ترجمه و تلخیص: خبرگزاری دید
خبرگزاری دید: برخی ممکن است از امنیت جدید قدردانی کنند، اما آرزو میکنند که دختران و زنان با موانع کمتری روبرو باشند. بسیاری از افغانستانیهایی که حکومت طالبان را دوست ندارند، از فساد و غارتگری دولتهای قبلی نیز خشمگین اند. اندازهگیری این حوزهها دشوار است، زیرا نظرسنجیها از افغانستان نقصهای شدیدی دارد.
با توجه به تحملناپذیری طا-لبان نسبت به هر نوع مخالفت، تعیین سطح حمایت عمومی از این حکومت دشوار است.
بدون شک بسیاری افغانستانیها تحت حاکمیت طالبان قرار دارند. مردان و زنانی که مخالف محدودیتهای طالبان علیه زنان و دختران هستند و مردمی که نظم قانون اساسی و آزادیهایی را که قبلاً داشتند، به تئوکراسی غیرشفافی که حکومت جدید تحمیل کرده است، ترجیح میدهند. به نظر میرسد حتی برخی از اعضای طالبان نیز از تصمیمات امیر خشمگین اند، بهویژه مقامات جوانتر که نگراناند حکومت آنها نتواند با جامعه مدرن همگام باشد. مخالفتها و اعتراضهای کشاورزان تریاک نشان میدهد که سرکوب مواد مخدر توسط طالبان در برخی از ولایات نیز به قیمت کاهش محبوبیت آنها تمام شده است.
از سوی دیگر، بخشی از مردم از طالبان حمایت میکنند. باز هم، ارزیابی میزان این احساسات دشوار است، اما بهویژه در مناطق روستایی جنوب و شرق کشور، بسیاری افغانستانیها تغییر حکومت را پیروزی برای تعیین سرنوشت خودشان میبینند: یعنی جناح آنها در جنگ پیروز شد، و دیدگاههای سیاسیشان اکنون در پایتخت بیشتر جولان میدهد. این حوزه که در میان پشتونها متمرکز است، شامل زنانی میشود که یا طرفدار طالبان هستند یا مخالف خشونتهایی هستند که سالها در بخشهای وسیعی از کشور توسط نیروهای امنیتی دولت سابق و حامیان خارجی آن انجام شد. برخی از زنان افغانستانی حتی به عنوان جاسوس، قاچاقچی، پیک، پزشک و روند سربازگیری را در شورش برعهده گرفتند و عامل سیاسی آنها در مبارزه با نیروهای خارجی نباید نادیده گرفته شود.
دسته سوم افغانستانیها نه از حکومت حمایت میکنند و نه مخالف آن هستند – یا آن را ساختار مختلط میدانند، بهویژه در مقایسه با سیستمهای حکومتی قبل از آن. برای مثال، پس از دههها جنگ، برخی ممکن است از امنیت جدید قدردانی کنند، اما آرزو میکنند که دختران و زنان با موانع کمتری روبرو باشند. بسیاری از افغانستانیهایی که حکومت طالبان را دوست ندارند، از فساد و غارتگری دولتهای قبلی نیز خشمگین اند. اندازهگیری این حوزهها دشوار است، زیرا نظرسنجیها از افغانستان نقصهای شدیدی دارد.
کشورهای خارجی باید چه واکنشی به حاکمیت طولانیمدت طالبان نشان دهند؟
در طول دو دهه مداخله ایالات متحده و ناتو در افغانستان، تصمیمات کلیدی در مورد آینده این کشور در دست مقامات خارجی بود. تسلط طالبان میزان اهرم فشار خارجی را به شدت کاهش داده است. با این حال، تمویلکنندگان هنوز انتخابهای مهمی در پیش دارند، زیرا به درخواستهای سازمان ملل برای دریافت میلیاردها دالر برای ارائه کمکهای بشردوستانه به افغانستانیها پاسخ میدهند. علاوه بر این، از آنجایی که بهشدت واضح شده حکومت طالبان بیشتر دوام میآورد، پایتختهای غرب و منطقه با تصمیمات سختی در مورد عادیسازی بالقوه این حکومت روبرو هستند.
از نفوذ اندکی که خارجیها هنوز هم در افغانستان از آن برخوردار است، باید با احتیاط استفاده شود. خارجیها باید به صحبتها در مورد شیوههای محرومسازی عمیق و ممنوعیت میلیونها دختر و زن از مکتب و دانشگاهها ادامه دهد. تا کنون هیچ نشانهای وجود ندارد که طالبان به این زودیها مواضع تندروانه خود را در مورد جنسیت و سایر موضوعات کاهش دهند. سازشناپذیری آنها(طالبان) این حکومت را در صحنه جهانی بیشتر در حاشیه نگه میدارد، حتی اگر برخی از بازیگران منطقهای به سمت نوعی رسمیتشناسی حرکت کنند. قدرتهای خارجی به جای جستجوی تغییر سیاسی گسترده در یک حکومت مبتنی بر ایدئولوژی، باید رویکرد اصولی و مورد به مورد را در تعامل با آنها دنبال کنند و بر اهداف دستیافتنی تمرکز کنند. اصول محرک چنین تعاملی باید حول محور رسیدگی به نیازهای شهروندان افغانستان، تضمین ثبات منطقهای و حفظ امنیت بینالمللی باشد – که همه اینها برای دستیابی به نتایج پایدار و در مقیاس ملی به همکاری با طالبان نیاز دارد.
در حالی که کمککنندگان به حمایت از حقوق زنان و پاسخگو نگه داشتن حکومتداری ادامه میدهند، باید از سرعت کاهش کمکها بکاهند. این امر باعث شده پاسخ بشردوستانه تنها ۲۰ درصد از منابع مالی را در اواسط ۲۰۲۴ دریافت کنند. تمویلکنندگان باید از کمکهای بشردوستانه کوتاهمدت به سمت کمکهای توسعهای بلندمدت گام بردارند تا به خودکفایی افغانستان کمک کند. به طور مشخص، آنها باید از پروژههای بیشتر مانند دهلیز برق کاسا-۱۰۰۰ حمایت کنند که میلیونها خانه را روشن میکند اما به همکاری با شرکت برق تحت کنترل طالبان نیاز دارد.
کشورهای منطقهای و بینالمللی باید به فراخوان سال ۲۰۲۳ سازمان ملل که خواستار همکاری بیشتر با طالبان در مورد مسائلی مانند ثبات اقتصادی، سازگاری با آب و هوا و مبارزه با تروریزم است، توجه کنند، حتی در حالی که، گروه بحران قبلاً به تفصیل بیان کرده است، که یک مسیر جداگانه را در مورد عادیسازی نهایی روابط با حکومت مطرود حفظ کنند. گامهای عملی که بیانکننده رسمیتیابی نیست؛ مانند ارائه کمکهای فنی برای مدیریت آب یا بازسازی بانک مرکزی، میتواند زندگی افغانستانیها را بهرغم وضعیت نابسامان این حکومت، بهبود بخشد. چنین رویکردی که بر پیشرفت ملموس متمرکز باشد، موثرتر از تلاش برای وادار کردن تغییرات عمده در حکومت طالبان از طریق انزوا و فشار خواهد بود. این بهترین راه برای حمایت از مردان و زنان افغانستان تحت حکومتی است که هیچ نشانهای از فروپاشی در آینده نزدیک نشان نمیدهد.
نویسنده: گریم اسمیت
منبع: گروه بینالمللی بحران – ICG