امریکا و طا-لبان گام اول را بیسر و صدا برداشتند
جالب است که نه در بیانیه رسمی وزارت امور خارجه و نه در حساب توییتر ویست نام متقی ذکر نشده است، در حالی که عبدالقهار بلخی سخنگوی وزارت امور خارجه طا-لبان در این مورد توییت کرده است. این امر میتواند تصادفی باشد، یا ممکن است بخشی از الگوی گستردهتری باشد که توسط دولت بایدن برای تقویت تعامل با چهرههای جامعه مدنی افغانستان و سیاستمداران تبعیدی اتخاذ شده باشد
در روزهای یکشنبه و دوشنبه، رویداد مهمی خارج از انظار عمومی رخ داد: مقامات ایالات متحده در مورد آینده افغانستان با نمایندگان ارشد طا-لبان در دوحه قطر، گفتوگوهای سطح بلندی انجام دادند.
برخی از ناظران به عدم توجه کافی به این دیدار اشاره کردند، اما این امر ممکن نعمت بزرگی باشد. در حالی که عدم انعکاس رسانهای ممکن است باعث ایجاد نگرانی در مورد حذف افغانستان از محراق توجه شود، اما انجام دیپلماسی بدون نظارت عمومی، شور و شوق رسانهای و عظمت و جایگاه سیاسی میتواند فضا را برای تغییرات اساسی و معنادار در آینده این کشور ویرانشده از جنگ به وجود آورد.
این گفتوگوها نشاندهنده اساسیترین و علنیترین رویداد از زمان خروج دو سال پیش واشنگتن بین طا-لبان و ایالات متحده است. بیانیه وزارت امور خارجه در مورد این نشست، موضوعات مهمی را که مورد بحث قرار گرفته، از جمله حقوق بشر و زنان، ذخایر ارزی افغانستان، تروریزم و پتانسیل ایجاد اعتماد بین واشنگتن و طا-لبان تشریح کرد.
هیئت ایالات متحده به رهبری توماس ویست نماینده ویژه آن کشور برای افغانستان به همراه رینا امیری نماینده ویژه در امور زنان، دختران و حقوق بشر افغانستان و کرن دیکر رییس نمایندگی دیپلماتیک ایالات متحده در افغانستان (مستقر در دوحه) با امیر خان متقی وزیر خارجه طا-لبان گفتوگو کردند.
جالب است که نه در بیانیه رسمی وزارت امور خارجه و نه در حساب توییتر ویست نام متقی ذکر نشده است، در حالی که عبدالقهار بلخی سخنگوی وزارت امور خارجه طا-لبان در این مورد توییت کرده است. این امر میتواند تصادفی باشد، یا ممکن است بخشی از الگوی گستردهتری باشد که توسط دولت بایدن برای تقویت تعامل با چهرههای جامعه مدنی افغانستان و سیاستمداران تبعیدی اتخاذ شده باشد، در حالی که تعامل مستقیم با طا-لبان، بهویژه مقامات ارشد آنها را کم اهمیت جلوه میدهد.
همانطور که قبلاً استدلال کردهام، گفتوگو با مقامات ارشد طا-لبان همچنان مهم است، حتی اگر آنها فاقد قدرت تصمیمگیری نهایی باشند. اما این پرسشها را در مورد این که چرا چنین گفتوگوهایی نمیتواند در داخل افغانستان انجام شود، چنانچه مقامات بریتانیا و اتحادیه اروپا انجام داده است، مطرح میکند. در حالی که ممکن نگرانیهایی در مورد امنیت دیپلماتیک موجود است، اما باید راههایی برای رسیدگی به آن وجود داشته باشد، درست همانطور که همتایان اروپایی واشنگتن موفق به انجام آن شدهاند. نگرانی در مورد مشروعیت بخشیدن به طا-لبان از طریق دید و بازدید برای تعامل علنی با آنها در دقیقهای که مایک پمپئو وزیر امور خارجه وقت امریکا با ملا برادر در سال ۲۰۲۰ انجام داد و عکسی از این مناسبت در رسانهها انعکاس یافت، مطرح شد.
عدم ملاقات با طا-لبان در داخل افغانستان به لحاظ فرصت هزینه دارد. چنانچه وندی شرمن معاون وزیر امور خارجه مستعفی به تازگی به واشنگتنپست گفت: «در مذاکره، شما باید طرف مقابل را درک کنید – علایق آنها، همچنین فرهنگ و تاریخ آنها.» دیپلماسی ایالات متحده اغلب نشستن بر سر میز با دشمنان را یک امتیاز یا نمایش ضعف میداند.
با این حال، تعامل با طا-لبان در داخل افغانستان یک گام اولیه اساسی برای هر فرصتی جهت پیشرفت پایدار خواهد بود.