان هیچ اقدامی علیه گروه‌های ضد پاکستانی انجام نداد. در عوض، در چند مورد، شواهد روشنی از توانمندسازی تروریزم نیز به دست آمد.
به دلیل ناامیدی و ناتوانی کامل در مقابله با تروریست‌ها بود که دولت موقت پاکستان در ماه اکتوبر تصمیم گرفت تمام افغانستانی‌های بدون مدرک را تا اول نوامبر اخراج کند.
سرفراز بوگتی سرپرست وزارت داخله پاکستان به شهروندان پاکستانی هشدار داد که از پناه دادن به خارجیان غیرقانونی و پیگرد قانونی در پی آن آگاه باشند.
۱٫۷ میلیون افغانستانی در پاکستان زندگی می‌کردند که از این تعداد ۱٫۴ میلیون نفر ثبت بودند. افراد ثبت شده در خطر اخراج نیستند اما حداقل سه صد نفر در خطر هستند.
افغانستانی‌ها از سال ۱۹۷۹ زمانی که اتحاد جماهیر شوروی به این کشور حمله کرد و یک حکومت کمونیستی ایجاد کرد، از افغانستان فرار کرده و به پاکستان پناهنده شده بودند. افغانستانی‌ها علیه این تغییر قیام کردند و با کمک ایالات متحده با شوروی جنگیدند. این دو جنگ منجر به مهاجرت دسته‌جمعی به پاکستان شد.
زمانی که طا-لبان به شدت اسلامی از شوروی قدرت را در دست گرفتند، جریان دیگری رخ داد که منجر به مداخله مستقیم ایالات متحده شد. جنگ طا-لبان علیه دولت تحت حمایت امریکا در افغانستان، موج دیگری از مهاجرت را به دنبال داشت. در مجموع ۱٫۷ میلیون افغانستانی از سال ۱۹۷۹ به پاکستان مهاجرت کرده اند.
پناهندگان افغانستان از آنجایی که تاجران صرفه‌جو و سخت کوش بودند، توانستند امرار معاش کنند و حتی بر برخی از بخش‌ها مانند بخش حمل و نقل در کراچی تسلط پیدا کنند. هیچ انگیزه‌ای برای بازگشت وجود نداشت.
با این حال، آغاز حکومت شدید اسلامی طالبان در سال ۲۰۲۱، باعث ایجاد تنش در پاکستان شد، جایی که گروه‌های رادیکال اسلامی، از جمله گروه‌های تروریستی مانند طا-لبان پاکستان، جنبش خشونت‌آمیزی را برای اسلامی کردن جمهوری اسلامی پاکستان آغاز کردند.
این گروه‌ها دست به حملات علیه فرقه‌های اسلامی زدند که به گفته خودشان واقعاً اسلامی نبودند. آن‌ها همچنین شروع به حمله به ارتش پاکستان کردند، و به طور خاص شبکه تشکیلات پاکستان را هدف قرار دادند. این اعمال اقدامات تلافی‌جویانه به دنبال داشت که این کشور را که قبلاً به دلیل بحران سیاسی-اقتصادی ضعیف کرده بود، به گرداب خشونت و هرج و مرج بی‌سابقه انداخت.
دولت پاکستان حکومت طا-لبان را در کابل به حمایت از طا-لبان پاکستانی و گروه‌های خویشاوند متهم کرد. اما رژیم طا-لبان در کابل این اتهام را کاملاً رد کرد و از اسلام‌آباد خواست به جای سرزنش بیگانگان، امنیت کشور خود را تامین کند.
گزارش شده است که حدود ۲۵۰ هزار افغانستانی از ماه اکتوبر به اینسو به طور داوطلبانه این کشور را ترک کرده اند. هزاران نفر در تلاش بوده‌اند به جای افغانستان به ایالات متحده بروند.
مهلت ۱ نوامبر به پایان رسید، اما مقامات پاکستانی بر عزم خود برای ادامه این اخراج‌ها، حتی با زور در صورت لزوم، ثابت قدم ماندند.
تاثیر این تصمیم به شدت در گذرگاه‌های مرزی احساس می‌شود. یک خبرگزاری بین‌المللی گفت که بیش از ۱۶ هزار نفر در یک روز از یک گذرگاه عبور می‌کنند، که با ۳۰۰ نفر در روز که قبل از اعلام اخراج انجام می‌شد، تفاوت فاحشی دارد.
بر اساس گزارش‌ها، برخی از پناهندگان دارای کارت اقامت معتبر پاکستان بودند، اما اعضای خانواده بدون مدرک آن‌ها با اخراج مواجه شدند و بنابراین تمام خانواده مجبور به ترک آن کشور شدند. گزارش‌هایی از بازداشت افغانستانی‌ها در شهرهای مختلف پاکستان وجود دارد.
رسانه‌های افغانستان می‌گویند که مواردی وجود دارد که افسران پاکستانی کارت‌های اقامت معتبر را پاره کرده اند.
یک آژانس بین‌المللی به نقل از عرفات مهاجر، یکی از مقامات وزارت ترانسپورت افغانستان گفت که دولت افغانستان مقدار اندک کمک مالی به عودت کنندگان ارایه کرده تا به شهرهای دیگر سفر کنند و هر خانواده تا ۴ هزار افغانی (۵۳ دالر) دریافت می‌کند.
برای آن دسته از عودت کنندگانی که ادعا می‌کنند اسناد معتبر دارند و نباید اخراج می‌شدند، یک سازمان غیردولتی محلی با آن‌ها مصاحبه می‌کند و پرونده آن‌ها را به سازمان ملل گزارش می‌دهد.
شرایط زندگی برای عودت کنندگان بسیار وخیم است. آن‌ها در کامیون‌هایی که با آن سفر کرده بودند می‌خوابند. هلال احمر کمک‌های پزشکی ارایه می‌کند.
سربازان افغانستان به دنبال کودکانی می‌گردند که در میان جمعیت تنها هستند تا آن‌ها را با خانواده‌هایشان پیوند دهند. مقامات طا-لبان نقاط ثبت نام ایجاد کرده که در آنجا مقامات اطلاعات و بایومتریک عودت کنندگان را جمع‌آوری می‌کنند.
گزارش‌ها حاکی از آن است که مساجد در مجاورت شهر مرزی تورخم با ایراد خطبه‌ها، خواستار کمک به مهاجران هستند.
همزمان با آغاز این بحران، محمد حسن آخوندزاده سرپرست ریاست الوزرای افغانستان از برخورد با اخراج شدگان ابراز ناراحتی کرده و بر لزوم اتخاذ سیاست‌های انسانی تاکید کرد.
مقامات افغانستان از جامعه جهانی انتظار دارند که به آن‌ها کمک کند. اما این اتفاق نمی‌افتد زیرا رژیم طا-لبان رسمیت دیپلماتیک ندارد، زیرا نتوانسته یا از ایجاد یک سیستم دموکراتیک با یک دولت فراگیر قومی و به رسمیت شناختن حقوق زنان خودداری کرده اند.
پس از تخلیه افغانستان توسط امریکایی‌ها و استقرار رژیم طا-لبان، افغانستان نیز اهمیت جیوپولیتیکی خود را از دست داده است. افغانستان منابع عظیمی دارد که باید برای قدرت‌های جهانی جذاب باشد، اما در غیاب شرایط مساعد برای سرمایه‌گذاری خارجی و مشارکت سیاسی خارجی، اراده‌ای برای دخالت وجود ندارد. هیچ امیدی به تغییر شرایط در آینده قابل پیش‌بینی نیست.
به این ترتیب، پناهندگان افغانستانی و آن‌هایی که هنوز در پاکستان هستند، رها شده‌اند تا در گرداب مشکلات خود غوطه خورند.
در همین حال، نشانه‌های قوی‌ای از ملایم شدن رویکرد پاکستان وجود ندارد. کاکر روز چهارشنبه در یک کنفرانس خبری تلویزیونی گفت که مقامات تنها مهاجرانی را که به طور غیرقانونی در این کشور هستند، اخراج خواهند کرد. وی خاطرنشان کرد که ۱٫۴ میلیون مهاجر افغانستانی در پاکستان با «احترام و امنیت کامل» زندگی می‌کنند.
در مورد بقیه، او گفت: «آن‌ها نمی‌توانند برای مدت نامحدود در پاکستان زندگی کنند».
کاکر افزود که از زمان اعلام سرکوب بیش از ۲۵۰ هزار افغانستانی به افغانستان بازگشته اند.
وی همچنین گفت که ۲۵ هزار افغانستانی که برای ارتش یا دولت امریکا، سازمان‌های بین‌المللی و آژانس‌های امدادی، رسانه‌ها و گروه‌های حقوق بشری کار کرده‌اند و پس از تسلط طا-لبان بر افغانستان در سال ۲۰۲۱ فرار کرده‌اند، در ایالات متحده نقل مکان خواهند کرد.
مقامات پاکستانی گفته اند که فهرستی با نام آن‌ها از مقامات امریکایی دریافت کرده‌اند. جاناتان لالی سخنگوی سفارت ایالات متحده در اسلام‌آباد گفته که واشنگتن در مورد امنیت این افراد با دولت پاکستان ارتباط مستقیم دارد.
