بهای رویکار آمدن طا-لبان برای پاکستان

برخی از منتقدان پاکستانی این سئوال را مطرح کرده‌اند که آیا دولت پاکستان در ارزیابی وابستگی بین طا-لبان افغانستان و تحریک طا-لبان پاکستان، شکست قابل توجهی در سیاست داشته است؟

ترجمه و تلخیص: سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید
با قدرت‌گیری سریع طا-لبان در افغانستان، عمران خان نخست‌وزیر پاکستان به تاریخ ۱۶ اگست ۲۰۲۱ پیروزمندانه گفت: «افغان‌ها زنجیر بردگی را شکستند.» کم‌تر از شش ماه پس از رویکار آمدن طا-لبان، واقعیت‌های تلخ حکومت طا-لبان برای پاکستان ظاهر شد. پیروزی طا-لبان منجر به تشویق تحریک طا-لبان پاکستان و سایر گروه‌های تروریستی شد تا فعالیت‌های خشن و تهدید افراط‌گرایی و فرقه‌گرایی را تشدید کنند. به رغم وعده‌های متعدد، طا-لبان افغانستان نتوانستند جلو ادامه حملات تحریک طا-لبان پاکستان علیه نیروهای امنیتی این کشور را بگیرند.
حملات تحریک طا-لبان پاکستان اکنون به قلب این کشور رسیده است. این گروه به تاریخ ۱۷ جنوری به پولیس پاکستان حمله کرده و یک تن را کشت و دو نفر دیگر را زخمی کرد. طنز تلخ این‌جاست که به تاریخ ۱۷ دسمبر پاکستان در حال دایر کردن نشست وزرای خارجه سازمان همکاری اسلامی برای جلب کمک‌های بشری به افغانستان بود که اعضای طا-لبان با مرزبانان پاکستانی بر سر حصارکشی در ولایت ننگرهار درگیر شدند……
عمران خان در گذشته مدعی بود که حملات تحریک طا-لبان پاکستان زیر سر هند و استخبارات افغانستان است. سئوال این‌جاست، اکنون که این دو عامل هر دو در کابل حضور ندارند، چرا این حملات ادامه یافته است؟ محاسبه دیگری که توسط دولت پاکستان انجام شده، این بود که یک دولت دوست در کابل به اسلام‌آباد کمک می‌کند تا ناسیونالیزم پشتون را تحت کنترول داشته باشند. اما رویدادها چیزی دیگر می‌گویند.
برخی از منتقدان پاکستانی این سئوال را مطرح کرده‌اند که آیا دولت پاکستان در ارزیابی وابستگی بین طا-لبان افغانستان و تحریک طا-لبان پاکستان، شکست قابل توجهی در سیاست داشته است؟ جنرال قمر باجوا رییس ستاد ارتش پاکستان، به تازگی اظهار داشت که طا-لبان افغان و تحریک طا-لبان پاکستان «دو روی یک سکه» هستند و به هیچ وجه نمی‌توان به آن‌ها اعتماد کرد.
پیروزی طا-لبان بهای سنگینی برای پاکستان داشته است. به گفته عمران خان، پاکستان متحمل ۸۰ هزار نفر تلفات و ۳.۵ میلیون نفر آواره داخلی شده است و بیش از ۱۵۰ میلیون دالر نیز زیان دیده‌ است.
روابط پاکستان با چین نیز تحت فشار شدید قرار گرفته است، زیرا اسلام‌آباد قادر نیست امنیت کامل پرسونل پروژه‌های چینی در برابر حملات طا-لبان پاکستان را تأمین کند.
انزوا و آسیب‌پذیری‌های اقتصادی پاکستان، عمران خان را بر آن داشت تا یک سیاست امنیتی جدید با محوریت دورنمای جئواکونومیک و طرفداران قابل توجهی تدوین کند. اما منتقدان می‌گویند که سیاست امنیتی جدید فقط ابهاماتی را برطرف کرده و هیچ گونه استراتژی یا نقشه‌راه جدی برای تطبیق آن ارایه نمی‌کند.
حکومت دوم طا-لبان مانند دور اول در قهقرایی باقی خواهد ماند، جز برخی وعده‌های تبلیغاتی. ذبیح الله مجاهد سخنگوی طا-لبان به تازگی گفته است: «اگر دنیا نمی‌خواهد از جانب افغانستان مورد تهدید قرار گیرد، باید جبران کند.» برخی از منتقدان می‌گویند که طا-لبان ایده «حکومت برای مردم» را قبول ندارند. از نظر آن‌ها، نقش حکومت این است که مردم را به دامان «اسلام واقعی» بکشاند تا حمایت یا خدمت به آن‌ها.
تا زمانی که طا-لبان از باورهای ارتدوکس بدوی خود دور نشوند و حکومت معقولی ایجاد نکنند، بعید است این کشور شاهد بهبود در زمینه غذا، بهداشت و خدمات ضروری باشد یا به ثبات و امنیت دست یابد. بدون این تغییرات، سرمایه‌گذاری‌ یا ایجاد زیرساخت‌ها برای بهبود ارتباط با کشورهای آسیای میانه و سایر کشورها، چیزی جز رویایی دست‌نیافتنی نیست.
معید یوسف مشاور امنیت ملی پاکستان به تاریخ ۲۶ جنوری گفت که «خاک افغانستان همچنان علیه پاکستان استفاده می‌شود و شبکه‌های تروریستی سازمان‌یافته در آن‌جا فعالیت دارند. وی دیگر در مورد حکومت طا-لبان «کاملا خوشبین» نیست. بنابراین، ناامیدی پاکستان نسبت به طا-لبان شروع شده و اگر طا-لبان به جای یک دولت مسئول، مانند یک گروه تروریستی رفتار کنند، پاکستانی‌ها به طور حتم این سوال را مطرح می‌کنند که آیا هزینه تربیت این کودک ارزش نتیجه آن را دارد و آیا این‌که شکست بزرگی برای آی‌اس‌ای نیست؟